Μόνον η κορυφή του παγόβουνου είναι για τα Βαλκάνια η μεγάλη ενεργειακή κρίση που ξέσπασε στην Αλβανία. Στη γειτονική χώρα δεν επαρκεί το ρεύμα και η Ελλάδα καλείται να τη βοηθήσει, ενώ έλλειμμα ηλεκτρικής ενέργειας ενδεχομένως θα παρουσιάσει και η χώρα μας, όχι τόσο εφέτος το καλοκαίρι όσο το 2008.
Η σταδιακή διασύνδεση των δικτύων ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου των κρατών της Ευρωπαϊκής Ενωσης με βαλκανικά κράτη και κράτη της Ανατολικής Ευρώπης είναι η λύση που έχει επιλεγεί για το πρόβλημα από την ΕΕ στις Βρυξέλλες. Αυτό ήταν και το βασικό θέμα στο πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ενεργειακής Κοινότητας ΝΑ Ευρώπης, το οποίο πραγματοποιήθηκε στα Σκόπια. Στην επόμενη τετραετία 2007-2010, θα διατεθούν περίπου 6 δισ. ευρώ από δημόσιους και ιδιωτικούς ενεργειακούς οργανισμούς και από την Ευρωπαϊκή Ενωση για τις ενεργειακές διασυνδέσεις της Δυτικής Ευρώπης με τα Βαλκάνια.
Σύμφωνα με μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Παγκόσμιας Τράπεζας, στην περιοχή θα επενδυθούν συνολικά 20 δισ. ευρώ τα επόμενα 15 χρόνια, ώστε η αγορά ενέργειας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης να φθάσει τα αντίστοιχα επίπεδα της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ. Τα 12,5 δισ. ευρώ για την αποκατάσταση των υφιστάμενων σταθμών παραγωγής ηλεκτρισμού και άλλα 8,5 δισ. ευρώ για την κατασκευή των δικτύων μεταφοράς και διανομής. Η Ελλάδα θα οδηγηθεί σε συνεργασία με τη FYROM και την Τουρκία για τη διασύνδεση των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και στη δημιουργία δεύτερης γραμμής μεταφοράς με Βουλγαρία και Ιταλία.
* Τι γίνεται σήμερα
Σήμερα όμως τι γίνεται; Η περιοχή της Βαλκανικής Χερσονήσου εμφανίζει από το περασμένο φθινόπωρο πρόβλημα ενεργειακής επάρκειας λόγω δύο παραγόντων, ενός αναμενόμενου και ενός αστάθμητου: το αναμενόμενο πρόβλημα ήταν το κλείσιμο του πυρηνικού σταθμού του Κοζλοντούι στη γειτονική Βουλγαρία, το οποίο στέρησε από την ευρύτερη περιοχή ενεργειακή δυναμικότητα περίπου 850 MW και ήταν ένα από τα ανταλλάγματα που προσέφερε η Βουλγαρία για να εισέλθει στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ο δεύτερος παράγων που ήταν αστάθμητος είναι η συνεχιζόμενη από τον Σεπτέμβριο ανομβρία στις περισσότερες περιοχές της Βαλκανικής, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Αποτέλεσμα είναι αυτή τη στιγμή τα υδρευτικά αποθέματα της ΔΕΗ να βρίσκονται περίπου στο ήμισυ σε σχέση με πέρυσι. Τουλάχιστον στην Ελλάδα υπάρχει εναλλακτική λύση του φυσικού αερίου η οποία διορθώνει κάπως την κατάσταση, κάτι που δεν συμβαίνει στη γειτονική Αλβανία.
Η αιφνιδιαστική επίσκεψη του Αλβανού υπουργού Οικονομίας, Εμπορίου και Ενεργείας κ. Γκεντς Ρούλι και η βοήθεια που ζήτησε από τον υπουργό Ανάπτυξης κ. Δημ. Σιούφα είχε ακριβώς αυτήν την έννοια. Αποφασίστηκαν δύο άμεσα μέτρα ενίσχυσης της ηλεκτροδότησης στη γειτονική χώρα: το πρώτο αφορά την εκτροπή ηλεκτρικού ρεύματος από το καλώδιο Ελλάδας - Ιταλίας το οποίο θα κατευθυνθεί στη γείτονα μέσω της χώρας μας άμεσα, ενώ το δεύτερο σχετίζεται με την αύξηση της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας προς την Αλβανία από τη Βουλγαρία. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η Αλβανία έχει λαμβάνειν από τον «δρόμο» αυτόν περίπου 50 MW ενώ η δυναμικότητα αυτή θα αυξηθεί σε 280 MW.
* Οι βλέψεις της ΕΕ
Οι συνολικές επενδύσεις τις οποίες προγραμματίζει η Ευρωπαϊκή Ενωση στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου θα στηρίζονται σε κονδύλια που θα περάσουν από τη χώρα μας μέσω του Κοινοτικού Αναπτυξιακού Προγράμματος ΤΕΝ - Energy (ΤΕΝ - Ε). Οι Ευρωπαίοι επιθυμούν διακαώς να αγοράζουν ποσότητες από τη φθηνή ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται στα Βαλκάνια και όταν αυτή η παραγωγή έχει πρόβλημα, την ενισχύουν.
Ηδη το υπουργείο Ανάπτυξης ειδοποιήθηκε ότι με το πρόγραμμα αυτό θα δημιουργηθεί μια «λεωφόρος ηλεκτροπαραγωγής» που θα συνδέσει τις κοινοτικές αγορές της Ιταλίας και της Αυστρίας με την Ελλάδα, μέσω Σλοβενίας - Κροατίας - Βοσνίας - Σερβίας - Σκοπίων.
Αυτή η λεωφόρος θα έχει διακλαδώσεις προς τη Βουλγαρία, την Αλβανία και τη Ρουμανία, ενώ κομβικό σημείο για τη «λεωφόρο» θεωρείται η διασύνδεση Ελλάδας - Τουρκίας.
Σκοπός είναι η αμφίδρομη διασύνδεση της αγοράς ηλεκτρισμού της ΕΕ με αυτήν των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου όπου υπάρχει φθηνή παραγωγή από λιγνίτες, φυσικό αέριο και πυρηνικά (Βουλγαρία, Ρουμανία), ενώ παράλληλα παρατηρούνται σημαντικές ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας σε διαφορετικές περιόδους του χρόνου, άρα υπάρχει συμπληρωματικότητα στην τροφοδοσία.
Στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση αυτού του σχεδίου, αλλά και στην κατανομή των κονδυλίων, καθοριστικός είναι ήδη ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, ο ευρωπαϊκός ΔΕΣΜΗΕ, όπου κυριαρχεί σήμερα η RTE που είναι ο κρατικός γαλλικός φορέας Διαχείρισης των Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας. Οι υποδείξεις της RTE θα καθορίσουν την κατανομή των σχετικών κονδυλίων ανάμεσα στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης.
Α. Γ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΑΚΗ
Το ΒΗΜΑ, 14/01/2007
No comments:
Post a Comment