By DANIEL KORSKI
Published: January 26, 2011
One moment Albania is Lonely Planet’s “must-see” destination for 2011, a NATO member whose citizens enjoy visa-free travel into the European Union; the next, government forces are shooting and killing protesters on the streets and the British Foreign Office is warning visitors to avoid large crowds in Tirana.
Albania, which escaped a North Korea-style dictatorship in 1990 only to collapse violently in 1997, now teeters on the brink of another catastrophe.
Whether the country sinks back into internal conflict or claws its way back matters to Europe. Albania has recently been a force for peace in the Balkans, building links with old enemies like Serbia and leaning on ethnic kinsmen in Kosovo and Macedonia to opt for peace. The country’s troops work alongside fellow NATO soldiers in Afghanistan. A return to conflict would be bad for the Balkans, bad for Europe and bad for NATO.
The current crisis, however, has deep roots. Since 1992, none of Albania’s elections have been considered free and fair by the Organization for Security and Cooperation in Europe, the election-monitoring body. Elections are fought as if they were battles, with armies swearing loyalty only to each other and not to any democratic process. Elections are the opportunity for politicians to destroy opponents and enrich friends.
The last elections, in June 2009, were no different. The leader of the opposition Socialist Party, Edi Rama, protested against the results by boycotting Parliament. The boycott is still in force, robbing Albania of a peaceful outlet for disagreements.
Meanwhile, Prime Minister Sali Berisha has governed in a manner that has meant Freedom House now considers the country only “partly free,” the same status given to Abkhazia, Gambia and Nagorno-Karabakh.
The sharp, policy-lite, personality-driven rivalry between Berisha and Rama has acted like a two-person saw, with the back-and-forth friction of each side cutting through the country’s institutions like saw through a plank of wood.
Take the issue of Albania’s 1998 Constitution. Three years ago Berisha and Rama cynically agreed on a sweeping set of reforms, which former President Alfred Moisiu said changed the document overnight. Both leaders must have thought they would stand to benefit from the changes. Now when it seems only one is benefiting, the other side cries foul. The pattern was repeated with the introduction of a new electoral code.
Corruption is perhaps the biggest problem. Albania’s 95th place out of 180 in Transparency International’s 2009 Corruption Perceptions Index was a group effort. However, Berisha has refused to dismiss key allies facing indictments. An explosion at a military depot that killed scores of people forced the resignation of the then defense minister, Fatmir Mediu. He has since been re-elected, and the parliamentary immunity that he enjoyed before the resignation has been restored by the Supreme Court (he is currently Berisha’s environment minister). There are countless other cases among members of the political class across all parties.
The situation in the media is also bleak, despite constitutional guarantees of freedom of expression. Media outlets are routinely considered to be politically partisan, and journalists remain subject to lawsuits, intimidation and physical attack. Last year a critical newspaper, Tema, was evicted from its offices despite a court order halting the action. Tema’s publisher was then beaten by the bodyguards of an oil magnate connected to the government.
After years of this kind of activity, Albania’s institutions are unsurprisingly a mess. Even the judiciary is a mess, as a political argument rages over whether or not six national guard commanders, wanted in connection with the killing of protesters, should be arrested.
Rather than stop and look at the damage they have caused, Rama and Berisha have sawed on. They both now seem willing to employ extra-institutional means to gain or retain power. Berisha accuses Rama of trying to “gain power through force” and orchestrating “a crystal clear attempt” to overthrow a legitimate government.
He now intends to bring his own demonstrators out onto the streets. Rama, on the other hand, protests that Berisha’s rule is itself undemocratic, and implies that only a Tunisia-style revolution can bring change to the country.
The European Union has in recent years focused its attention elsewhere in the Balkans. Now, however, the E.U. needs to make clear that Albania’s politicians must step away from the use of violence and end their destruction of the country’s institutions.
If not, then Albanians will lose their visa-free access to Europe and their country will forgo any serious chance of E.U. membership. Even the country’s NATO membership could be at risk.
To show her concern, Catherine Ashton, the E.U.’s first high representative for foreign policy, should send a senior mediator to Albania. A commission of ex-presidents should be set up to investigate the recent violence. The international community should organize and run an extraordinary parliamentary election next year, sending an unambiguous message that Albania’s institutions are no longer trusted or capable of doing so themselves. A new government should be held to a concrete agenda for reform. That may finally stop Albania’s politicians sawing through the country’s institutions. If it doesn’t, the impact will be felt beyond the borders of Albania.
Translation by TEMA
New York Times: Komuniteti ndërkombëtar të organizojë zgjedhje të jashtëzakonshme në Shqipëri
Në gazetën e njohur amerikane është botuar një editorial nga Daniel Korski, që bën thirrje për zgjedhje të parakohshme. Shkrimi mban titullin “Ndaloni vetë-shkatërrimin e Shqipërisë”. Korski është anëtar i lartë i një institucioni me shumë peshë në jetën politike evropiane dhe amerikane
Nga Daniel Korski*
Në një moment Shqipëria është destinacioni që duhet vizituar, i rekomanduar nga Lonely Planet për vitin 2011, një vend anëtar i NATO-s, qytetarët e të cilit shijojnë udhëtimin pa viza në Bashkimin Europian; në momentin tjetër forcat e qeverisë qëllojnë dhe vrasin protestues në rrugë dhe Ministria e Jashtme Britanike po paralajmëron vizitorët që të qëndrojnë larg turmave të njerëzve në Tiranë.
Shqipëria, e cila iu arratis një diktature të ngjashme me atë të Koresë së Veriut në vitin 1991, u rrëzua dhunshëm në vitin 1997 e tani duket se po shkon sërish drejt një tjetër katastrofe.
Europës i intereson nëse vendi do të zhytet në konflikte të brendshme, ose do arrijë të zmbrapset duke u kacavirrur.
Shqipëria ka qenë së fundmi një forcë për paqen në Ballkan, duke ndërtuar lidhje me armiqtë e vjetër si Serbia e u ka bërë thirrje vëllezërve etnikë në Kosovë e Maqedoni për të punuar për paqen. Trupat ushtarake të këtij vendi punojnë përkrah me ushtarët e NATO-s në Afganistan. Një rikthim tek konflikti do ishte i keq për Ballkanin, i keq për Europën dhe i keq për NATO-n.
Kriza aktuale megjithatë ka rrënjë të thella. Që nga viti 1992, asnjë nga zgjedhjet e organizuara në Shqipëri nuk janë konsideruar të lira e të ndershme nga Organizata për Sigurinë e Bashkëpunimin në Europë, trupa që monitoron zgjedhjet.
Në zgjedhje luftohet si në beteja me ushtritë që i shpallin besnikëri njëri- tjetrit, por jo procesit demokratik. Zgjedhjet janë një mundësi për politikanët për të shkatërruar kundërshtarët e për të pasuruar miqtë.
Zgjedhjet e fundit, në qershor të vitit 2009, nuk ishin ndryshe. Lideri i Partisë Socialiste në opozitë, Edi Rama, protestoi kundër rezultatit duke bojkotuar parlamentin. Bojkoti është ende në fuqi, duke i pamundësuar Shqipërisë një kanal për shkarkimin e mosmarrëveshjeve.
Ndërkohë, kryeministri Sali Berisha ka qeverisur në një mënyrë që ka bërë që Freedom House ta cilësojë vendin si “pjesërisht të lirë”, i njëjti status i dhënë për Abkazinë, Gambian e Nagorni-Karabakun.
Rivaliteti tejet i personalizuar e i mprehtë mes Ramës e Berishës ka vepruar si sharrë me dy krahë që pret në mes institucionet e vendit.
Merrni çështjen e Kushtetutës së Shqipërisë së vitit 1998. Tre vite më parë, Berisha dhe Rama në mënyrë cinike ranë dakord për disa reforma gjithëpërfshirës, duke ndryshuar brenda natës dokumentin, siç thotë ish- presidenti Alfred Moisiu.
Të dy liderët kanë menduar se do të qëndrojnë për të përfituar nga ndryshimet. Tani që vetëm njëri po përfiton, tjetri po tërbohet. E njëjta gjë u përsërit me prezantimin e një kodi të ri elektoral.
Korrupsioni është ndoshta problemi më i madh. Vendi i 95 nga 180 vende në Indeksin e Perceptimit të Korrupsionit të Transparency International në vitin 2009 ishte një përpjekje në grup. Megjithatë, Berisha ka refuzuar të shkarkojë aleatët kryesore që përballen me padi.
Një shpërthim në depot ushtarake që vrau shumë njerëz, detyroi dorëheqjen e ministrit të Mbrojtjes në atë kohë, Fatmir Mediu. Që nga ajo kohë, ai është rizgjedhur dhe imuniteti parlamentar, që e gëzonte përpara dorëheqjes, i është rikthyer nga Gjykata e Lartë (ai është momentalisht ministër i Mjedisit i Berishës). Janë të panumërta rastet e tjera në mesin e anëtarëve të klasës politike të të gjitha palëve.
Situata në media gjithashtu është e zymtë, pavarësisht garancive kushtetuese për lirinë e shprehjes.
Mediat normalisht cilësohen si partizane politikisht, dhe gazetarët mbeten subjekt padish, kërcënimesh e dhune fizike. Vitin e shkuar një gazetë kritike, Tema, u dëbua nga zyrat e saj pavarësisht një urdhri gjykate që e ndalonte një veprim të tillë. Botuesi i Tema-s më pas u godit nga truprojat e një manjati nafte, i lidhur me qeverinë.
Pas vitesh me këtë lloj aktiviteti, institucionet shqiptare në mënyrë jo të habitshme janë në një rrëmujë. Madje dhe gjyqësori është një rrëmujë, për sa kohë ka një debat politik në lidhje me faktin nëse duhen arrestuar gjashtë komandantë të gardës kombëtare, të kërkuar në lidhje me vrasjen e protestuesve.
Në vend që të ndalojnë dhe të shohin dëmet që kanë shkaktuar, Rama e Berisha kanë mprehur armët. Ata tani po shikojnë të angazhojnë mjete ekstra- institucionale për të fituar ose për të ruajtur pushtetin. Berisha akuzon Ramën se po përpiqet të “fitojë pushtetin me anë të forcës” dhe se ka orkestruar “një tentativë të qartë si kristali” për të rrëzuar qeverinë legjitime.
Ai synon tani që të nxjerrë në rrugë demonstruesit e tij.
Rama, nga ana tjetër, proteston se shteti i Berishës nuk është demokratik e thotë se vetëm një revolucion i stilit tunizian mund të sjellë ndryshime në vend.
Bashkimi Europian e ka përqendruar vëmendjen vitet e fundit diku tjetër në Ballkan. Tani, megjithatë, BE duhet të bëjë të qartë se politikanët shqiptarë duhet të distancohen nga përdorimi i dhunës dhe t’i japin fund shkatërrimit të institucioneve të shtetit.
Nëse jo, atëherë shqiptarët do të humbin të drejtën për të lëvizur pa viza në Europë dhe vendi do të harrojë çdo shans serioz për një anëtarësim në BE. Madje dhe anëtarësimi i vendit në NATO mund të jetë në rrezik.
Për të treguar shqetësimin e saj, Catherine Ashton, përfaqësuesja e parë e lartë e BE për politikat e jashtme duhet të dërgojë një negociator të lartë në Shqipëri. Një komision i përbërë nga ish- presidentë duhet të ngrihet për të hetuar dhunën e fundit.
Komuniteti ndërkombëtar duhet të organizojë dhe të mbajë zgjedhje të jashtëzakonshme parlamentare vitin që vjen, duke dërguar një mesazh të qartë se institucionet e Shqipërisë nuk janë më të besueshëm ose në gjendje për ta bërë këtë vetë.
Një qeveri e re duhet të mbajë një agjendë konkrete për reforma.
Kjo mund të ndalojë politikanët shqiptarë që të shkatërrojnë institucionet. Nëse kjo nuk bëhet, pasojat do të ndjehen përtej kufijve të Shqipërisë.
*Daniel Korski është një anëtar i lartë i Këshillit Europian për Marrëdhëniet me Jashtë. Ai eshte i fejuari i ambasadores britanike në Tiranë, Fiona McIlwham
No comments:
Post a Comment