Πόλεμος στο Ιόνιο! Επιχείρηση «Σκεντέρμπεης» - Αναβίωση και συντριβή του Τουρκαλβανισμού!

του Ιωάννη Σ. Θεοδωράτου • Φωτογραφίες: αρχείο «ΣΙ&Γ»

Αποτελεί ένας ελληνοαλβανικός πόλεμος σενάριο επιστημονικής φαντασίας από το πολύ μακρινό μέλλον; Όχι, αν στα επιχειρήματα υπέρ της πρόβλεψης μιας τέτοιας πιθανής εξέλιξης προστεθεί η παράμετρος νεοθωμανική-αναθεωρητική Τουρκία και συνυπολογιστεί η αναθεωρημένη προς τα πάνω γεωστρατηγική αξία ενός μέχρι πρότινος αναξιοποίητου γεωγραφικού χώρου μαζί με τις «μαγικές λέξεις» που ερεθίζουν τους σύγχρονους δρώντες

του γεωπολιτικού περιβάλλοντος: αγωγοί, πετρέλαιο, φυσικό αέριο! Το εκρηκτικό κοκτέιλ είναι ήδη έτοιμο να σερβιριστεί, τα ξίφη ακονίζονται και ήδη συγκροτούνται συμμαχίες που υπακούουν περισσότερο στους νόμους



που θέσπισε ο «Πόλεμος των Πολιτισμών» του Σάμιουελ Χάντιγκτον. Η σύγκρουση για τον έλεγχο του Ιονίου ή, για την ακρίβεια, για την παρεμπόδιση της Ελλάδας να χρησιμοποιήσει υπέρ των εθνικών της συμφερόντων και των συμμάχων της την αρχαία υδάτινη δίοδο συν την ΑΟΖ που ορίζεται, συνιστά ήδη

υπόθεση μισού «casus belli» για κάποιες χώρες σφοδρά ενδιαφερόμενες για τα τεκταινόμενα στην περιοχή. Παράλληλα, οι Αλβανοί λαθρομετανάστες αποικίζουν για 20 συνεχή έτη τα ακριτικά νησιά στο βόρειο Ιόνιο και αλλοιώνουν χρόνο με το χρόνο δημογραφικά μια ζωτική για τα εθνικά συμφέροντα περιοχή. Όλα είναι πιθανά να

συμβούν τα επόμενα χρόνια, καθώς Τουρκία και Αλβανία πολλαπλασιάζουν και αναβαθμίζουν τις μεταξύ τους στρατηγικές σχέσεις και το ανάγνωσμα του Θουκυδίδη μαζί με τη γνωστή ρήση του Ιφικράτη είναι διαχρονικά επίκαιρα…

H γεωστρατηγική θέση των Διαποντίων Νήσων
για τον έλεγχο της νότιας εξόδου του Στενού του
Οτράντο και για τη μεγιστοποίηση της έκτασης της
Ελληνικής ΑΟΖ (βλέπε κάτω χάρτης όπου με μπλε
σκιαγραφείται η Ελληνική ΑΟΖ) στο Ιόνιο είναι
εξαιρετικά σημαντική για τα εθνικά συμφέροντα.

Η απάντηση που θα λάβει σήμερα όποιος ρωτήσει έναν επιτελή των Ενόπλων Δυνάμεων σχετικά με το αν και κατά πόσον η περιοχή του Ιονίου πελάγους θεωρείται ως μια πιθανή εστία πολεμικής σύγκρουσης είναι κάθετα αρνητική. Όμως, η ιστορία έχει αποδείξει ότι η ζώνη Αδριατικής-Ιονίου γεννά εκτός από καταστρεπτικούς σεισμούς και ολέθριους πολέμους με έμφαση στις ναυτικές συγκρούσεις. Το γεωγραφικό σύμπλοκο δυτικές ακτογραμμές-Κέρκυρα-Διαπόντιοι Νήσοι-Αδριατική θάλασσα αποτέλεσε από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα χώρο αναμέτρησης των ισχυρών γεωπολιτικών δυνάμεων της ευρωπαϊκής ιστορίας. Καθώς διανύουμε τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα το Ιόνιο αρχίζει να μετατρέπεται από ειδυλλιακό τόπο θερινών διακοπών σε «μήλο της έριδος», με αφορμή την προσπάθεια ελέγχου των πλούσιων υποθαλάσσιων ενεργειακών κοιτασμάτων

(πετρέλαιο και φυσικό αέριο) που ήδη έχουν δημιουργήσει τριβές μεταξύ Αλβανίας και Ελλάδας, με επίκεντρο τη χάραξη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Τα Τίρανα και η Άγκυρα φαίνεται ότι συντάσσονται πλήρως σε μια πολιτική αποτροπής της Αθήνας να διεκδικήσει τα δικαιώματά της στο φλέγον θέμα της ΑΟΖ. Επίσης, η στρατιωτική συνεργασία μεταξύ Αλβανίας και Τουρκίας έχει προσλάβει πλέον στρατηγική διάσταση. Παρ’ όλα αυτά, θα ήταν αφελές να θεωρήσουμε σήμερα ότι υφίσταται απειλή, και μάλιστα αξιόπιστη, από πλευράς Αλβανίας. Ωστόσο παρά την πλήρη υπεροχή που απολαμβάνουν οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις έναντι των αλβανικών, μια στρατιωτική αντιπαράθεση στην περιοχή θα εμπλέξει και τουρκικά στρατεύματα. Λόγω της διαρκώς αυξανόμενης γεωστρατηγικής/γεωενεργειακής αξίας του Ιονίου πελάγους, σε συνδυασμό με τη βραχυπρόθεσμη μετατροπή του σε αποκλειστική λεωφόρο μεταφοράς υδρογονανθράκων και φυσικού αερίου από την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου στην Ιταλική χερσόνησο (και κατ’ επέκταση στην ΕΕ), θα πρέπει να αναμένεται η δημιουργία ισχυρών τάσεων που πιθανότατα θα οδηγήσουν τα επόμενα χρόνια σε τριβή την Ελλάδα με τη δυάδα Αλβανία-Τουρκία. Σκοπός αυτού του άρθρου-ανάλυσης δεν είναι η κινδυνολογία, αλλά η στρατηγική προειδοποίηση καθώς πληθαίνουν τα στοιχεία περί:

1. κατευθυνόμενης (εξ Άγκυρας) σχεδιασμένης αναβάθμισης των αλβανικών Ενόπλων Δυνάμεων,

2. συχνότερης παρουσίας τουρκικών πολεμικών πλοίων στο Δυρράχιο και

3. εκμετάλλευσης της μουσουλμανικής αλβανικής μειονότητας στην περιοχή της Ελλάδας με επίκεντρο την Ήπειρο, την Κέρκυρα και ειδικά τις υψηλότατης γεωστρατηγικής σημασίας Διαπόντιους Νήσους (Ερείκουσα, Μαθράκι, Οθωνοί) για τον έλεγχο του Ιονίου και της υπό αυτές καθοριζόμενη ΑΟΖ.

Καθώς θα οδεύουμε προς τέλος της τρέχουσας δεκαετίας (2011-2020), δεν θα πρέπει να μας εκπλήξει το γεγονός της δημιουργίας μιας νέας θερμής κατάστασης και στα βορειοδυτικά σύνορά μας, απόρροια της στενότατης στρατηγικής σχέσης Αλβανίας-Τουρκίας, η οποία με το μανδύα του Νεοθωμανισμού θα έχει συγκροτήσει τον νέο τουρκαλβανισμό του 21ου αιώνα. Η όποια εκδήλωση επιθετικής δραστηριότητας στην περιοχή θα συνδέεται άρρηκτα με τους τουρκικούς σχεδιασμούς σε Αιγαίο και Θράκη, καθιστώντας το Ιόνιο ένα δευτερεύον μέτωπο, πέραν του κύριου θεάτρου επιχειρήσεων, με σκοπό τη διάσπαση και την κατάτμηση της ελληνικής πολεμικής προσπάθειας.

Ποια όμως θα ήταν η κύρια αιτία και ποια η αφορμή για τη δημιουργία ενός θερμού επεισοδίου στο Ιόνιο πέλαγος; Το κύριο αίτιο μιας ανάφλεξης στα βορειοδυτικά σύνορά μας δεν μπορεί παρά να σχετίζεται με τη συνολική τουρκική αναθεωρητική στρατηγική, για την οποία η Αλβανία συνιστά έναν γεωγραφικό και στρατιωτικό μοχλό άσκησης πίεσης κατά της χώρας μας. Η μεγάλη εικόνα περιλαμβάνει την προσπάθεια επιβολής καθεστώτος αδρανοποίησης ή και ακύρωσης οποιασδήποτε βούλησης της Αθήνας να κηρύξει ΑΟΖ στο Ιόνιο. Είναι γνωστό ότι η Αλβανία ουσιαστικά ανέτρεψε και ακύρωσε προηγούμενη συμφωνία με την Ελλάδα σχετικά με το ζήτημα των...

η συνέχεια στο περιοδικό Στρατιωτική Ισορροπία & Γεωπολιτική που κυκλοφορεί (Τεύχος 19, Σεπτέμβριος).