Dh. Gjoka per Neco Mukon

......Ai jetoi pak. Por ajo pak jet e tij ishte e mbushur me plot vitalitet krijimi.Ishte e mbushur me gjalleri me kenge.Ishte e mbushur me dashuri me pune.Ishte e mbushur me halle me derte me vuajtje e udhetime.Ishte e mbushur me buzeqeshje e suksese. Me gjithecka ishte e mbushur jeta e tij.E pikerishte ketu qendron madheshtia e tij.Sepse askush si ai nuk i kendoi dashurise dhe vuajtjes qe vjen prej saj.Mjafton qe vetem kete ane te marim e te analizojme ne vepren e tij do te shohim se gjithkush do te kuptoje se kush dhe cfare ishte Neco Muko.Forca e fjales ne krijimtarine e tij eshte vetem NECONIANE.Ajo eshte magjepse per nga forca e te shprehurit.Ajo eshte e brishte per nga delikatesa e te kenduarit .Ajo i nderuar Kleanth te ngop me thellesine e mendimit.Ajo te mbetet pjese e te perditeshmes sone ku s'ke se si te mos kalosh neper mend vargje te tij qe breza e breza do ti kene si etalon ne jeten e tyre.Askush si Ai ne llojin e tij nuk i dha Himares ne vecanti dhe Shqiperise ne te teren kaq lartesi magjepse vargu ne fillimet e shekullit te kaluar.Pak kush si Ai diti te operoj me vargun qe kaq bukur te tingerlloj me te gjitha ngjyrimet e tij. Askush si Ai nuk kendoi dhe shkruajti ne gjuhen e bukur Shqipe sikunder edhe ne gjuhen e mrekullueshme Greke.Askush si Ai nuk analizoi ne vargje kohen kur jetoi.Nje shpirt si i Necos sic do te dashuronte Dashurine,Himaren me detin,malin,kalane,Katinen,sic do te dashuronte Saranden,Parisin,njerezit qe e rrethonin,Teften e mrekullueshme dhe Korcen e saj,Shkodren,Korfuzin,Tiranen,Janinen do te dashuronte me shume akoma vargun dhe melodine.Shpirti i tij s'kishte kufij ne kuptimin simbolik te fjales.Ai ishte gjeneral real i fjales ne perdorimin poetik te saj.
Per nga rendesia e krijimtarise se tij Neco Muko duhet te jete pjese e teksteve shkollore te nxenesve dhe te studenteve Shqiptare .Ate jo vetem politika e la e haroi e braktisi por mbi te gjitha e lane e haruan dhe e braktisen ata krijues qe kishin frike vargun e tij Neconian,qe kishin frike satiren,dialogun mbi te gjitha mjeshterine e tij krijuese .Ai ishte bashkekohes me MIgjenin e madh.Te dy ishin avangarda te poezise por secili ne stilin e vete mbreteronte ne kohe me gjetjet interesante te te shkruarit.Por Neco ishte KORIFE se edhe kompozonte. Por Neco ishte KORIFE sepse edhe kendonte.Ai ishte ne kompleks gjigant i kultures se kohes.E kjo do te thoshte shume per Himaren tone te asaj kohe.E kjo do te thoshte shume per Shqiperine e asaj kohe.JO vetem kaq por faktet historike te kohes na sjellin para syve se pas Spiridon Ilos (Korcar ky) i cili ne vitin 1923 nga Amerika sillte ne Shqiperi disqet e para me kenge patriotike Shqiptare ,Neco Muko fill pas tij do ti dhuronte Himares dhe Shqiperise pse jo edhe gjetke disqet e PATHE-s me nje cilesi dhe virtuozitet te jashtezakonshem si artist i medh kompleks.Ai me grupin etij te perzgjedhur shpertheu nje talent te pa pare,mahnites interpretimi te krijimeve te veta. Shume shpejt disqet e tij u bene pjese e elites qytetare .Si mjafte te pelqyeshme ato realizuan mjafte mire misionin e tyre.
I nderuar Kleanth.!
Nuk po zgjatem shume se po te vazhdoje me tej do te me duhet shume kohe per tu referuar edhe vargjeve te tij per t'i bere keshtu nje analize me te thelle gjithe krijimtarise se tij.Ky eshte nje emo0cion i castit qe pa e tepruar do te thosha se lum kush e ka degjuar dhe lum ai qe e ka lexuar vepren e tij..Une nuk e di se cka bere Bashkia e Himares per kete por dua te theksoj se ndoshta eshte e vetmje Bashki ne bote qe akoma nuk ka te emeruar sheshin e saj apo rruge te vecanta te qytetit.Kjo nuk me takon mua ta gjykoj .Sugjerimet jane dhe vetem urtesia ,dhe gjykimi i shendoshe do te beje te mundur zgjidhjen edhe te kesaj ceshtjeje te shtruar per zgjidhje.

DHIMITER GJOKA Top Channel Tirane.
(marre nga Club-Himara-11-10-2006)