Mbishkrim per Himaren ne qendren arkeologjike Delfus.

Photo 1-view from Delphous)
Photo 2: Insccriiptions from Delphous
(click in the picture to increases)

Ne qendren arkeologjike Delfous gjendet nder te tjera nje numur i madh mbishkrimesh ne gure te cilet datojne qe nga shekulli i 3 para Krishtit. Disa nga nga keto pllaka guri kane te gdhendur emrat e perfaqesuesve fetare te universit te lashte greke, te ashtuquajturit theorodhoke, si dhe cilen krahine greke perfaqesonin ata. Ishte nje mision arkelogjik francez ne vitin 1914 qe mundi ti evidentoje dhe bashkoje copat e gdhendura ashtu sic mund te ishin para se te trazoheshin nga stuhite e kohes. Por paraprakisht kishte disa njoftime te tjera shkencore per emrat e theodhorokeve ne vitet 1883 nga B. Haussoullier (BCH, VII-1883, p. 189-203), i cili publikon mbishkrimet e pjeses se quajtur A, B, dhe nje faqeje te C (A, B, C, jane shtylla guri). Transkripsioni i ketyre mbishkrimeve eshte redaktuar por jo komplet, nga Ch. Michel, Rec. Inser. gr, (1900), nr 256. N. Nikititsky, ne AM, X, 1983, p. 101-103, publikon textin e dy faqeve te pasme te shtylles, D. Rezultatet me te fundme te punes shumevjecare per deshifrimin e mbishkrimeve greke per Theorodhoket e gjejme ne artikullin e A. Plassart botuar ne buletinin BCH, XLV1921 Deltio Elinikis alilografias, 1921, Paris.

Pikerisht ne keta gure te gdhendur gjendet emrat e perfaqesuesve fetare dhe nga Himara, dhe sipas artikullit ne fjale fillimi i ketyre mbishkrimeve i takon vitit 168 para Krishtit, ku ne shtylle duket qarte emri "Hemarai", dhe perfaqesuesi fetar Thrasimakos Κ(Θρασυμαχος K) (germat e tjera te emrit jane shuar nga koha. Εmri Thrasimakos perkthehet ne shqip "luftetar i guximshem", duke pasur kuptim konkret ne gjuhen greke ashtu si dhe shume emra te tjere. Emrat e perfaqesuesit te Himares jane ne vazhdim te teritoreve te tjera te Epirit te lashte.
Ky fakt arkeologjik njihet pak ose aspak nga historianet shqiptare studimet e te cileve per onomastiken e Himares (Himara ne Shekuj, akademia e shkencae te Shqiperise, 2004)njohin si te dhena dokumentare per onomastiken e Himares ato te shek 16 te deftereve turke te taksave.
I vetemi kumtim i nje arkeologu shqiptar i ketij fakti (dmth te emrave te theodhorokeve himarjote dhe Himares ne mbishkrimet e Delfus) gjendet ne guiden turistike Himara (J. Koci)-Tirane, 2006, f. 95

Nje vizite ne Delfus do te binde cdo studjues ta apasionuar per kete te vertete historike




Ανασκαφές στους Δελφούς
Tο μοναδικό μνημείο που διέθετε το αρχαίο υλικό του για μια σχεδόν πλήρη αναστήλωση ήταν ο Θησαυρός των Αθηναίων που αποκαταστάθηκε το 1903-1906 από τους Γάλλους με έξοδα του Δήμου Αθηναίων. Το 1959 η Αρχαιολογική Υπηρεσία διόρθωσε και συμπλήρωσε τις αποκαταστάσεις που είχαν γίνει στο βωμό των Χίων παλαιότερα έτη.
H εμφάνιση των ερειπίων άλλαξε αισθητά από το 1938 και εξής με τις μερικές αναστηλώσεις της Θόλου και του ναού του Απόλλωνα. Στη Θόλο η αποκατάσταση φτάνει έως την απόληξη της στέγης με την μαρμάρινη σίμη. Στο ναό η αποκατάσταση μικρών τμημάτων της βόρειας κρηπίδας, του βόρειου τοίχου, της ανατολικής κιονοστοιχίας και της επικλινούς πρόσβασης μας δίνουν μία εντύπωση του συνόλου.

Aποτελέσματα για το 2001:
Tα ερείπια των Δελφών ήρθαν στο φώς με τις συστηματικές ανασκαφές της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής, που άρχισαν το 1893 ύστερα από την επικύρωση διακρατικής δεκαετούς σύμβασης. Μετά την απαλλοτρίωση και την απομάκρυνση του Καστριού, του χωριού που από τον Μεσαίωνα είχε κτισθεί στο χώρο του ιερού, καθώς και των τεράστιων επιχωματώσεων που είχαν επισωρευθεί από τις κατολισθήσεις, αποκαλύφθηκαν τα ερείπια των μνημείων που κοσμούσαν τα δύο τεμένη του Απόλλωνος και της Αθηνάς Προναίας. Βρέθηκαν πάνω από πέντε χιλιάδες επιγραφές όλων των κατηγοριών, αγάλματα, διάφορα έργα μικροτεχνίας και κομμάτια του διάκοσμου των κτηρίων, εξαιρετικά έργα που εκπροσωπούν τα μεγάλα καλλιτεχνικά κέντρα της αρχαιότητας. Εκτός του τεμένους αποκαλύφθηκε το Στάδιο, το Γυμνάσιο, ο οικισμός των Δελφών και τα νεκροταφεία του.