Kokëdhima: Marrëveshja jonë për të rimëkëmbur pasuritë e banorëve të Himarës
Konferenca për Rehabilitimin Arktitektonik të Bregdetit (RAB), e
iniciuar nga deputeti i Sarandës. Prezantohet projekti që do të zbatohet
në zonën e Himarës. Banorët nënshkruajnë marrëveshjen për mbrojtjen e
territorit nga ndërtimet abuzive, bathorizimi dhe betonizimi
Publikuar më 24.05.2014 | 14:53
57
0
Etleva Bragjeçi
- Banorët e Himarës nënshkruan dje marrëveshjen për
mbrojtjen e Bregut, si dhe zhvillimit të zonës turistike, duke hapur
një faqe të re në historinë e zonës turistike, pas mëse dy dekadash
shkatërrimi në arkitekturë dhe urbanistikë, që ka dhunuar ndërtimet
karakteristike dhe historike të zonës. Konferencën për Rehabilitimin
Arktitektonik të Bregdetit (RAB), projekt që do të zbatohet në zonën e
Himarës dhe që u iniciua nga deputeti i Sarandës, z. Koço Kokëdhima, e
hapi zv.ministri i Zhvillimit Urban dhe Turizmit, z. Gjon Radovani, i
cili e vuri theksin në rëndësinë e kësaj nisme gjithëpërfshirëse. Zv.
ministri Radovani u shpreh se me ndërrimin e qeverisjes në Shqipëri ka
ndërruar 180 gradë edhe mënyra e konceptimit për zhvillimin e vendit,
pasi qytetarët marrin pjesë drejtpërdrejt në debatet dhe problematikat e
vendit. Ndërsa kryetari i bashkisë së Himarës, Gjergji Goro, i
pranishëm në konferencë, tha se deri më tani në zonën e Himarës ka pasur
ndërhyrje kaotike nga ana e banorëve, përsa i përket ndërtimit të
banesave, të cilat janë ndërtuar në kundërshtim me arkitekturën
institucionale dhe kanë prishur dhe dëmtuar ndërtimin arkitekturor të
fshatrave të Himarës. Goro tha se fillimi i kësaj nisme nga zoti
Kokëdhima është një moment historik, pasi qeveria aktuale i ka kthyer
sytë nga kjo zonë, për ta pasuruar e për t’i ruajtur vlerat e saj.
Kryetari i bashkisë u bëri thirrje qytetarëve që ta mbrojnë territorin e
tyre. Më pas e mori fjalën deputeti i PS-së në Sarandë, z.Koço
Kokëdhima, që është edhe iniciator i nismës për të mbrojtur dhe
zhvilluar më tej fshatrat e Bregut, përmes zbatimit të projektit RAB.
Fjala e deputetit të Sarandës, z.Koço Kokëdhima
Kjo konferencë është një mundësi që vetë banorët,
të marrin pjesë drejtpërdrejt në bërjen e gjërave. Është shumë me
rëndësi që në kulturën e punës të të gjitha organeve të pushtetit dhe
veçanërisht të pushtetit vendor të ketë një bashkëbisedim të sinqertë
dhe të hapur me të gjithë dhe t’i jepet përgjigje dhe zgjidhje kërkesave
të drejta të njerëzve. Ne do ta bëjmë rregullisht këtë. Do të marrim
seriozisht çdo ankesë dhe kërkesë të çdo qytetari, me qëllim që pushteti
të jetë në shërbim të njerëzve. Dua t’ju falënderoj të gjithëve që jeni
sot në këtë takim. Ne jemi të përgatitur dhe me vullnet për të
përballuar sakrifica të mëdha. Dua që në emrin tuaj të falënderoj të
gjithë miqtë që kanë ardhur sot këtu, një pjesë e të cilëve folën dhe
dhanë kontributin e tyre, bënë edhe informim, dhanë gjykime, na hapën
edhe horizontin për mënyrën si t’i bëjmë më mirë punët tona. Veçanërisht
dua të falënderoj kryetarët e komunave të tjera që janë sot këtu të
ftuar. Nuk do zgjatem tek tranzicioni dramatik i këtyre 25-viteve që
kemi kaluar dhe as nuk dëshiroj që të jap këtu përgjigje veprimeve ose
sjelljeve të diskutueshme të forcave të diskutueshme në këtë vend. Dua
të shpreh këtu dëshirën se në qendër të bisedimeve tona do të jenë
njerëzit e thjeshtë. Nuk do merremi me Saliun, do merremi me qytetarët
dhe me nevojat e tyre. Nuk do humbasim kohën. Rruga jonë është që të
përmbushim premtimet që i kemi bërë popullit në 23 qershor. Qeveria e
Republikës së Shqipërisë, drejtuesit e koalicionit të majtë, kryetari i
PS-së, Edi Rama dhe kryetari i LSI-së, Ilir Meta janë shumë të
përkushtuar t’i kthejnë bregdetit në përgjithësi dhe Himarës në veçanti
vëmendjen e munguar të gjithë këtyre viteve dhe mbështetjen e merituar. E
gjithë periudha, pa filluar deri në fund të këtij 4-vjeçari zgjedhjesh,
do t’i japë popullit të Himarës sprova të plota që ne do t’u përmbahemi
të gjitha premtimeve që kemi bërë këtu. Kemi qenë në të gjitha fshatrat
dhe kemi bërë premtime të cilave do t’u dalim për zot. Është në
funksionim një program i qeverisë sonë që quhet Programi i Kapitaleve në
Infrastrukturë. Në tre vitet e ardhshme në këtë program do të hidhen të
gjitha vërejtjet që ka bërë populli i Himarës dhe i të gjithë fshatrave
për ujësjellësa, kanalizime dhe ujëra të zeza. Në këto tre vite të
mbetura qeveria jonë besoj se do t’i përmmushë të gjitha premtimet që i
ka bërë popullit të Himarës në 23 qershor, mbajtur shënim në librin e
artë të premtimeve elektorale të koalicionit të majtë. Edhe unë, si bir i
Himarës, shpresoj dhe besoj të përfundoj të gjitha kërkesat që kanë
fshatrat e Himarës për ujë me vetërrjedhje dhe me sasinë që i nevojitet.
Nga vjeshta e këtij viti do të ulemi këmbëkryq për çështjen e pronave.
Kryeministri ynë ju ka premtuar që do të pajisë me dokumentin e
pronësisë çdo qytetar të Bregut me qëllim që ai t’i investojë gjithë
energjinë e tij, mbështetjen e tij, financat e tij në pronën e vet dhe
ta bëjë pronën si të dëshirojë ai.
Nuk ka qenë e mundur këto muaj që ta çonim punën
përpara, por i kemi premtuar kryetarit të bashkisë se brenda këtij viti
do të fillojë kjo punë, me shpresë që në një vit ne ta kryejmë këtë
kërkesë aq të domosdoshme të qytetarëve tanë. Ndoshta ne nuk i
rregullojmë dot të gjtha paudhësitë që janë bërë me pronat, por dua t’ju
garantoj për vendosmërinë e qeverisë që të rivendosë shumë të drejta
sidomos me abuzimet e rënda që janë bërë nga shumë sekserë të qeverive
të mëparshme, të cilët, në bashkëpunim edhe me një numër banorësh, kanë
falsifikuar dhe kanë grabitur pronat e shtetit dhe të banorëve të kësaj
zone. Kanë marrë pasuritë e më të dobtëve dhe në këto histori janë
përfshirë jo vetëm të korruptuarit e qeverive që kaluan, por edhe
banorët e zonës sonë, shumë herë edhe pushtetarë vendorë që kanë
qeverisur këtë zonë, kryepleq, kryetarë komunash, kryetarë komisionesh.
Ne do luftojmë që t’i rregullojmë sa më shumë këto padrejtësira. Nuk
them që do t’i rregullojmë dot të gjitha, por nuk do të ngelet asnjë
abuzim i madh të dhjetëra e më shumë hektarë, pa e kaluar në filtrin dhe
në përpjekjen tonë në mënyrë që pasuria e grabitur t’i kthehet
popullit.
Është e vërtetë që po bëhet Reforma Territoriale
dhe është e vërtetë që kjo është një ngjarje me shumë rëndësi për të
gjithë Shqipërinë, por ne këtu flasim për rëndësinë që ka kjo ngjarje
për popullin e Himarës dhe të fshatrave të bregut të detit. Himara nuk
do të ndjekë dëshirat e asnjë personi politik për interesa partiake dhe
politike, por do të ndjekë interesat e popullit të vet. Duhet të ndjekë
interesat e ekonomisë së vet, do të ndjekë interesat për sot dhe vitet e
ardhshme. Ne kemi nevojë për një jetë më të mire të popullit tonë, edhe
për kullota edhe për pyje, edhe për ujëra. Kemi nevojë për një bashki
të një niveli më të lartë, kemi nevojë për një fuqi më të mirë
drejtuese, kemi nevojë për një ekonomi më të mirë. Këto interesa do të
ndjekin këtë reformë. Do t’i japim çfarë i takon Himarës pa pasur
merakun se asnjë nuk mund të cënohet nga interesat e tij partiake.
Qeveria do të ndjekë dhe do të mbështesë nevojën, dëshirën dhe interesin
e popullit të Himarës. Projekti që u prezantua sot këtu është
Rehabilitimi Arkitekturor i Fshatrave të Bregut. Janë bërë në këto vite
shumë dëme përgjithësisht fatmirësisht të kthyeshme, të korrigjueshme,
ndoshta jo plotësisht në pjesën më të madhe. Dhe ky është lajmi më i
gëzuar që kemi pas këtij shkatërrimi që ndodhi këto 25 vite të kaluara.
Sot duhet të shqyrtojmë, pavarësisht nga kostot e
këtij momenti, çdo volum ndërtimi që është bërë në këto vite, çdo
ndërtesë dhe çdo mur me themel duhet të analizohet nga ekspertët,
specialistët dhe arkitektët. Dhe nëse ky ndërtim dhe volum, është i
papërmirësueshëm, i parikuperueshëm, nuk mund të përshtatet me atë si do
të donim të bëhej ky vend, ai do të hiqet sigurisht, do të pastrohet.
Por çdo objekt tjetër që mund të përmirësohet, diku në një çati, diku
një gjysmë kati më pak, diku duke i rregulluar ballkonet, diku duke i
veshur me gurë, diku duke përdorur një pergolatë druri, diku duke hequr
një cep apo një shtesë. Atëhere për këto do të përdoren ato vizatimet e
sakta nga specialistët e t’i thuhet fshatarit: Po, kështu duhet të bëhet
ndërtesa jote! Kjo ndërtesë duhet të hyjë në procesin e rehabilitimit, e
ndryshimit, e përmirësimit. Në fund të këtij procesi ne duhet të kemi
një ansambël ndërtesash në breg të detit si kjo gjëja këtu (drejtohet
nga projekti) që siç e shpjegoi Shkreli, është me ndërtime kaq të
thjeshta, por është kaq e mrekullueshme dhe mund të prodhojë shumë të
mira për banorët tanë.
RAB nuk është një projekt politik, një projekt
ekonomik, por është një projekt për pasuri. Ëndrra për pasuri nuk është
një ëndërr e keqe dhe nuk është turp për ata që e ndjekin dhe që
frymëzohen nga ëndrra për pasuri. Por e dënueshme është kur ëndrrën
tënde për pasuri e mbështet në ëndrrën për shkatërrimin e banorëve të
tjerë. E pranueshme dhe e kërkueshme është që ta ndjekin ëndrrën për
pasuri, duke prodhuar pasuri edhe për të tjerët, duke i rritur vlerën
gjithë vendit, gjithë komshinjve, duke i rritur vlerën fshatrave dhe
banorëve. Pasuria e Himarës, për banorët e zonës tonë është shtëpia dhe
toka. Banorët e zonës sonë nuk janë kapitalistë, nuk kanë ndërmarrje të
mëdha dhe shumica e tyre nuk do të kenë ndërmarrje të mëdha. Ata nuk do
të jenë as punëdhënës të mëdhenj. Në jetën e tyre, shumica e banorëve të
kësaj zone, kur të bëjnë bilancin e jetës së tyre, do të kenë shtëpinë
dhe tokën e vetë. Ky është krimi më i rëndë që u bë në këto 25 vite, që
banorëve të pafajshëm iu bie çmimi i shtëpisë çdo ditë, iu bie çmimi i
tokës çdo ditë, çdo muaj dhe çdo vit. Pse? Iu bie nga gjithë ky invazion
bathorizues dhe betonizues që bëhet gjithandej. Iu bie nga abuzimet e
atyre që autorizojnë ndërtime dhe që nuk kanë fuqi që t’i ndalojnë
ndërtimet abuzive. I kamuflojnë interesat e tyre në heshtje, i hapin
rrugë këtij krimi mjedisor, këtij krimi për pasurinë dhe për xhepat e
qytetarëve. Populli i Himarës dhe i fshatrave tona varfërohet çdo ditë
sepse është rrezikuar cilësia e pasurisë. Çdo ditë që kalon, planeti ynë
bëhet më i vogël. Logjika është që pasuritë e patundshme dhe shtëpitë
të bëhen më të shtrenjta, që do të thotë që çdo qytetar duhet të ketë më
shumë para çdo ditë të jetës që kalon. Tek ne ka ndodhur e kundërta.
Çdo ditë që kalon, qytetari po varfërohet. Ky është problem i madh që
kemi, e ne duhet ta ndryshojmë këtë trend. Të bëjmë që çdo ditë që kalon
pasuritë e popullit të bregdetit të shtohen pavarësisht sesa atraksion
prodhojnë ato përmes shfrytëzimit për turizëm ose për interesa të tjera
ekonomike. Për këtë shkak, ky projekt është një projekt ekonomik, e jo
një projekt për të prishur pasuritë e dikujt, as për të shkatërruar
ndonjë kundërshtar, siç përpiqet ta diskretitojë Saliu këtë iniciativë
dhe këtë kërkesë dhe nevojë që është në shërbim të popullit tonë këtu.
Për ta rimëkëmbur dhe për ta ngritur Bregun e gjunjëzuar nga varfëria
dhe papunësia në një nivel që i shkon për shtat këtij vendi. Të parët
tanë na lanë një kulturë, një histori, një natyrë dhe një trashëgimi.
Këto fshatra të mrekullueshme vetëm i kemi ndyrë, i kemi dëmtuar dhe i
kemi shëmtuar në këto 25 vite. Do t’i çlirojmë nga shëmtimi, zotërinj.
Nuk kemi qejf të prishim ndonjë ndërtesë, as t’i bëjmë dëm ndonjë
kundërshtari si Saliu. Ne kemi dëshirë të ndihmojmë njerëzit tanë të
pasurohen, të realizojnë ëndrrat e tyre për një jetë njerëzore që është e
shkurtër. Ne duhet t’i ndihmojmë që t’i bëjnë realitet. Qeveria do të
mbështesë financiarisht ndërtimin arkitekturor të bregdetit, që do të
thotë se ne do t’i mbështesim shtëpitë që duhet të përmirësojmë. Nëse
një shtëpi është dëmtuar gjatë viteve, por ajo është e ligjshme, është
shtëpi e trashëgueshme, është shtëpi historike, ose është shtëpi e
bëshme, atëhere qeveria do të hartojë disa programe dhe do të financojë
në një nivel nxitës iniciativën e banorëve për t’i ribërë këto ndërtesa
siç do të duhet të ishin dhe siç do të ishin shumë të kërkuar në treg
dhe do të qarkulloheshin me një çmim shumë të lartë. Nuk do të futem në
detaje se cilat do të jenë skemat e mbështetjes. Por dua të vë theksin
në një çështje që është themelore. Nuk vazhdon dot ky projekt
njëkohësisht me zakonin e keq për të vazhduar prishjet. Nuk e
rregullojmë dot duke vazhduar akoma prishjet. Nuk i rregullojmë dot
fshatrat historikë, duke vazhduar që çdo person është i zoti për ta bërë
atë punë, të bëjë shtëpinë e tij pa pyetur për të tjerët. Foli sot këtu
dhe tha një fjalë shumë të mënçur Piro Thoma. Ai ansambli tradicional i
fshatrave të Bregut dëshmon shumë mirë se sa shumë respekt dhe pasuri
kanë pasur njerëzit tonë që kanë ndërtuar natyrën për bashkëjetesën dhe
për banorët e tjerë, për komunitetin e tyre. Prandaj kurrë jetën e tyre
nuk e kanë bazuar në shkatërrimin e të tjerëve. Nuk mund të ndërtojmë
dhe rindërtojmë nëqoftëse vazhdon ndërtimi pa leje këtu, nëqoftëse bëjmë
themele nëpër fusha me ullinj, nëqoftëse hyjmë nëpër fshatrat
tradicionalë dhe bëjmë ndërtesa të paautorizuara. Prandaj dua t’ju them
se jemi në besë të njëri-tjetrit. Kush do të bëjë një ndërtim pa leje,
do të rrafshohet ndërtimi që do të bëjë. Mos u gënjeni nga lojrat e
Saliut nëpër vite se Saliu edhe shtëpisë së tij i ka shtuar një kat
betoni. Ai është i infektuar nga kultura e betonizimit. Mos u nisni nga
historitë e Saliut, i cili çdo dy vite bënte nga një legalizim. Çdo dy
vjet u thoshte: Ndërtoni, vazhdoni të shkatërroni pasuritë tuaja.
Mbretërinë e vetë Saliu e ndërtoi mbi injorancën dhe varfërinë.
Instiktivisht ai e udhëhoqi zhvillimin e këtij vendi drejt varfërisë. Ne
nuk do të vazhdojmë këtë rrugë. Mos të gënjehen njerëzit se do të
vazhdojnë ndërtimet pa leje. Kjo ditë dua që të fiksohet në kokën e të
gjithëve ne e t’ia bëjmë të qartë të gjithë burrave dhe grave të Bregut
si një ditë që ne e kemi mbyllur një histori të errët që kaluam në këto
20-30 vite. Historinë e vetëshkatërrimit, ku shkatërruam pasuritë tona
me duart tona me ato ndërhyrje brutale të gjithë sekserëve të ministrave
në këtë vend të Saliut. Ne duhet që të bëjmë sot këtë marrëveshje që
këtej e tutje të mos lejojmë më as pushtetarë, as të Tiranës e as të
Himarës të vënë dorë mbi pasuritë e këtij populli. Nuk na mbrojnë dot
pushtetarët, nuk e mbrojnë Himarën pushtetarët. Ju do ta mbroni Himarën!
Nëse e doni pasurinë tuaj, familjen tuaj dhe interesin tuaj. Nuk do ta
na e mbrojnë Himarën as policët e as shtetarët. Edhe pse secili prej
tyre do të duhet të bëjë detyrën e vet dhe me siguri do ta bëjnë detyrën
e tyre. Por të gjithë do ta bëjnë detyrën e tyre kur të shikojnë që
ngrihet në këmbë një popull i vetëdijshëm për interesat dhe pasuritë e
tij dhe që nuk do të lejojmë gjërat që u bënë në këto vite. Prandaj edhe
kemi përgatitur një letër simbolike e cila shpreh pikërisht këtë
koncept.
No comments:
Post a Comment