Γκαζμέντ Καπλάνι - Εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ" (Παρασκευή 05 Ιανουάριος 2007)
ΩΡΑ 14.30. Αεροδρόμιο «Νënë Tereza» («Μητέρα Τερέζα»). Από εδώ αρχίζουν τα αλβανικά παράδοξα. Πολλοί ξένοι θεωρούν την Αλβανία «μουσουλμανική χώρα», ενώ το μοναδικό αεροδρόμιο της χώρας φέρει το όνομα μιας καθολικής αγίας. Για την αλβανικότητά της, οι Αλβανοί «κονταροχτυπήθηκαν» με την κυβέρνηση της FYROM, που ήθελε να την οικειοποιηθεί επειδή είχε γεννηθεί στα Σκόπια. Κέρδισαν οι Αλβανοί στο τέλος, εφόσον και στα κιτάπια του Βατικανού η Μητέρα Τερέζα καταχωρίστηκε ως «αλβανικής καταγωγής». Είμαστε στα Βαλκάνια άλλωστε, όπου διεκδικούμε τους ίδιους δαίμονες και αγίους. Ειρωνεία της ιστορίας πάντως, το αεροδρόμιο μιας χώρας όπου κάποτε είχε επιβληθεί η αθεΐα, φέρει τώρα το όνομα μιας αγίας. Επιβεβαιώνοντας έτσι τη φήμη της Αλβανίας ως «χώρας των άκρων».
Στα χρόνια του καθεστώτος Ενβέρ Χότζα, το αεροδρόμιο αυτό ονομαζόταν «Ρίνας». Τότε, ήταν ζήτημα αν προσγειωνόταν ένα αεροπλάνο το δεκαήμερο. Στο αποκορύφωμα της παράνοιας, το καθεστώς εγκατέστησε ένα κουρείο δίπλα στον έλεγχο διαβατηρίων. Για να μη μολύνουν οι λιγοστοί επισκέπτες τη «σοσιαλιστική αισθητική» με το καπιταλιστικό, «τριχωτό» παρουσιαστικό τους. Σήμερα, στο «Μητέρα Τερέζα» προσγειώνονται δεκάδες αεροπλάνα την ημέρα. Φέρνουν επισκέπτες μουσάτους και ξυρισμένους, τουρίστες, Αλβανούς μετανάστες, επιχειρηματίες (ουκ ολίγοι από την Ελλάδα).
Κ όπως καζίνο & Κεντρική Επιτροπή
ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ των Τιράνων δεσπόζει το καζίνο Regency Casino Tirana. «Ελληνικών συμφερόντων» και αυτό. Πολλές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις διαμαρτυρήθηκαν έντονα και ζήτησαν να μη χτιστεί στο κέντρο της πόλης. Ο κ. Μπερίσα υποσχέθηκε ότι εάν εκλεγεί, θα το μεταφέρει αλλού. Εξελέγη και ξέχασε. Η πολιτική, άλλωστε, μοιάζει με τον τζόγο. Ειδικά στην Αλβανία. Όπως λέει ένας Αλβανός ποιητής, ο Μπουγιάρ, «όλη η Αλβανία είναι σήμερα ένα καζίνο. Στο τέλος του παιχνιδιού, οι νεόπλουτοι βγαίνουν πλουσιότεροι και οι πολλοί φτωχοί μένουν με το απατηλό όνειρο»...
Προχωρώντας πιο πέρα στην πανέμορφη κεντρική λεωφόρο των Τιράνων, που μοιάζει αρκετά με τα παρισινά boulevards, συναντάς το παλαιό κτίριο της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος. Τώρα εδρεύει εκεί η Αλβανική Βουλή. Δίπλα στο κτίριο βρίσκονται δύο πολυώροφες πολυκατοικίες. Ονομάζονται «Twin Towers», προς τιμή των «Δίδυμων Πύργων» της Νέας Υόρκης. Απέναντί τους κυριαρχεί το Μαυσωλείο του Ενβέρ Χότζα, που έχει μετατραπεί σε Διεθνές Πολιτιστικό Κέντρο. Στην πίσω πλευρά του πρώην Μαυσωλείου υπάρχει ένα από τα πιο γνωστά στέκια της φοιτητικής νεολαίας: η καφετέρια «Μούμια». Μια νότα μαύρου χιούμορ σε μια χώρα όπου το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον συνυπάρχουν, το ένα μέσα στο άλλο. Παλεύοντας ακόμα να ξεκαθαρίσουν τους λογαριασμούς μεταξύ τους...
Κ όπως κινητά & καπιταλισμός
ΑΝΤΙ του κουρείου, τώρα σε «καλωσορίζει» ο αστυνομικός που κρατά την τάξη μπροστά στον έλεγχο διαβατηρίων με ένα βλέμμα που θυμίζει το «κάποτε». Αφού περάσεις από τον έλεγχο διαβατηρίων, δεξιά συναντάς ένα γραφείο Exchange και αριστερά το κιόσκι της AMC που είναι η μεγαλύτερη εταιρεία της κινητής τηλεφωνίας στην Αλβανία, θυγατρική της Cosmote. Τις ημέρες που έμεινα στην Αλβανία, τη συνάντησα σχεδόν παντού, ως χορηγό σε εκθέσεις βιβλίων, θεατρικές παραστάσεις, διαγωνισμούς ομορφιάς. Ήταν επίσημος χορηγός της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της Αλβανίας. Φέτος όμως, η σκυτάλη της χορηγίας πέρασε στα χέρια της άλλης εταιρeίας κινητής τηλεφωνίας, της Vodafone.
Οι διαφημίσεις
Δεν περνάει μέρα που ένα από τα πιο δημοφιλή ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια των Τιράνων, το News 24, να μην υπερθεματίζει για τα ακριβά τέλη της AMC. Κάνω μια πρόχειρη έρευνα. Ανακαλύπτω ότι η Vodafone είναι ακριβότερη. «Τι συμβαίνει;» ρωτάω έναν Αλβανό δημοσιογράφο. Η δική του ερμηνεία είναι ότι το κανάλι δεν πήρε διαφημίσεις από την AMC και την εκβιάζει. Καλώς ήρθατε λοιπόν στην Αλβανία, τη χώρα των κινητών και του καπιταλισμού α λα βαλκανικά.
Μιλώντας για κινητά, κανείς και πουθενά δεν κλείνει το κινητό του στην Αλβανία. Ούτε καν στην Αλβανική Βουλή. Αρκεί να παρακολουθήσετε στην τηλεόραση μια από τις συνεδριάσεις της. Θα δείτε τους υπουργούς να ανταλλάσσουν ακατάπαυστα SMS, ακόμα και όταν στο βήμα βρίσκεται ο πρωθυπουργός της χώρας, κ. Σαλί Μπερίσα.
Πρόβλημα η φτώχεια
Μιλώντας για καπιταλισμό, το μεγάλο πρόβλημα παραμένει η φτώχεια. Οι νέοι εξακολουθούν να ζητούν το μέλλον τους ως λαθρομετανάστες και μετανάστες σε χώρες της Δύσης. Ο μέσος μηνιαίος μισθός του Αλβανού πολίτη είναι 200 ευρώ. Η μαύρη αγορά και το μαύρο χρήμα ανταγωνίζονται με απόλυτη επιτυχία την υπό συγκρότηση κανονική αγορά. Στην Αλβανία τώρα δημιουργούνται οι οικονομικές τάξεις, μια χρονοβόρος και άκρως επώδυνη διαδικασία. Γι' αυτό τον λόγο, η Αλβανία μοιάζει, ταυτόχρονα, με ηφαίστειο. Κάθε στιγμή κάτι αλλάζει. Και οι αλλαγές εδώ «κάνουν μπαμ».
Τις βλέπεις στον τρόπο ζωής της νεολαίας και στα Internet cafes. Στον οικοδομικό οργασμό και την εσωτερική μετανάστευση. Από 250.000 κατοίκους το 1991 στα Τίρανα, έχουν φθάσει το ένα εκατομμύριο. Οι πολεοδόμοι προβλέπουν ότι σε λίγα χρόνια τα Τίρανα θα ενωθούν με το Δυρράχιο, θυμίζοντας την «ένωση» της Αθήνας με τον Πειραιά. Αν σκεφθείς το σημείο αφετηρίας, μπορείς να πεις ότι μέσα σε δεκαπέντε χρόνια οι άνθρωποι εδώ διήνυσαν δεκαετίες. Με τεράστιο κόστος όμως. Η χώρα συγκαταλέγεται στις πρώτες στην Ευρώπη για λαθρεμπόριο και ανθρωποκτονίες. Όπως και για κατάθλιψη και αυτοκτονίες...
www.gkapllani.com
No comments:
Post a Comment