Abstract: Gazidede mohon se ka perkrahur fondametalistet e Alkaedes, mohon se ka djegur gazeten koha jone, mohon se ka lincuar Edi Ramen (si publicit dhe jo politikan), mohon se ka pasur aktivitet si kryetar i shoqates se Musilmaneve shqiptare, insiston te na mbushe mendjen se ka luftuar per parandalimin e piramidave, akuzon komunistet se kane organizuar revoltat e 97 (sipas tij njerezit qe humben parate ne piramida nuk kish pse revoltoheshin), dhe nuk guxon ti hape letrat per nje sere veprimesh te dyshimtate kryera ne kohen e tij. As me pak e as me shume sipas Gazidede ShIK- i kohes se tij nuk ishte vecse nje "agjensi e thjeshte kulturore". Kerkon strehim politik ne nje vend musilman, sepse "nuk donte ta gjykonin kriminelet..."
Zoti Gazidede si erdhët ju në krye të SHIK në maj 1992?
Në fund të qershorit 1992. S`kam pasur asnjë njohje personale me zotin Berisha në atë kohë president, nuk e kisha takuar asnjëherë. Unë edhe sot e kësaj dite nuk e di kush më ka propozuar për atë punë. Sigurisht që duhet të kishin folur fjalë të mira.
Nuk u bëtë kurioz të dinit se kush u propozoi?
E kam pyetur dhe zotin Berisha dhe nuk më ka treguar ndonjëherë. Më thirri zoti Berisha një ditë të shtunë dhe më tha që e kish menduar të më emërojë shef të SHIK-ut. Unë nuk pranova, rezistova të them të drejtën, sepse mendoja se është një punë që ishte e vështirë për mua.
Pse mendonit se ishte e vështirë?
Kisha disa aryse që e kundërshtova. Në rradhë të parë unë karrierën time e mendoja shkencore jo politike. Në radhë të dytë, kisha fëmijë të vegjël që mendoja se kanë nevojë për për kujdesin tim. Ime shoqe e vetme mund të mos e përballonte rritjen e tyre, kisha arsye shëndetësore etj. Zoti Berisha më bindi, nëse mund të them, duke më thënë që nëse ai nuk do të pranonte të ishte President, ca shokë të tjerë nuk do pranonin të ishin ministra, apo kryeministra, në qoftë se dhe unë nuk do të pranoja të isha shef i SHIK, domethënë ishte e kotë që u përfshimë në lëvizjen demokratike, duhej t’ia linim pushtetin komunistëve.
Dhe ju vendosët që të pranonit që të drejtonit SHIK. Po a ishit ju në këtë kohë një nga njerëzit më besnikë të zotit Berisha?
Unë nuk e di sa çfarë besimi kishte ai tek unë, sepse ai nuk me njihte fare. Mund të kishte besuar mua thjesht nga çfarë i kishin folur për mua. Besoj se zoti Berisha, të gjithë bashkëpunëtorët i ka zgjedhur duke menduar se janë njerëz që e bëjnë një punë të caktuar, jo duke menduar sesa besnikë ishin për të. Mund të përmend zotin Klosi që erdhi pas meje në SHIK. Zoti Mejdani që zgjodhi Klosin si shef të SHIK, e zgjodhi duke u nisur nga shoqëria shumë e ngushtë që kishte ai me të tek Shkencat e Natyrës, dhe unë e di sepse kam qenë koleg me ta.
Ju keni qenë kolegë me zotin Klosi dhe Meidanin?
Po, në një fakultet kemi punuar. Mejdani ka qenë për mjaft kohë dhe dekan i fakultetit ku unë kam qenë pedagog.
Doja t’u bëja një pyetje e cila është përfolur, në fillim të viteve ’90, kur ju erdhët në krye të SHIK. Në atë kohë ju keni qenë antër i shoqatës së Intelektualëve Islamikë, a ka ndikuar ky fakt me emërimin tuaj në krye të SHIK?
Në radhë të parë do ju shpjegoj se çfarë ishte kjo shoqatë. Kisha disa miq që kishin njohje të përgjithshme për fenë myslimane, ashtu siç mendoja se kisha dhe unë. Mund të përmend Bardhyl Ficon, ndjesë pastë doktor Shefqet Ndroqin, kunatin e Rexhep Meidanit, doktor Bylykun. Së bashku me këta. Me iniciativën e Bardhyl Ficos, krijuam një shoqatë të ashtuquajtur të Intelektualëve myslimane, kjo ka qenë diku në prag të zgjedhjeve të ‘92. Qëllimi i kësaj shoqata ishte që të mos ta lëmë të gjykojnë për fenë myslimane, në atë kohë me vjen keq ta shpeh me këto fjalë, injorantë, në kuptimin që ishin njerëz të pashkolluar, që edhe fenë nuk e njihnin tamam, dhe mund ta orientonin fenë në drejtime jo normale në Shqipëri, gjë e cila vinte pas një boshllëku shumë të gjatë, si dhe për fetë e tjera. Po ndërsa fe të tjera kishin njerëz të shkolluar, myslimanët nuk kishin dhe aq. Kjo ishte ideja themelore. Unë pastaj e pashë veten në një lloj mbledhje, të parën dhe të fundit që kam bërë në këtë lloj shoqate, i zgjedhur kryetar prej tyre. Zgjedhja u bë pas një lloj debati që kishim për përfshirjen e fesë në politikë në atë periudhë. U hodhën zëra që feja nuk duhet të përzihet me politikë, por ideja ime ishte që feja nuk mund të ishte indiferente ndaj komunizimit, që ka qenë armiku më i egër i fesë. Dhe mbase një prononcim i tillë më vuri në krye të asaj shoqate, por deklaroj që ka qenë mbledhja e parë dhe e fundit që kam marrë pjesë.
Në momentin që ju morët në dorëzim çelsat e zyrës më misterioze të shtetit shqiptar, çfarë dinit ju për shërbimet sekrete?
Unë nuk dija thuajse asgjë. Kisha njëfarë antipatie për sigurimin gjatë gjithë kohës. Unë nuk kam pas kontakte dhe shoqëri me asnjë punonjës të SHIK. Për çudinë time nuk më është afruar në ndonjë rast asnjë prej tyre, por duke dëgjuar për bëmat e sigurimit, sigurisht që kisha një farë antipatie.
Sa ishte trashëgimia e sigurimit që gjetët atje?
Gjeta një personel që ishte 100 përqind i sigurimit të shtetit. E ashtuquajtuar reformë e ‘91 ishte vetëm me nxjerrjen në rezervë të një personeli prej rreth 200 vetash, të cilët ishin në të njëjtën listë organike që kishin qenë, vetëm se nuk kishin të drejtë të hynin në zyra dhe mernin rrogën, kryetari për kryetar, shefi për shef, inspektori për inspektor duke qëndruar në shtëpi, ose duke bërë çfarë i thoshte partia.
Në momentin që morët në dorë SHIK, që ishte trashëgimtari i drejtëpërdrejtë i sigurimit të shtetit, konstatuat që sigurimi i shtetit në 90-92 kishte asgjësuar dosje, siç është shprehur Klosi?
Po kjo është e vërtetë. Ne ishim përballë një fakti, që një pjesë dosjesh rreth, mund të them një shifër të përafërt, rreth 10 mijë mund të jenë asgjësuar nga Ministria e Brendshme, përsa kohë ishte sigurimi brenda ministrisë, me firmën e zotit Gramoz Ruçit dhe një pjesë e konsiderueshme ishin djegur nga Irakli Koçollari, në atë kohë kryetar i SHIK.
A jeni i saktë në këtë shifër zoti Gazidede, pasi zoti Klosi tha që gjatë gjithë kohës, sigurimi i shteti ka pasur në zotërim jo më shumë se 5 mijë dosje?
Kjo është krejtësisht e pasaktë. Sigurimi i shtetit, gjatë 40 viteve që ka funksionuar ka pas mbi 120 mijë informatorë, mund të gaboj me 5 mijë. Mbi 120 mijë informatorë, duke gjykuar që çdo informator kishte një dosje, do të mendonim që ishin 120 mijë dosje. Por duhet pasur parasysh se në mjaft raste dosjet e informatorëve asgjësoheshin mbas një farë periudhe. Pasi mbaronte aktivitetin informatori, ishin dosje më afat ruajtje 10 vjet, 20 vjet, mund të kishte 25 vjet. Pas kësaj periudhe, asgjësoheshin, quhej proces normal asgjësimi. Duke pasur parasysh këtë proces, mendoj se në kohën kur unë kam qenë, ka pas rreth mbi 40 mijë dosje të sigurimit të shtetit që kanë ekzistuar.
A ka pasur në kohën që keni marrë në dorëzim arkivin e sigurimit, a ka pasur persona të rëndësishëm politikë, të viteve 1992-1997 që kishin dosje në SHIK?
Ka pasur, jo shumë, po ka pasur. Nuk dua të komentoj në këtë drejtim. Diçka tjetër dua të shtoj në këtë aspekt. Zoti Klosi në një intervistë, është shprehur se edhe SHIK nën drejtimin tim ka bërë asgjësime selektive, jo me regjistrat, jo me.... ku di unë çfarë kishte ndër mend ai të thoshte. Ju garantoj juve se nuk është asgjësuar asnjë lloj dokumenti gjatë periudhës unë kam drejtuar SHIK, madje edhe dokumenta që janë asgjësuar bashkë me djegien e degëve të SHIK, nuk kanë sjellë pasojë, sepse gjithë dokumentacioni ka qenë i dubluar.
Ish- ministri i Brendshëm, Rama është shprehur se në të vërtetë, dosjet e sigurimit nëse janë asgjësuar, ekzistojnë diku të fotokopjuara në mikrofilma. A është e vërtetë kjo?
Kjo është e vërtetë, por unë kam pasur dyshimin që në atë kohë, që një pjesë e mikrofilmave, në mos të gjithë janë fshehur.
Ju vete keni disponuar mikrofilme në vitin ‘92 kur keni ardhur më krye të SHIK?
Po në disa raste kam parë mikrofilma për dosje të veçanta.
Për dosje të veçanta, por ekzistonin mikrofilma për të gjtha dosjet?
Po për dosjet që quheshin të asgjësuara, janë asgjësuar dhe mikrofilmat. Duke pasur parasysh që mikrofilmat nuk zinin volum fare, unë dyshoj që ata t`i kenë asgjesur, mund t`i kenë fshehur. Unë mendoj për Gramoz Ruçin dhe Irakli Koçollarin.
Ju dyshoni që Gramoz Ruçi dhe IRakli Koçollri mund të kenë mikrofilmat e dosjave të asgjësuara?
Sigurisht që dyshoj, dua të shtoj që ky është thjesht dyshim, nuk kam ndonjë provë.
Zoti Klosi është shprehur që ka dyshime, gjithmonë në sferën e dyshimeve, që dosjet e kundërzbulimit në raport me UDB-në ishin në dorën e UDB-së?
Unë nuk di nga i ka nxjerrë këto konkluzione Klosi. Në qoftë se kjo është e vërtetë duhet të ketë ndodhur në kohën e zotit Klosi, sepse në kohën time nuk ka ndodhur dhe për këtë jam i sigurtë. Nëse unë do të isha në dijeninë e plotë dhe do t`i kishte ndodhur kjo që pretendon zoti Klosi, do ta kisha çuar për ndjekje penale pas asnjë lloj hezitmi.
Gjatë kohës që ju keni qenë në SHIK, a keni disponuar dosje e kundër zbulimit ndaj UDB-së, të trashëguara nga koha e sigurimit?
Sigurisht dhe janë ruajtur me fanatizëm dhe është bërë ajo që nuk është bërë për një kohë të gjatë.
Në atë kohë qëju keni drejtuar SHIK, ishit në dijeni të politikanëve të rëndësishëm që ishin me dosje?
Ca gjëra mësoheshin dhe automatikisht aty. Unë nuk kam bërë ndonjë studim për këtë problem. Ne si SHIK jemi përfshirë në prag të zgjedhjeve të 96 për verifikimin e atyre që do të kandidonin për deputet në Kuvendin Popullor dhe ishte një proces ligjor.
A quhet mbrojtje e kushtetutës, përgjimi, ndjekja, qoftë dhe represioni ndaj opozitës së kohës?
Ne nuk e kemi përgjuar dhe as ndjekur opozitën e asaj kohe. Unë dua t’u them se opozita e asaj kohe, ishte një parti pushtetare 50 -vjeçare gati, e la pushtetin në një kohë që mendonte se nuk mund ta mbante më. Dhe sigurisht ata kishin një eksperiencë 50 vjeçare. Dhe sigurisht ata propogandën nuk e ndalën në asnjë cast.
A ka pasur punonjës të SHIK që ndiqnin ose jepnin raport për njerëz të opozitës?
Të opozitës jo, por persona që mund të ndiqeshin nga SHIK, në përputhje me ligjin ka pasur.
Në një nga intervistat e tij, Zoti Ruçi është shprehur se është ndjekur nga SHIK?
Ai ka qenë në proces hetimor në atë periudhë. Mund të kishte pësuar fatin e zotit Koçollari, për asgjesimin e dokumentacionit në Ministrinë e Brendshme, po ai përfitoi nga rasti që ishte me imunitet, dhe sapo i përfunoi iku në Greqi. Nuk kishim arsye ta ndiqnim, dhe s’mund ta ndiqnim.
A keni pasur bashkëpunëtorë mes rradhëve të opozitës?
Jo, e them me përgjegjësi, jo.
Zoti Gazidede ju jeni vënë në dijeni të komenteve të ditëve të fundit, madje edhe gazetarët ju kanë pyetur edhe ju personalisht lidhur me një incident që ka ndodhur më 21 tetor të vitit 1995, në kohën që keni qenë shef i SHIK. Një biznesmen kosovar, i cili jetonte në Shqipëri dhe që kishte një linjë prodhimi duraluminesh, në mos gaboj në periferi të Tiranës është rrëmbyer nga dy makina me punonjës të Shërbimit Informativ Kombëtar dhe që nga ky moment nuk gjendet më. Ka pasur mjaft komente, është deklaruar që ai ka mbetur i vrarë pas torturave të punonjësve të SHIK-ut në zonën e Lezhës. Si është ky rast dhe ç’ju thotë ky emër?
Në vitin ‘95 kur ka ndodhë zhdukja e këtij biznesmeni ka pas një shkrim në “Gazetën Shqiptare” fillimisht. Pastaj është akuzuar Shërbimi Informativ Kombëtar, që atëherë, që në atë rast unë kam vënë në lëvizje dy drejtori në SHIK që të ndjekin këtë problem, nëse kishin ndonjë bazë akuzat që i bëheshin Shërbimit në atë kohë. Dhe nga hetimi që është bërë në atë kohë nga ne, duhet të ekzistojnë edhe dokumentat, në kundërshtim edhe me atë që thotë zoti Klosi, del që nuk kishte ndonjë përfshirje të punonjësve të Shërbimit Informativ Kombëtar. Zoti Klosi doli dhe publikisht akuzoi SHIK, tha që unë kisha dijeni, që ai e dinte që unë e dija, madje ai e dinte, që duhej ta dinte edhe zoti Berisha këtë gjë. Ajo që thotë zoti Klosi është një shpifje e pastër, është një monstruozitet. Në qoftë se prokuroria ka bërë hetime për këtë problem, ka arrestuar njerëz, të cilët u detyrua t’i lironte si të pafajshëm, një rast të tillë kur përfshihet drejtësia në një problem nuk ka më komente. Nuk kanë më vend përrallat që tregon zoti Klosi përpara kamerave. Unë nuk e kuptoj dot se si zoti Klosi thotë se megjithëse nuk ka prova, se këtë e ka bërë SHIK-u, megjithëse nuk ka prova, këtë thotë e di Gazidede. Nuk mund të flasë shefi i Shërbimit Sekret në këtë mënyrë siç flet zoti Klosi. Më thanë, se nuk e ndoqa vetë se tek “Top Chanel”, vëllai i zotit Hoxha që është zhdukur, paskësh thënë se më ka ç’u këtu, ose aty Zoti Klosi duke më prezantuar si punonjës i Shërbimit Informativ Kombëtar. Është një abuzim i pastër me detyrën dhe zoti Klosi e ka bërë këtë thjesh për arsye politike. Dhe vetë deklaratat e zotit Klosi janë krejt politike.
Po ç’ka ndodhur me biznesmenin Remzi Hoxha, zoti Gazidede?
Sigurisht po ta dija këtë gjë, se ç’ka ndodhur, do ta kisha zgjidhur që atëherë.
Pra ju po thoni që SHIK-u nuk është përfshirë në eleminimin, ose të paktën në marrjen peng të tij?
Me kaq dijeni sa kam unë, jo.
Është vërtetuar që makinat kanë qenë me targa të SHIK-ut?
Targat për mua nuk tregojnë asnjë gjë. Po u përmend një fakt që në autobombën që iu vu “Vefës” në ’96, ne gjetëm targat e kryetarit të një rrethi verior. Targën e makinës të një kryetari të një rrethi verior. Dhe kjo s’ do të thotë asgjë. Targat prodhoheshin në uzinën metalike të Gjirokastrës dhe kundrejt një ryshfeti le të themi mund të merrje çfarëdo lloj targe. Nuk është asnjë lloj treguesit targa, vetëm në qoftë se targa mund të jetë një targë e ngjashme me ndonjë targë të jashtme.
Prokuroria e Përgjithshme ka deklaruar që të tre të pandehurit që u morën për këtë çështje kanë deklaruar se e kanë rrëmbyer personin, por nuk dinë më fatin e mëtejshëm të tij?
Unë nuk di gjë se ata kanë bërë një deklaratë të tillë. Në qoftë se kanë bërë deklaratë, që e kanë rrëmbyer, le ta gjejnë ata.
Dhe a keni qenë në dijeni të këtij rasti që në vitin ’95?
Kam qenë në dijeni për akuzat që u bënë. Më ka kërkuar zyrtarisht zoti Pjetër Arbnori për të dhënë çfarë dinim ne për këtë punë. Ne i kemi kthyer përgjigje zyrtare zotit Arbnori, për aq sa dinim ne për këtë problem. Përsëri më ka dërguar, kam përshtypje letër edhe zoti Ali Spahia. Dhe ai ka marrë përgjigje zyrtare për këtë problem dhe nuk është absolutisht e vërtetë që zoti Spahia u ka thënë familjarëve që e ka SHIK-u dhe do t’ua japë sot, do t’ua japë nesër, se nuk kishte sesi ta deklaronte ai këtë gjë, kur një gjë e tillë nuk ishte pohuar nga Shërbimi Informativ Kombëtar. Mua më vjen keq për atë familje, sepse ato kanë humbur vëllain e tyre, kanë humbur të dashurin e tyre, fëmijët kanë humbur babain e tyre, por kjo nuk do të thotë se ata kanë të drejtë të akuzojnë kë të duan, kush t’u dalë përpara. Kjo nuk do të thotë absolutisht që zoti Klosi ka të drejtë të dalë përpara kamerave dhe të shpifë ç’ti dojë qejfi. Zoti Klosi nuk është hera e parë që bën këto lloj shpifjesh. Zoti Klosi me zotin Luan Rama më kanë akuzuar mua se jam takuar me Arkanin.
Mediat kanë përmendur faktin që i fundit që ka kontaktuar dhe që ka parë, ose ka biseduar me biznesmenin Remzi Hoxha ka qenë një punonjës i SHIK-ut me mbiemrin Kumbaro, që aktualisht ndodhet në Britaninë e Madhe. A keni dijeni se kush është ky person? A ka qenë ky një efektiv i SHIK-ut?
Ilir Kumbaro ka qenë efektiv i Shërbimit Informativ Kombëtar. Ai ka qenë ish-oficer i sigurimit, me një stazh të gjatë pune. Ka punuar disa kohë me Shërbimin Informativ Kombëtar dhe pas njëfarë kohe ka dalë në lirim. I nxirrnim ne zakonisht në lirim ish-oficerët e Sigurimit, me një farë rroge, merrnin ato me rekord dy vjet a tre vjet, një rrogë të krahasueshme me atë të mësuesit të asaj kohe dhe kaq.
Zoti Gazidede, Prokuroria e Krimeve të Rënda ka deklarur se ka rihapur çështjen dhe ndoshta një nga personat që do të thirren për të dhënë shpjegime do të jeni edhe ju. A jeni i gatshëm të përballeni me prokurorinë për këtë çështje?
Unë nuk e di çfarë ka deklaruar Prokuroria e Krimeve të Rënda, ajo është puna e tyre, nëse e hapin çështjen, apo nuk e hapin, më thërrasin mua apo nuk më thërrasin. Përderisa jam kthyer në Shqipëri jam në gjendje të përballem me çfarëdolloj akuze që drejtohet ndaj meje.
A keni shitur armë në Kosovë?
Ne nuk kemi futur asnjëherë armë në Kosovë, për sa kohë kam qenë kryetar i SHIK-ut. Ka tentuar të fusë armë zoti Koçollari përpara meje dhe janë kapur nja 70 armë në kufi së bashku me ata që i transportonin. Janë gjykuar në Kosovë në atë kohë nga organet serbe dhe ne kemi pasur deponimet e atyre që ishin të burgosur për këtë qëllim. Mundëm t’i siguronim.
A keni pasur jo kontakte, apo takim të drejtpër drejtë me komandantin e paramilitarëve, siç ishte Arkani? Ka një akuzë nga një ish-ministër se ju jeni takuar me Arkanin fillimisht në Peshkopi, dhe në mos gaboj më pas në Tiranë.
Unë e kam dëgjuar këtë lloj shpifje, këtë lloj shpifje monstruoze. E kuptoj se për një opozitar zakonisht në vendin tonë njerëzit nuk janë dashamirës dhe mund të shpifin dhe ndoshta quhet gjë normale shpifjet për pala palën. Por të arrijë shpifja deri aty sa ta cenosh rëndë në dinjitetin kombëtar tjetrin më duket monstruoze. Unë kam pasur rastrin ta takoj në rrugë zotin Rama, ose më mirë ai më foli në rrugë dhe deshi të më jepte dorën dhe unë ia kam përmendur këtë gjë. Megjithëse ai kishte dalë dhe kishte thënë në televizion publikisht, mua më tha që nuk është e vërtetë, por e ka thënë zoti Klosi. Por si ai, si zoti Klosi duhet të kenë turp të akuzojnë një shqiptar për të tilla gjëra.
A keni pasur dijeni për arrestimin e të pestëve në jug të vendit dhe a keni qenë ju inisiatori i tij?
Që kam pasur, kjo është krejt normale. Ata kishin veprimtari antikushtetuese dhe për një veprimtari të tillë u arrestuan dhe u dënuan. Këtu gjykohet shpeshherë për anën politike të problemit, sigurisht kjo anë nuk i përkiste SHIK-ut, por i përkiste politikanëve të gjykonin. Ne nuk kemi bërë asnjë veprim të paligjshëm gjatë arrestimit të atyre. Nuk jemi ne ato që i kemi arrestuar. Ne kemi bërë propozimin, arrestimi është bërë në bazë të të gjithë normave dhe procedurave të ligjit, madje po e them dhe publikisht, që përveç firmës së Prokurorisë së Përgjithshme ne kemi pasur edhe firmën e zotit Brozi për kontrollin e banesave të atyre personave dhe për kontrollin e zyrave të “Omonias”.
Zoti Meksi është shprehur pak kohë pas largimit tuaj nga detyra se në vitet ’96-97 ju ushtronit mjaft ndikim mbi presidentin Berisha. Është e vërtetë kjo?
Zoti Berisha nuk është njeri që ndikohet nga një person, apo nga ndonjë tjetër. Ai ka një mendim krejt të pavarur. Ka një veti që dëgjon shumë dhe kur i thonë fjalës bën si di vetë. Unë nuk kam qenë ndonjë njeri që shquhesha për dhënie këshillash. Sigurisht mund të kem dhënë mendimin tim kur më është kërkuar. Por nuk jam nga ata njerëz që jap mendime pa më kërkuar.
Zoti Gazidede a jeni në dijeni të faktit se një deputet i pozitës në atë kohë dhe një publicist i njohur janë goditur publikisht në Tiranë? Siç ishte zoti Ndre Legisi dhe zoti Edi Rama?
Sigurisht që e kam dëgjuar, sepse në Shqipëri kam banuar.
A keni qenë ju i përfshirë në goditje si SHIK?
Mua më indinjonte fakti se për çdo gjë që ndodhte në Shqipëri, edhe për krimin më ordiner, akuzohej SHIK. Ndoshta një nga të metat e mia ishte në të kohë ka qenë që nuk kam bërë asnjë dalje publike për të përgënjeshtruar fakte të tilla. Megjithatë jo çdo akuzë e kam lënë të kalojë në heshtje. Kam çuar për ndjekje penale disa lloj shpifjesh që i janë bërë SHIK-ut dhe pothuajse të gjitha gjyqet i ka fituar. Ka pasur raste që unë jam detyruar nga eprorët që të tërheq akuzat për arsyet që i dinin ata në atë kohë.
Kush i ka goditur këta dy persona, mjaft të rëndësishëm për kohë?
Sigurisht që unë nuk e di dhe nuk ishte detyra ime që ta dija.
A ishte SHIK-u në dijeni të faktit se disa firma piramidale po ngriheshin me mjaft shpejtësi në vitet ’95-96?
Sigurisht. Që në hapat e parë.
Dhe a i keni informuar eprorët tuaj për këtë?
Menjëherë kemi denoncuar. Janë dënuar disa drejtues të një firmë piramidale në Selenicë të Vlorës, ndofta e para e kësaj natyre, që u merrte paratë e qytetarëve të zonës dhe u thonin se do na vijnë ca para nga Nigeria dhe do t’u japim dy-trefish. Aty kanë qenë edhe kosovarë që kishin blerë Këndin e Lojërave në Tiranë, madje një gazetë në atë kohë më akuzoi për lidhje me UDB-në, se kishim arrestuar një deputet të parlamentit të Kosovës, se e kishim arrestuar pa i hequr imunitetin. Ne e kemi bërë problem për thuajse të gjitha firmat piramidale, shumë kohë përpara se të agravoheshin.
Përse nuk u morën masa ndaj tyre, kur ju keni informuar për rrezikun që ato kishin?
Këtë nuk e di, sepse nuk i përkisja ekzekutivit. Në atë kohë unë e kam ngritur dhe besoj se e kam bërë fort, në të gjitha institucionet e mundshme që ishin në atë kohë. Mund të them se kam informuar edhe drejtorinë e Doganave dhe nuk e di as vetë sepse dhe Policinë e Financave që ishte në atë kohë, ministrinë e Financave dhe atë të Brendshme, Prokurorin e Përgjithshëm, Bankën Kombëtare, etj.
Sipas jush kush i organizoi këto piramida?
Nuk dua të hyj në hollësira. Është fakt që rreth 70% e personelit që kanë punuar në këto firma kanë qenë ish-punonjës të sigurimit dhe oficerë të ministrisë së Mbrojtjes.
Kush i organizoi?
Pyesim se kush janë pronarët e atyre firmave, por unë mendoj se ka pasur një strategji në këtë mes. Unë nuk kam ndërmend të flas kush e organizoi dhe e ushqeu këtë strategji.
Ku kanë shkuar paratë e piramidave? A keni dijeni për këtë?
Një pjesë e mirë e tyre janë shpërdoruar nga pronarët e tyre për një jetë luksoze. Një pjesë kam përshtypjen se mund t’i kenë tjetërsuar me persona të afërm. Megjithatë unë mendoj se në kohën kur qeveria vendosi t’i bllokojë firmat piramidale, shqiptarët mund të kishin marrë gjysmën e parave të depozitura, në disa raste edhe më shumë.
A ka pasur politikan që ka përfituar financiarisht nga këto firma?
Sigurisht, mjaft.Nuk kam ndërmend të përmend emra.
Po ju personalisht a keni përfituar nga piramidat?
Nuk kam përfituar asgjë.
Po gjatë angazhimit si shef i SHIK-ut a keni përfituar?
Unë kam një shtëpi me sipërfaqe 100 m2. Kam dorëzuar një shtëpi të vjetër dhe kam marrë një të re, sigurisht kam plotësuar edhe paratë për diferencë. Kjo është pasuria ime sot.
Gjatë kohës që keni qenë shef i SHIK-ut në vitet ’92-97, a ka patur aktivitete terroriste islamike dhe të organizatave të tyre në Shqipëri?
Akuzat e drejtuara në adresën time janë jo vetëm të pabaza, por shumë dashakeqe dhe pak a shumë më duken të njëjta me këtë orkestrimin e disa mediave të majta në këtë periudhë në Shqipëri. Në qoftë se unë kam qenë kryetar i një shoqate intelektuale të myslimanëve, kam marrë pjesë në mbledhjen e themelimit të saj, ku u zgjodha kryetar i saj dhe kjo ka qenë e para dhe e fundit herë që morra pjesë në të. Në Shqipëri kanë vepruar mjaft shoqatat islamike, nëse mund t’i quajmë kështu prej vendeve arabe. Por dua të tërheq vëmendjen, në mos 100%, mbi 90 % e tyre kanë ardhur në Shqipëri në vitin 1991, kur PD nuk ishte në pushtet dhe unë nuk isha shef i Shërbimit Sekret. Sot mund të gjeni në kryeministri një raport prej gati 200 faqesh, një analizë të hollësishme të të gjithë shoqatave islamike që kanë vepruar në Shqipëri, me propozime konkrete, raport i hartuar nga SHIK, i drejtuar nga unë. Ky raport është bërë rreth vitit 1996, me propozime konkrete, kjo shoqatë duhet mbyllur, këta persona duhen shpallur nongrata, etj etj.
Zoti Gazidede, a ka patur në atë kohë persona të akuzuar si terroristë islamik që kanë qenë në territorin e republikës së Shqipërisë?
Po ka patur dhe për to është bashkëpunuar me shërbimet e tjera. Ne nuk kemi patur asnjë lloj informacioni për aktivitet kundër Shqipërisë prej këtyre personave. Ajo që unë mendoj është se këto persona në atë kohë kanë gjetur një strehë për t’iu shmangur shërbimeve sekrete të vendit të tyre apo dhe atyre perëndimore nga të cilat akuzoheshin. Po kjo nuk na ka penguar ne që të mos merreshim me ta. Unë që paskam qenë një mysliman i rrezikshëm, kisha organizuar një sektor që merrej me këtë punë dhe që shkëmbeja informacion me shërbimet sekrete perëndimore për këtë problem.
Zoti Gazidede, këto persona ishin terroristë të thjeshtë apo ishin koka të organizatave terroriste sepse ka një diferencë goxha të madhe në këtë drejtim?
Unë nuk besoj se ka patur koka, të themi të nivelit të Bin Ladenit, por që ka patur persona të implikuar në disa veprimtari terroriste edhe në vendet perëndimore dhe për këtë qëllim kanë qenë vënë në dijeni vendet përkatëse.
Z. Gazidede a ka qënë në Shqipëri Bin Landeni në vitin 1995?
Po të kishte qenë ne do ta kishim arrestuar sepse ne e njihnim shumë mirë se kush ishte Bin Laden që në atë preudhë.
Nga e njihnit ju?
E njihnim nëpërmjet shërbimeve sekrete perëndimore të cilat interesoheshin dhe që ishin në ndjekje për të.
Nuk është gjetur asnjë gjurmë e tij në Shqipëri?
Absolutisht jo. Ne dinim fare mirë në atë periudhë, kur Bin Ladeni ka qënë në Sudan. Ne kemi qenë të interesuar për këtë çështje sepse interesoheshim për lidhjet që ai mund të kishte në Shqipëri.
A kishte lidhje?
Nuk na ka rezultuar ndonjë lidhje e drejtpërdrejtë e tij në Sshqipëri. Mendohej nga disa kolegë të mitë që nëpërmjet disa personave që vepronin në disa shoqata të asaj kohe, mund t’i bëhej një ftesë Bin Ladenit që të vinte në Shqipëri dhe që të arrestohej. Por kjo sigurisht që ishte një fantazi.
Ka patur një koment në shtypin e para 6 viteve që shënonte fatin që Bin Ladeni ka qenë në Shqipëri dhe që ju jeni takuar me të në një shtëpi pranë përroit të Zaranikës në Elbasan?
(Qesh)...
Jeni në dijeni të kësaj akuze?
Jo nuk jam në dijeni, por nuk më çudit fakti që është thënë një gjë e tillë sepse nuk kanë lënë gjë pa shpifur ndaj meje dhe këtë do ta konsideroja një shpifje të radhës.
Cfarë raportesh keni patur me CIA-n?
Unë mendoj se kam patur raporte normale si dy shërbime mike. Unë kam vizitur CIA-n dhe pas vizitës time më është kthyer vizita nga drejtori i CIA- s së asaj periudhe. Njëkohësisht kam patur mardhënie shumë normale me ta, kemi shkëmbyer informacione me ta, kam marrë dy letra falënderimi nga dy ish- drejtorë të CIA-s për kontributin që shërbimi ynë ka dhënë në luftë kundër terrorizmit dhe gjëra të kësja natyre.
Z. Gazidede a e keni njohur ju personalisht zv/shefin dhe më pas shefin e CIA-a Xhorxh Tenet?
Jo nuk kam patur asnjë njohje dhe nuk jam takur me të.
A keni qënë ju në dijeni të aktivitetit të tij në Shqipëri?
Nuk dua të komentoj në këtë pikë.
A mendoni që ai ka patur dorë në ngjarjet e vitit 1997 ashtu siç është komentuar në shtyp?
Ju thashë që nuk dua të komentoj për këtë pikë dhe unë mendoj se nuk është rasti për të diskutuar për një problem të kësaj natyre.
A keni ju dijeni se cfarë ka ndodhur më 2 mars në selinë e gazetës Koha Jonë?
Unë sigurisht që e kam marrë vesh pasi është djegur gazeta Koha Jonë por nuk kam ndonjë informacion shumë interesant për të treguar për këtë, përderisa ajo ishte një periudhë që ne kishim probleme shumë më të mëdha se kjo.
A është implikuar SHIK apo ju personalisht në djegien e saj?
Absolutisht jo e mohoh kategorikisht.
A ishit ju në vjeshtën e vititn 1997 , ose të paktën a kishit marrë informacionet që situata ishte në eksplodim e sipër për arsye të grumbullimit të parave të kursimeve të njerëzve në firmat piramidale?
Sigurisht që po dhe unë besoj se kam informuar institucionet. Këtu duhet të dallojmë dicka. Unë kam dëgjuar mjaft personazhe dhe politikanë të asaj periudhe që mundohen t’i hedhin fajin njërit apo tjetrit që të mos mbajnë asnjë përgjegjësi për vete. Megjithëse unë mendoj se unë kisha më pak përgjegjësi se të gjithë pushtetarët e asaj periudhe, sepse un e kam ngritur zërin për skemat piramidale prapë se prapë nuk e përjashtoj veten nga përgjegjësia sepse unë nuk dola të jap dorëheqje dhe të them që mqs nuk u bë kjo që unë kërkoj unë po iki. Në një rast të tillë njeriu nuk mban përgjegjësi. Përderisa je pjesë e asaj qeverisje të gjithë kanë përgjegjësi.
A e analizonit ju që kjo situatë mund të shpërthente?
Jo vetëm e besoja por edhe e kam shkruar një gjë të tillë.
A mendoni ju se në ‘96 kishte ende kohë për ta parandaluar këtë fenomen?
Mendoj se kishte kohë.
Pse nuk ndodhi kjo?
Unë nuk dua ti hyj kësaj historie sepse sot është ndoshta më e thjeshtë të gjykosh për këtë problem, por unë kam qenë i vendosur që firmat piramidale duheshin mbyllur. Në jë farë mënyre për ta dëshmjuar këtë zell timin unë çova për ndjekje penale firmën Xhaferi. Unë fitova gjyqin e shkallës së parë dhe më pas cështja shkoi në gjykatën e Apelit dhe pastaj kundër një rryshfeti u luajt me dosjen.
Z. Gazidede a mendoni se firmat piramidale u toleruan për të shuar zhurmën që mund të vinte nga zgjedhjet e kontestuara të majit të 96?
Edhe mundet. Unë kam patur një mik timin gazetar në opozitë, kjo nuk duhet të keqkuptohet sepse këtë person unë e kam njohur vite më parë se të vendosesha kryetar i SHIK dhe më të kam diskutuar shumë herë problemin e firmave piramidale, dhe kjo shumë kohë më parë se të ndodhte. Dhe me miqtë e mi kur diskutoja për këtë cështje unë ju thoja se paret shtohen në xhepin tënd dhe nuk kanë pse të shtohen tek xhepi i Xhaferrit, i Alimucës apo edhe i Sudes .Dhe i kam thënë atij zotërisë që përmënda më parë, që mqs pozita nuk po e bën punën si duhet, të paktën për mendimin tim, bëjeni ju opozita, shkruajni në gazetat tuaja që firmat piramidale janë të rrezikshem për shqiptarët. Cuditërisht as ata nuk e bënë një gjë tillë. Unë mendoj se në një rast të tillë se jo vetëm pozita por edhe opozita ka pothuajse po aq përgjegjisi. Përgjegjësia kryesore i takon pozitës sigurisht, që në atë kohë nuk e bënë problem këtë cështje. Përvec kësaj të gjithë ato që e heqin veten si specialistë të ekonomisë, profesorë apo doktorë me grada ato fare mirë duhet ta dinë se cfarë pasojat do të vinin nga këto firma, aq më tepër se ky tashmë në atë kohë nuk ishte fenomen i panjohur sepse kishte ndodhur në të gjitha vendet e lindjes dhe ato duhet ta kishin ngritur zërin. Por ajo që më cudit që në atë kohë askush nuk foli për këtë cështje.
A kishin lidhje të fuqishme politike këtë firma piramidale?
Nuk e them dot që kishin ato lidhje politike apo ishte poltika ajo që mundohej ti shfrytëzonte ato për nevojat e veta. Ato kishin nevojë për një farë mbështetje politike dhe ata e kërkonin një gjë të tillë. Por mesa duket edhe politikës i interesonte që mund t’i shfytëzonte.
A është përfshirë ShIK-u në goditjen dhe në rrahjen e deputetëve ende me mandate të opozitës në 28 maj të 96?
Jo nuk është përfshirë SHIK në këtë rrahje. Shiko ajo shtë një gjë e vështirë që të mund të përshkruhet e të shpjgohet. Sepse nga njëherë gjërat që i is jellë momenti rasti, në një ngjarje të caktuar, jo cdo gjë shkon sipas parashikimit. Unë nuk e them dot se kisha këtë konkluzion në atë kohë. Kurse z. Sterkaj në çfarë ane është rradhitur , nuk ka pse të mos mendosh, që ai ishte një provokacion nga zot Stërkaj me porosi të opozitës në atë kohë.
Po shërbimi juan është i përfshire?
Jo nuk është i përfshire.
Në janar të vitit 1997 kur filluar protestat e para në Lushnje dhe më pas në Vlorë, a i kuptuat ju z, Gazidede si shef i SHIK që duhej të merreshit me mbrojtjen e Kushtetutës dhe parandalimin e këtyre akteve?
Po.
A u shqetësuat që nuk po mereshin masat konkrete për të gjetur një zgjidhje në këtë drejtim?
Shiko unë nuk mund të them që nuk po merreshin masa konkrete në këtë drejtim por situata po ikte nga dora gradualisht dhe nuk është se ishte një gjë shumë e thejshtë për t’u vendosur. Për mendimin tim kishte dy mënyra, e para ishte ajo represive të cilën unë mendoj se Z. Berisha nuk e ka preferuar asnjëherë dhe e dyta ishta ajo që shpresohej se mund të rregullohej kështu apo ashtu.
A ishte ju në favor të vendosjes së gjendjes së jashtëzakonshme që në shkurt që kur u propozua në Parlament?
Besoj që po.
Pse?
Mendosj se vendosja e gjendjes së jashtëzakonshme do tju jepte më tepër dorë forcave që ishin në mbrojtje të ligjit për të vendosur rendin dhe qetësinë.
A e ka provokuar SHIK ose pjesëtar të të degës së Vlorës grevën e urisë të studentëve vlonjatë në mbrëmjen e 28 shkurtit 1997?
Absolutisht jo. Në asnjë rast dhe në asnjë moment. Nuk ishte në interesin tonë ta bënim një gjë të tillë. Aty ishin njerëz të irrituar që mblidheshin përditë në miting, që flisin kundër qeverisë me një urrejtje patologjike. Kuptohej fare qartë, që nëse do ti ngacmoje këta njerëz do të kishte pasoja. Aty është folur sikur shkuan punonjësit e shërbimit edhe ngacmuan ata të grevës së urisë, sikur kishte shkuar një furgon i bardhë, dhe kjo është edhe shkruar. Po unë po ju them se atë fugonin e bardhë ato e kishin në dorë ta kapnin dhe t’i gjenin targat dhe nga erdhi. Po u fol për këtë furgon të bardhë, por nuk është gjendur asnjëherë se kush ishte fugoni i bardhë. Ato ishin të gjitha të stisura, të organizuara në mënyrë që të goditej i vetmi institucion që kishte mbetur në atë kohë në këmbë, që ishte SHIK Mund tju them një gjë interesante; që nuk e kam deklaruar asnjëherë. Kanë qënë dy deputetë të opozitës në atë kohë me vizituar ato të grvës së urië në Vlorë. Aty janë parë mitrolozë 12.7, kallashnikovë, granada-hedhës dhe ato ishin tmerruar sepse ato nuk e dinin që grabitja e armëve kishte filluar shumë kohë më parë se ajo publikja.
Dhe pse nuk ishin marrë masa për të penguar këtë grabitje?
Kjo grabitje duhej të ishte penguar nga ushtria dhe nuk pengohej dot nga SHIK. Ju duhet të dini një gjë shumë qartë. SHIK në atë kohë kishte rreth 1300 veta, këtu përfshiheshin që nga roja e deri tek niveli më i lartë. Pra është një shërbim që informon, por nuk kishte fuqi ekzekutive. Nuk mund të ruante Shërbimi Informativ depot e ushtrisë.
Si e morët informacionin se selia e SHIK po sulmohej dhe punonjësit tuaj ndodheshin brenda të rrethuar?
Na njoftuan punjonjësit që ishin brenda në godinë.
Cili ishte reagimi juaj?
Nuk dua të komentoj këtë. Aty ndodhën gjëra të tmerrshme, nuk dua të komentoj këtë.
A keni kërkuar ju që ministri Zhulali t’u vinte në ndihmë?
Po a ka interes që të diskutojmë për këtë problem tani. Nuk është kjo ajo që duhet diskutuar , por fakti që zoti Klosi më vrau dy kryetarë të SHIK që kisha unë atë kohë, atë të Vlorës dhe atë të Lushnjes, të dy kanë qënë njerëz shumë të mirë.
Si i vrau?
Duhet pyetur Klosi sesi i vrau .
Kur u vranë?
Njëri u vra në shtëpinë e tij, në Greqi se ishte në emigracion dhe tjetri në Lushnje.
Në c’vite janë vrarë?
Menjëherë sapo erdhi Klosi në krye të SHIK.
Dy kryetarët janë vrarë më pas?
Po, njëri në shtëpinë e tij dhe tjetri në mes të qytetit të Lushnjes.
Dhe është marrë vesh pse janë vrarë?
Se kanë qënë kryetarë SHIK-u, për ç’arsye tjetër.
A kanë patur dorë shërbimet fqinje në ngjarjet e ‘97?
Është më mirë të mos komentojmë për këtë problem.
Po shërbimi informativ amerikan?
Ju thashë që ne kemi patur një marrëdhënie shumë normale me CIA-n. Ndofta dhe me agjenci të tjera. Unë u thashë se kam marrë dy letra falenderimi prej tyre. Madje kam marrë dhe një dekoratë për shërbime të çmuara që kam bërë për Amerikën pas ’96, jo nga CIA por nga një tjetër agjenci se ju e dini që ka mjaft agjenci zbulimi.Pa dashur të komentoj, ju duhet ta dini se çfarëdo lloj politikani në SHBA ka në dorë mjaft gjëra për të ndikuar në një vend vogël sic është Shqipëria.
Z. Gazidede, me vendosjen e gjendjes së jashtëzakonshme në Shqipëri, më datë 2 mars të ‘97 pse ju u zgjodhët komandat i operacionit dhe jo ministri Zhulali?
Ju po më pyesni mua, nuk u zgjodha vetë, më zgjodhën. Unë sigurisht që nuk kundërshtova.
A keni dijeni pse ju?
Jo nuk e di. Por nuk më dukej burrëri të kundërshtoja
A keni tentuar ju, z.Gazidede të shtypnit me dhunë atë që është quajtur revolta e ‘97?
Jo. Unë u thashë që Berisha nuk zgjodhi rrugën represive. Nqs do të zgjidhej rruga represive, problemi do të ishte shumë i thjeshtë. Do të burgoseshin drejtuesit e opozitës dhe Zani Caushi do të ishte në motoskaf dhe do të ikte.
Ju po thoni që opozita i ka stimuluar këto lëvizje?
I ka drejtuar, jo stimulur. Ajo ishte një kryengritje që e organizoi Paria Komuniste, Partia e Punës së Shqipërisë kundër pushtetit antipopullor të Sali Berishës, sic e quanin ata. Për këtë nuk kam foluar ansjëherë, por për cudi nuk ka foluar as Klosi apo askush nga Ministria e Brendshme deri më tani. Në vitin 1976, pas atyre grupeve të famshme armiqësore në të gjitha fushat në Shqipëri, është vendosur të ngrihej një degë e posaçme në këtë ministri që quhej dega e agjentëve të konservuar, jashtë quhej e agjentëve të fjetur.
Cfarë ishin këta?
Këta ishin njerëz do të rekrutoheshin që nuk do të kishin ndonjë aktivitet në atë periudhë, por që në ndonjë pushtet antipopullor të ardhshëm do të depërtonin dhe do të shërbenin pastaj për ta rrëzuar atë pushtet që ata e quanin antipopullor. Ata lloj agjentësh janë zgjedhur sistematikisht deri në vitin 1992 deri kur kemi ardhur ne në pushtet. Dhe nga ky vit deri më sot, nuk ka kaluar shumë kohë, janë vetëm 14 vjet. Dhe pse jo, të aktivizuar gjatë kohës që ne ishim në pushtet. Më 92-96 ata janë aktivizuar për të përmbysur pushtetin antipopullor, siç e quanin ata dhe pse të mos jenë aktive dhe sot. Dosjet e këtyre lloj njerëzish duhen hapur.
A gjenden?
Ato janë zhdukur. Por ne kemi gjetur disa fragmente që u kanë shpëtuar këtej andej për të treguar ekzistencën e këtyre lloj agjentëve.
A mund të gjenden?
Shiko e pamundur nuk është. Por mund të rikonstruktohen edhe në qoftëse nuk gjënden.
Z. Gazidede ku keni jetuar në këtë vite dhe ku u larguat? Është folur që keni ënë në siri, afganisatan arabine saudite?
Unë kam qënë në Turqi dhe gjatë gjithë periudhës nuk kam lëvizur nga Turqia.
Keni qënë i kontaktuar nga shërbimet atje apo jo?
Unë kam qënë atje me një lloj asistence me të cilën kam jetuar.
Dhe me se jeni marrë?
Unë jam marrë me profesionin tim dhe kam shkruar rreth 7 libra matematike, katër prej të cilava janë botuar. Këto katër libra kanë afërsisht nga 3 mijë faqe.
Pse vendoset të ktheheshit në 2005?
Unë ju thashë se edhe largimi në një farë mënyrë qe i detyruar. Nuk desha që të më gjykojnë kriminelët.
A jeni në disponim të sekreteve që mund tju bëjnë të fuqishëm tek politika z. Gazidede?
Edhe nëqoftë se jam unë nuk jam nga ato persona që mundohem të përfitoj nga të tilla gjëra.
Jeni apo jo?
S’jam munduar të përfitoj asnjëherë nga të tilla rrethana dhe s’do të mundohem asnjëherë të përfitoj. E quaj një rrugë të paligjshme një përfitim të tillë
TV Klan
Zoti Gazidede si erdhët ju në krye të SHIK në maj 1992?
Në fund të qershorit 1992. S`kam pasur asnjë njohje personale me zotin Berisha në atë kohë president, nuk e kisha takuar asnjëherë. Unë edhe sot e kësaj dite nuk e di kush më ka propozuar për atë punë. Sigurisht që duhet të kishin folur fjalë të mira.
Nuk u bëtë kurioz të dinit se kush u propozoi?
E kam pyetur dhe zotin Berisha dhe nuk më ka treguar ndonjëherë. Më thirri zoti Berisha një ditë të shtunë dhe më tha që e kish menduar të më emërojë shef të SHIK-ut. Unë nuk pranova, rezistova të them të drejtën, sepse mendoja se është një punë që ishte e vështirë për mua.
Pse mendonit se ishte e vështirë?
Kisha disa aryse që e kundërshtova. Në rradhë të parë unë karrierën time e mendoja shkencore jo politike. Në radhë të dytë, kisha fëmijë të vegjël që mendoja se kanë nevojë për për kujdesin tim. Ime shoqe e vetme mund të mos e përballonte rritjen e tyre, kisha arsye shëndetësore etj. Zoti Berisha më bindi, nëse mund të them, duke më thënë që nëse ai nuk do të pranonte të ishte President, ca shokë të tjerë nuk do pranonin të ishin ministra, apo kryeministra, në qoftë se dhe unë nuk do të pranoja të isha shef i SHIK, domethënë ishte e kotë që u përfshimë në lëvizjen demokratike, duhej t’ia linim pushtetin komunistëve.
Dhe ju vendosët që të pranonit që të drejtonit SHIK. Po a ishit ju në këtë kohë një nga njerëzit më besnikë të zotit Berisha?
Unë nuk e di sa çfarë besimi kishte ai tek unë, sepse ai nuk me njihte fare. Mund të kishte besuar mua thjesht nga çfarë i kishin folur për mua. Besoj se zoti Berisha, të gjithë bashkëpunëtorët i ka zgjedhur duke menduar se janë njerëz që e bëjnë një punë të caktuar, jo duke menduar sesa besnikë ishin për të. Mund të përmend zotin Klosi që erdhi pas meje në SHIK. Zoti Mejdani që zgjodhi Klosin si shef të SHIK, e zgjodhi duke u nisur nga shoqëria shumë e ngushtë që kishte ai me të tek Shkencat e Natyrës, dhe unë e di sepse kam qenë koleg me ta.
Ju keni qenë kolegë me zotin Klosi dhe Meidanin?
Po, në një fakultet kemi punuar. Mejdani ka qenë për mjaft kohë dhe dekan i fakultetit ku unë kam qenë pedagog.
Doja t’u bëja një pyetje e cila është përfolur, në fillim të viteve ’90, kur ju erdhët në krye të SHIK. Në atë kohë ju keni qenë antër i shoqatës së Intelektualëve Islamikë, a ka ndikuar ky fakt me emërimin tuaj në krye të SHIK?
Në radhë të parë do ju shpjegoj se çfarë ishte kjo shoqatë. Kisha disa miq që kishin njohje të përgjithshme për fenë myslimane, ashtu siç mendoja se kisha dhe unë. Mund të përmend Bardhyl Ficon, ndjesë pastë doktor Shefqet Ndroqin, kunatin e Rexhep Meidanit, doktor Bylykun. Së bashku me këta. Me iniciativën e Bardhyl Ficos, krijuam një shoqatë të ashtuquajtur të Intelektualëve myslimane, kjo ka qenë diku në prag të zgjedhjeve të ‘92. Qëllimi i kësaj shoqata ishte që të mos ta lëmë të gjykojnë për fenë myslimane, në atë kohë me vjen keq ta shpeh me këto fjalë, injorantë, në kuptimin që ishin njerëz të pashkolluar, që edhe fenë nuk e njihnin tamam, dhe mund ta orientonin fenë në drejtime jo normale në Shqipëri, gjë e cila vinte pas një boshllëku shumë të gjatë, si dhe për fetë e tjera. Po ndërsa fe të tjera kishin njerëz të shkolluar, myslimanët nuk kishin dhe aq. Kjo ishte ideja themelore. Unë pastaj e pashë veten në një lloj mbledhje, të parën dhe të fundit që kam bërë në këtë lloj shoqate, i zgjedhur kryetar prej tyre. Zgjedhja u bë pas një lloj debati që kishim për përfshirjen e fesë në politikë në atë periudhë. U hodhën zëra që feja nuk duhet të përzihet me politikë, por ideja ime ishte që feja nuk mund të ishte indiferente ndaj komunizimit, që ka qenë armiku më i egër i fesë. Dhe mbase një prononcim i tillë më vuri në krye të asaj shoqate, por deklaroj që ka qenë mbledhja e parë dhe e fundit që kam marrë pjesë.
Në momentin që ju morët në dorëzim çelsat e zyrës më misterioze të shtetit shqiptar, çfarë dinit ju për shërbimet sekrete?
Unë nuk dija thuajse asgjë. Kisha njëfarë antipatie për sigurimin gjatë gjithë kohës. Unë nuk kam pas kontakte dhe shoqëri me asnjë punonjës të SHIK. Për çudinë time nuk më është afruar në ndonjë rast asnjë prej tyre, por duke dëgjuar për bëmat e sigurimit, sigurisht që kisha një farë antipatie.
Sa ishte trashëgimia e sigurimit që gjetët atje?
Gjeta një personel që ishte 100 përqind i sigurimit të shtetit. E ashtuquajtuar reformë e ‘91 ishte vetëm me nxjerrjen në rezervë të një personeli prej rreth 200 vetash, të cilët ishin në të njëjtën listë organike që kishin qenë, vetëm se nuk kishin të drejtë të hynin në zyra dhe mernin rrogën, kryetari për kryetar, shefi për shef, inspektori për inspektor duke qëndruar në shtëpi, ose duke bërë çfarë i thoshte partia.
Në momentin që morët në dorë SHIK, që ishte trashëgimtari i drejtëpërdrejtë i sigurimit të shtetit, konstatuat që sigurimi i shtetit në 90-92 kishte asgjësuar dosje, siç është shprehur Klosi?
Po kjo është e vërtetë. Ne ishim përballë një fakti, që një pjesë dosjesh rreth, mund të them një shifër të përafërt, rreth 10 mijë mund të jenë asgjësuar nga Ministria e Brendshme, përsa kohë ishte sigurimi brenda ministrisë, me firmën e zotit Gramoz Ruçit dhe një pjesë e konsiderueshme ishin djegur nga Irakli Koçollari, në atë kohë kryetar i SHIK.
A jeni i saktë në këtë shifër zoti Gazidede, pasi zoti Klosi tha që gjatë gjithë kohës, sigurimi i shteti ka pasur në zotërim jo më shumë se 5 mijë dosje?
Kjo është krejtësisht e pasaktë. Sigurimi i shtetit, gjatë 40 viteve që ka funksionuar ka pas mbi 120 mijë informatorë, mund të gaboj me 5 mijë. Mbi 120 mijë informatorë, duke gjykuar që çdo informator kishte një dosje, do të mendonim që ishin 120 mijë dosje. Por duhet pasur parasysh se në mjaft raste dosjet e informatorëve asgjësoheshin mbas një farë periudhe. Pasi mbaronte aktivitetin informatori, ishin dosje më afat ruajtje 10 vjet, 20 vjet, mund të kishte 25 vjet. Pas kësaj periudhe, asgjësoheshin, quhej proces normal asgjësimi. Duke pasur parasysh këtë proces, mendoj se në kohën kur unë kam qenë, ka pas rreth mbi 40 mijë dosje të sigurimit të shtetit që kanë ekzistuar.
A ka pasur në kohën që keni marrë në dorëzim arkivin e sigurimit, a ka pasur persona të rëndësishëm politikë, të viteve 1992-1997 që kishin dosje në SHIK?
Ka pasur, jo shumë, po ka pasur. Nuk dua të komentoj në këtë drejtim. Diçka tjetër dua të shtoj në këtë aspekt. Zoti Klosi në një intervistë, është shprehur se edhe SHIK nën drejtimin tim ka bërë asgjësime selektive, jo me regjistrat, jo me.... ku di unë çfarë kishte ndër mend ai të thoshte. Ju garantoj juve se nuk është asgjësuar asnjë lloj dokumenti gjatë periudhës unë kam drejtuar SHIK, madje edhe dokumenta që janë asgjësuar bashkë me djegien e degëve të SHIK, nuk kanë sjellë pasojë, sepse gjithë dokumentacioni ka qenë i dubluar.
Ish- ministri i Brendshëm, Rama është shprehur se në të vërtetë, dosjet e sigurimit nëse janë asgjësuar, ekzistojnë diku të fotokopjuara në mikrofilma. A është e vërtetë kjo?
Kjo është e vërtetë, por unë kam pasur dyshimin që në atë kohë, që një pjesë e mikrofilmave, në mos të gjithë janë fshehur.
Ju vete keni disponuar mikrofilme në vitin ‘92 kur keni ardhur më krye të SHIK?
Po në disa raste kam parë mikrofilma për dosje të veçanta.
Për dosje të veçanta, por ekzistonin mikrofilma për të gjtha dosjet?
Po për dosjet që quheshin të asgjësuara, janë asgjësuar dhe mikrofilmat. Duke pasur parasysh që mikrofilmat nuk zinin volum fare, unë dyshoj që ata t`i kenë asgjesur, mund t`i kenë fshehur. Unë mendoj për Gramoz Ruçin dhe Irakli Koçollarin.
Ju dyshoni që Gramoz Ruçi dhe IRakli Koçollri mund të kenë mikrofilmat e dosjave të asgjësuara?
Sigurisht që dyshoj, dua të shtoj që ky është thjesht dyshim, nuk kam ndonjë provë.
Zoti Klosi është shprehur që ka dyshime, gjithmonë në sferën e dyshimeve, që dosjet e kundërzbulimit në raport me UDB-në ishin në dorën e UDB-së?
Unë nuk di nga i ka nxjerrë këto konkluzione Klosi. Në qoftë se kjo është e vërtetë duhet të ketë ndodhur në kohën e zotit Klosi, sepse në kohën time nuk ka ndodhur dhe për këtë jam i sigurtë. Nëse unë do të isha në dijeninë e plotë dhe do t`i kishte ndodhur kjo që pretendon zoti Klosi, do ta kisha çuar për ndjekje penale pas asnjë lloj hezitmi.
Gjatë kohës që ju keni qenë në SHIK, a keni disponuar dosje e kundër zbulimit ndaj UDB-së, të trashëguara nga koha e sigurimit?
Sigurisht dhe janë ruajtur me fanatizëm dhe është bërë ajo që nuk është bërë për një kohë të gjatë.
Në atë kohë qëju keni drejtuar SHIK, ishit në dijeni të politikanëve të rëndësishëm që ishin me dosje?
Ca gjëra mësoheshin dhe automatikisht aty. Unë nuk kam bërë ndonjë studim për këtë problem. Ne si SHIK jemi përfshirë në prag të zgjedhjeve të 96 për verifikimin e atyre që do të kandidonin për deputet në Kuvendin Popullor dhe ishte një proces ligjor.
A quhet mbrojtje e kushtetutës, përgjimi, ndjekja, qoftë dhe represioni ndaj opozitës së kohës?
Ne nuk e kemi përgjuar dhe as ndjekur opozitën e asaj kohe. Unë dua t’u them se opozita e asaj kohe, ishte një parti pushtetare 50 -vjeçare gati, e la pushtetin në një kohë që mendonte se nuk mund ta mbante më. Dhe sigurisht ata kishin një eksperiencë 50 vjeçare. Dhe sigurisht ata propogandën nuk e ndalën në asnjë cast.
A ka pasur punonjës të SHIK që ndiqnin ose jepnin raport për njerëz të opozitës?
Të opozitës jo, por persona që mund të ndiqeshin nga SHIK, në përputhje me ligjin ka pasur.
Në një nga intervistat e tij, Zoti Ruçi është shprehur se është ndjekur nga SHIK?
Ai ka qenë në proces hetimor në atë periudhë. Mund të kishte pësuar fatin e zotit Koçollari, për asgjesimin e dokumentacionit në Ministrinë e Brendshme, po ai përfitoi nga rasti që ishte me imunitet, dhe sapo i përfunoi iku në Greqi. Nuk kishim arsye ta ndiqnim, dhe s’mund ta ndiqnim.
A keni pasur bashkëpunëtorë mes rradhëve të opozitës?
Jo, e them me përgjegjësi, jo.
Zoti Gazidede ju jeni vënë në dijeni të komenteve të ditëve të fundit, madje edhe gazetarët ju kanë pyetur edhe ju personalisht lidhur me një incident që ka ndodhur më 21 tetor të vitit 1995, në kohën që keni qenë shef i SHIK. Një biznesmen kosovar, i cili jetonte në Shqipëri dhe që kishte një linjë prodhimi duraluminesh, në mos gaboj në periferi të Tiranës është rrëmbyer nga dy makina me punonjës të Shërbimit Informativ Kombëtar dhe që nga ky moment nuk gjendet më. Ka pasur mjaft komente, është deklaruar që ai ka mbetur i vrarë pas torturave të punonjësve të SHIK-ut në zonën e Lezhës. Si është ky rast dhe ç’ju thotë ky emër?
Në vitin ‘95 kur ka ndodhë zhdukja e këtij biznesmeni ka pas një shkrim në “Gazetën Shqiptare” fillimisht. Pastaj është akuzuar Shërbimi Informativ Kombëtar, që atëherë, që në atë rast unë kam vënë në lëvizje dy drejtori në SHIK që të ndjekin këtë problem, nëse kishin ndonjë bazë akuzat që i bëheshin Shërbimit në atë kohë. Dhe nga hetimi që është bërë në atë kohë nga ne, duhet të ekzistojnë edhe dokumentat, në kundërshtim edhe me atë që thotë zoti Klosi, del që nuk kishte ndonjë përfshirje të punonjësve të Shërbimit Informativ Kombëtar. Zoti Klosi doli dhe publikisht akuzoi SHIK, tha që unë kisha dijeni, që ai e dinte që unë e dija, madje ai e dinte, që duhej ta dinte edhe zoti Berisha këtë gjë. Ajo që thotë zoti Klosi është një shpifje e pastër, është një monstruozitet. Në qoftë se prokuroria ka bërë hetime për këtë problem, ka arrestuar njerëz, të cilët u detyrua t’i lironte si të pafajshëm, një rast të tillë kur përfshihet drejtësia në një problem nuk ka më komente. Nuk kanë më vend përrallat që tregon zoti Klosi përpara kamerave. Unë nuk e kuptoj dot se si zoti Klosi thotë se megjithëse nuk ka prova, se këtë e ka bërë SHIK-u, megjithëse nuk ka prova, këtë thotë e di Gazidede. Nuk mund të flasë shefi i Shërbimit Sekret në këtë mënyrë siç flet zoti Klosi. Më thanë, se nuk e ndoqa vetë se tek “Top Chanel”, vëllai i zotit Hoxha që është zhdukur, paskësh thënë se më ka ç’u këtu, ose aty Zoti Klosi duke më prezantuar si punonjës i Shërbimit Informativ Kombëtar. Është një abuzim i pastër me detyrën dhe zoti Klosi e ka bërë këtë thjesh për arsye politike. Dhe vetë deklaratat e zotit Klosi janë krejt politike.
Po ç’ka ndodhur me biznesmenin Remzi Hoxha, zoti Gazidede?
Sigurisht po ta dija këtë gjë, se ç’ka ndodhur, do ta kisha zgjidhur që atëherë.
Pra ju po thoni që SHIK-u nuk është përfshirë në eleminimin, ose të paktën në marrjen peng të tij?
Me kaq dijeni sa kam unë, jo.
Është vërtetuar që makinat kanë qenë me targa të SHIK-ut?
Targat për mua nuk tregojnë asnjë gjë. Po u përmend një fakt që në autobombën që iu vu “Vefës” në ’96, ne gjetëm targat e kryetarit të një rrethi verior. Targën e makinës të një kryetari të një rrethi verior. Dhe kjo s’ do të thotë asgjë. Targat prodhoheshin në uzinën metalike të Gjirokastrës dhe kundrejt një ryshfeti le të themi mund të merrje çfarëdo lloj targe. Nuk është asnjë lloj treguesit targa, vetëm në qoftë se targa mund të jetë një targë e ngjashme me ndonjë targë të jashtme.
Prokuroria e Përgjithshme ka deklaruar që të tre të pandehurit që u morën për këtë çështje kanë deklaruar se e kanë rrëmbyer personin, por nuk dinë më fatin e mëtejshëm të tij?
Unë nuk di gjë se ata kanë bërë një deklaratë të tillë. Në qoftë se kanë bërë deklaratë, që e kanë rrëmbyer, le ta gjejnë ata.
Dhe a keni qenë në dijeni të këtij rasti që në vitin ’95?
Kam qenë në dijeni për akuzat që u bënë. Më ka kërkuar zyrtarisht zoti Pjetër Arbnori për të dhënë çfarë dinim ne për këtë punë. Ne i kemi kthyer përgjigje zyrtare zotit Arbnori, për aq sa dinim ne për këtë problem. Përsëri më ka dërguar, kam përshtypje letër edhe zoti Ali Spahia. Dhe ai ka marrë përgjigje zyrtare për këtë problem dhe nuk është absolutisht e vërtetë që zoti Spahia u ka thënë familjarëve që e ka SHIK-u dhe do t’ua japë sot, do t’ua japë nesër, se nuk kishte sesi ta deklaronte ai këtë gjë, kur një gjë e tillë nuk ishte pohuar nga Shërbimi Informativ Kombëtar. Mua më vjen keq për atë familje, sepse ato kanë humbur vëllain e tyre, kanë humbur të dashurin e tyre, fëmijët kanë humbur babain e tyre, por kjo nuk do të thotë se ata kanë të drejtë të akuzojnë kë të duan, kush t’u dalë përpara. Kjo nuk do të thotë absolutisht që zoti Klosi ka të drejtë të dalë përpara kamerave dhe të shpifë ç’ti dojë qejfi. Zoti Klosi nuk është hera e parë që bën këto lloj shpifjesh. Zoti Klosi me zotin Luan Rama më kanë akuzuar mua se jam takuar me Arkanin.
Mediat kanë përmendur faktin që i fundit që ka kontaktuar dhe që ka parë, ose ka biseduar me biznesmenin Remzi Hoxha ka qenë një punonjës i SHIK-ut me mbiemrin Kumbaro, që aktualisht ndodhet në Britaninë e Madhe. A keni dijeni se kush është ky person? A ka qenë ky një efektiv i SHIK-ut?
Ilir Kumbaro ka qenë efektiv i Shërbimit Informativ Kombëtar. Ai ka qenë ish-oficer i sigurimit, me një stazh të gjatë pune. Ka punuar disa kohë me Shërbimin Informativ Kombëtar dhe pas njëfarë kohe ka dalë në lirim. I nxirrnim ne zakonisht në lirim ish-oficerët e Sigurimit, me një farë rroge, merrnin ato me rekord dy vjet a tre vjet, një rrogë të krahasueshme me atë të mësuesit të asaj kohe dhe kaq.
Zoti Gazidede, Prokuroria e Krimeve të Rënda ka deklarur se ka rihapur çështjen dhe ndoshta një nga personat që do të thirren për të dhënë shpjegime do të jeni edhe ju. A jeni i gatshëm të përballeni me prokurorinë për këtë çështje?
Unë nuk e di çfarë ka deklaruar Prokuroria e Krimeve të Rënda, ajo është puna e tyre, nëse e hapin çështjen, apo nuk e hapin, më thërrasin mua apo nuk më thërrasin. Përderisa jam kthyer në Shqipëri jam në gjendje të përballem me çfarëdolloj akuze që drejtohet ndaj meje.
A keni shitur armë në Kosovë?
Ne nuk kemi futur asnjëherë armë në Kosovë, për sa kohë kam qenë kryetar i SHIK-ut. Ka tentuar të fusë armë zoti Koçollari përpara meje dhe janë kapur nja 70 armë në kufi së bashku me ata që i transportonin. Janë gjykuar në Kosovë në atë kohë nga organet serbe dhe ne kemi pasur deponimet e atyre që ishin të burgosur për këtë qëllim. Mundëm t’i siguronim.
A keni pasur jo kontakte, apo takim të drejtpër drejtë me komandantin e paramilitarëve, siç ishte Arkani? Ka një akuzë nga një ish-ministër se ju jeni takuar me Arkanin fillimisht në Peshkopi, dhe në mos gaboj më pas në Tiranë.
Unë e kam dëgjuar këtë lloj shpifje, këtë lloj shpifje monstruoze. E kuptoj se për një opozitar zakonisht në vendin tonë njerëzit nuk janë dashamirës dhe mund të shpifin dhe ndoshta quhet gjë normale shpifjet për pala palën. Por të arrijë shpifja deri aty sa ta cenosh rëndë në dinjitetin kombëtar tjetrin më duket monstruoze. Unë kam pasur rastrin ta takoj në rrugë zotin Rama, ose më mirë ai më foli në rrugë dhe deshi të më jepte dorën dhe unë ia kam përmendur këtë gjë. Megjithëse ai kishte dalë dhe kishte thënë në televizion publikisht, mua më tha që nuk është e vërtetë, por e ka thënë zoti Klosi. Por si ai, si zoti Klosi duhet të kenë turp të akuzojnë një shqiptar për të tilla gjëra.
A keni pasur dijeni për arrestimin e të pestëve në jug të vendit dhe a keni qenë ju inisiatori i tij?
Që kam pasur, kjo është krejt normale. Ata kishin veprimtari antikushtetuese dhe për një veprimtari të tillë u arrestuan dhe u dënuan. Këtu gjykohet shpeshherë për anën politike të problemit, sigurisht kjo anë nuk i përkiste SHIK-ut, por i përkiste politikanëve të gjykonin. Ne nuk kemi bërë asnjë veprim të paligjshëm gjatë arrestimit të atyre. Nuk jemi ne ato që i kemi arrestuar. Ne kemi bërë propozimin, arrestimi është bërë në bazë të të gjithë normave dhe procedurave të ligjit, madje po e them dhe publikisht, që përveç firmës së Prokurorisë së Përgjithshme ne kemi pasur edhe firmën e zotit Brozi për kontrollin e banesave të atyre personave dhe për kontrollin e zyrave të “Omonias”.
Zoti Meksi është shprehur pak kohë pas largimit tuaj nga detyra se në vitet ’96-97 ju ushtronit mjaft ndikim mbi presidentin Berisha. Është e vërtetë kjo?
Zoti Berisha nuk është njeri që ndikohet nga një person, apo nga ndonjë tjetër. Ai ka një mendim krejt të pavarur. Ka një veti që dëgjon shumë dhe kur i thonë fjalës bën si di vetë. Unë nuk kam qenë ndonjë njeri që shquhesha për dhënie këshillash. Sigurisht mund të kem dhënë mendimin tim kur më është kërkuar. Por nuk jam nga ata njerëz që jap mendime pa më kërkuar.
Zoti Gazidede a jeni në dijeni të faktit se një deputet i pozitës në atë kohë dhe një publicist i njohur janë goditur publikisht në Tiranë? Siç ishte zoti Ndre Legisi dhe zoti Edi Rama?
Sigurisht që e kam dëgjuar, sepse në Shqipëri kam banuar.
A keni qenë ju i përfshirë në goditje si SHIK?
Mua më indinjonte fakti se për çdo gjë që ndodhte në Shqipëri, edhe për krimin më ordiner, akuzohej SHIK. Ndoshta një nga të metat e mia ishte në të kohë ka qenë që nuk kam bërë asnjë dalje publike për të përgënjeshtruar fakte të tilla. Megjithatë jo çdo akuzë e kam lënë të kalojë në heshtje. Kam çuar për ndjekje penale disa lloj shpifjesh që i janë bërë SHIK-ut dhe pothuajse të gjitha gjyqet i ka fituar. Ka pasur raste që unë jam detyruar nga eprorët që të tërheq akuzat për arsyet që i dinin ata në atë kohë.
Kush i ka goditur këta dy persona, mjaft të rëndësishëm për kohë?
Sigurisht që unë nuk e di dhe nuk ishte detyra ime që ta dija.
A ishte SHIK-u në dijeni të faktit se disa firma piramidale po ngriheshin me mjaft shpejtësi në vitet ’95-96?
Sigurisht. Që në hapat e parë.
Dhe a i keni informuar eprorët tuaj për këtë?
Menjëherë kemi denoncuar. Janë dënuar disa drejtues të një firmë piramidale në Selenicë të Vlorës, ndofta e para e kësaj natyre, që u merrte paratë e qytetarëve të zonës dhe u thonin se do na vijnë ca para nga Nigeria dhe do t’u japim dy-trefish. Aty kanë qenë edhe kosovarë që kishin blerë Këndin e Lojërave në Tiranë, madje një gazetë në atë kohë më akuzoi për lidhje me UDB-në, se kishim arrestuar një deputet të parlamentit të Kosovës, se e kishim arrestuar pa i hequr imunitetin. Ne e kemi bërë problem për thuajse të gjitha firmat piramidale, shumë kohë përpara se të agravoheshin.
Përse nuk u morën masa ndaj tyre, kur ju keni informuar për rrezikun që ato kishin?
Këtë nuk e di, sepse nuk i përkisja ekzekutivit. Në atë kohë unë e kam ngritur dhe besoj se e kam bërë fort, në të gjitha institucionet e mundshme që ishin në atë kohë. Mund të them se kam informuar edhe drejtorinë e Doganave dhe nuk e di as vetë sepse dhe Policinë e Financave që ishte në atë kohë, ministrinë e Financave dhe atë të Brendshme, Prokurorin e Përgjithshëm, Bankën Kombëtare, etj.
Sipas jush kush i organizoi këto piramida?
Nuk dua të hyj në hollësira. Është fakt që rreth 70% e personelit që kanë punuar në këto firma kanë qenë ish-punonjës të sigurimit dhe oficerë të ministrisë së Mbrojtjes.
Kush i organizoi?
Pyesim se kush janë pronarët e atyre firmave, por unë mendoj se ka pasur një strategji në këtë mes. Unë nuk kam ndërmend të flas kush e organizoi dhe e ushqeu këtë strategji.
Ku kanë shkuar paratë e piramidave? A keni dijeni për këtë?
Një pjesë e mirë e tyre janë shpërdoruar nga pronarët e tyre për një jetë luksoze. Një pjesë kam përshtypjen se mund t’i kenë tjetërsuar me persona të afërm. Megjithatë unë mendoj se në kohën kur qeveria vendosi t’i bllokojë firmat piramidale, shqiptarët mund të kishin marrë gjysmën e parave të depozitura, në disa raste edhe më shumë.
A ka pasur politikan që ka përfituar financiarisht nga këto firma?
Sigurisht, mjaft.Nuk kam ndërmend të përmend emra.
Po ju personalisht a keni përfituar nga piramidat?
Nuk kam përfituar asgjë.
Po gjatë angazhimit si shef i SHIK-ut a keni përfituar?
Unë kam një shtëpi me sipërfaqe 100 m2. Kam dorëzuar një shtëpi të vjetër dhe kam marrë një të re, sigurisht kam plotësuar edhe paratë për diferencë. Kjo është pasuria ime sot.
Gjatë kohës që keni qenë shef i SHIK-ut në vitet ’92-97, a ka patur aktivitete terroriste islamike dhe të organizatave të tyre në Shqipëri?
Akuzat e drejtuara në adresën time janë jo vetëm të pabaza, por shumë dashakeqe dhe pak a shumë më duken të njëjta me këtë orkestrimin e disa mediave të majta në këtë periudhë në Shqipëri. Në qoftë se unë kam qenë kryetar i një shoqate intelektuale të myslimanëve, kam marrë pjesë në mbledhjen e themelimit të saj, ku u zgjodha kryetar i saj dhe kjo ka qenë e para dhe e fundit herë që morra pjesë në të. Në Shqipëri kanë vepruar mjaft shoqatat islamike, nëse mund t’i quajmë kështu prej vendeve arabe. Por dua të tërheq vëmendjen, në mos 100%, mbi 90 % e tyre kanë ardhur në Shqipëri në vitin 1991, kur PD nuk ishte në pushtet dhe unë nuk isha shef i Shërbimit Sekret. Sot mund të gjeni në kryeministri një raport prej gati 200 faqesh, një analizë të hollësishme të të gjithë shoqatave islamike që kanë vepruar në Shqipëri, me propozime konkrete, raport i hartuar nga SHIK, i drejtuar nga unë. Ky raport është bërë rreth vitit 1996, me propozime konkrete, kjo shoqatë duhet mbyllur, këta persona duhen shpallur nongrata, etj etj.
Zoti Gazidede, a ka patur në atë kohë persona të akuzuar si terroristë islamik që kanë qenë në territorin e republikës së Shqipërisë?
Po ka patur dhe për to është bashkëpunuar me shërbimet e tjera. Ne nuk kemi patur asnjë lloj informacioni për aktivitet kundër Shqipërisë prej këtyre personave. Ajo që unë mendoj është se këto persona në atë kohë kanë gjetur një strehë për t’iu shmangur shërbimeve sekrete të vendit të tyre apo dhe atyre perëndimore nga të cilat akuzoheshin. Po kjo nuk na ka penguar ne që të mos merreshim me ta. Unë që paskam qenë një mysliman i rrezikshëm, kisha organizuar një sektor që merrej me këtë punë dhe që shkëmbeja informacion me shërbimet sekrete perëndimore për këtë problem.
Zoti Gazidede, këto persona ishin terroristë të thjeshtë apo ishin koka të organizatave terroriste sepse ka një diferencë goxha të madhe në këtë drejtim?
Unë nuk besoj se ka patur koka, të themi të nivelit të Bin Ladenit, por që ka patur persona të implikuar në disa veprimtari terroriste edhe në vendet perëndimore dhe për këtë qëllim kanë qenë vënë në dijeni vendet përkatëse.
Z. Gazidede a ka qënë në Shqipëri Bin Landeni në vitin 1995?
Po të kishte qenë ne do ta kishim arrestuar sepse ne e njihnim shumë mirë se kush ishte Bin Laden që në atë preudhë.
Nga e njihnit ju?
E njihnim nëpërmjet shërbimeve sekrete perëndimore të cilat interesoheshin dhe që ishin në ndjekje për të.
Nuk është gjetur asnjë gjurmë e tij në Shqipëri?
Absolutisht jo. Ne dinim fare mirë në atë periudhë, kur Bin Ladeni ka qënë në Sudan. Ne kemi qenë të interesuar për këtë çështje sepse interesoheshim për lidhjet që ai mund të kishte në Shqipëri.
A kishte lidhje?
Nuk na ka rezultuar ndonjë lidhje e drejtpërdrejtë e tij në Sshqipëri. Mendohej nga disa kolegë të mitë që nëpërmjet disa personave që vepronin në disa shoqata të asaj kohe, mund t’i bëhej një ftesë Bin Ladenit që të vinte në Shqipëri dhe që të arrestohej. Por kjo sigurisht që ishte një fantazi.
Ka patur një koment në shtypin e para 6 viteve që shënonte fatin që Bin Ladeni ka qenë në Shqipëri dhe që ju jeni takuar me të në një shtëpi pranë përroit të Zaranikës në Elbasan?
(Qesh)...
Jeni në dijeni të kësaj akuze?
Jo nuk jam në dijeni, por nuk më çudit fakti që është thënë një gjë e tillë sepse nuk kanë lënë gjë pa shpifur ndaj meje dhe këtë do ta konsideroja një shpifje të radhës.
Cfarë raportesh keni patur me CIA-n?
Unë mendoj se kam patur raporte normale si dy shërbime mike. Unë kam vizitur CIA-n dhe pas vizitës time më është kthyer vizita nga drejtori i CIA- s së asaj periudhe. Njëkohësisht kam patur mardhënie shumë normale me ta, kemi shkëmbyer informacione me ta, kam marrë dy letra falënderimi nga dy ish- drejtorë të CIA-s për kontributin që shërbimi ynë ka dhënë në luftë kundër terrorizmit dhe gjëra të kësja natyre.
Z. Gazidede a e keni njohur ju personalisht zv/shefin dhe më pas shefin e CIA-a Xhorxh Tenet?
Jo nuk kam patur asnjë njohje dhe nuk jam takur me të.
A keni qënë ju në dijeni të aktivitetit të tij në Shqipëri?
Nuk dua të komentoj në këtë pikë.
A mendoni që ai ka patur dorë në ngjarjet e vitit 1997 ashtu siç është komentuar në shtyp?
Ju thashë që nuk dua të komentoj për këtë pikë dhe unë mendoj se nuk është rasti për të diskutuar për një problem të kësaj natyre.
A keni ju dijeni se cfarë ka ndodhur më 2 mars në selinë e gazetës Koha Jonë?
Unë sigurisht që e kam marrë vesh pasi është djegur gazeta Koha Jonë por nuk kam ndonjë informacion shumë interesant për të treguar për këtë, përderisa ajo ishte një periudhë që ne kishim probleme shumë më të mëdha se kjo.
A është implikuar SHIK apo ju personalisht në djegien e saj?
Absolutisht jo e mohoh kategorikisht.
A ishit ju në vjeshtën e vititn 1997 , ose të paktën a kishit marrë informacionet që situata ishte në eksplodim e sipër për arsye të grumbullimit të parave të kursimeve të njerëzve në firmat piramidale?
Sigurisht që po dhe unë besoj se kam informuar institucionet. Këtu duhet të dallojmë dicka. Unë kam dëgjuar mjaft personazhe dhe politikanë të asaj periudhe që mundohen t’i hedhin fajin njërit apo tjetrit që të mos mbajnë asnjë përgjegjësi për vete. Megjithëse unë mendoj se unë kisha më pak përgjegjësi se të gjithë pushtetarët e asaj periudhe, sepse un e kam ngritur zërin për skemat piramidale prapë se prapë nuk e përjashtoj veten nga përgjegjësia sepse unë nuk dola të jap dorëheqje dhe të them që mqs nuk u bë kjo që unë kërkoj unë po iki. Në një rast të tillë njeriu nuk mban përgjegjësi. Përderisa je pjesë e asaj qeverisje të gjithë kanë përgjegjësi.
A e analizonit ju që kjo situatë mund të shpërthente?
Jo vetëm e besoja por edhe e kam shkruar një gjë të tillë.
A mendoni ju se në ‘96 kishte ende kohë për ta parandaluar këtë fenomen?
Mendoj se kishte kohë.
Pse nuk ndodhi kjo?
Unë nuk dua ti hyj kësaj historie sepse sot është ndoshta më e thjeshtë të gjykosh për këtë problem, por unë kam qenë i vendosur që firmat piramidale duheshin mbyllur. Në jë farë mënyre për ta dëshmjuar këtë zell timin unë çova për ndjekje penale firmën Xhaferi. Unë fitova gjyqin e shkallës së parë dhe më pas cështja shkoi në gjykatën e Apelit dhe pastaj kundër një rryshfeti u luajt me dosjen.
Z. Gazidede a mendoni se firmat piramidale u toleruan për të shuar zhurmën që mund të vinte nga zgjedhjet e kontestuara të majit të 96?
Edhe mundet. Unë kam patur një mik timin gazetar në opozitë, kjo nuk duhet të keqkuptohet sepse këtë person unë e kam njohur vite më parë se të vendosesha kryetar i SHIK dhe më të kam diskutuar shumë herë problemin e firmave piramidale, dhe kjo shumë kohë më parë se të ndodhte. Dhe me miqtë e mi kur diskutoja për këtë cështje unë ju thoja se paret shtohen në xhepin tënd dhe nuk kanë pse të shtohen tek xhepi i Xhaferrit, i Alimucës apo edhe i Sudes .Dhe i kam thënë atij zotërisë që përmënda më parë, që mqs pozita nuk po e bën punën si duhet, të paktën për mendimin tim, bëjeni ju opozita, shkruajni në gazetat tuaja që firmat piramidale janë të rrezikshem për shqiptarët. Cuditërisht as ata nuk e bënë një gjë tillë. Unë mendoj se në një rast të tillë se jo vetëm pozita por edhe opozita ka pothuajse po aq përgjegjisi. Përgjegjësia kryesore i takon pozitës sigurisht, që në atë kohë nuk e bënë problem këtë cështje. Përvec kësaj të gjithë ato që e heqin veten si specialistë të ekonomisë, profesorë apo doktorë me grada ato fare mirë duhet ta dinë se cfarë pasojat do të vinin nga këto firma, aq më tepër se ky tashmë në atë kohë nuk ishte fenomen i panjohur sepse kishte ndodhur në të gjitha vendet e lindjes dhe ato duhet ta kishin ngritur zërin. Por ajo që më cudit që në atë kohë askush nuk foli për këtë cështje.
A kishin lidhje të fuqishme politike këtë firma piramidale?
Nuk e them dot që kishin ato lidhje politike apo ishte poltika ajo që mundohej ti shfrytëzonte ato për nevojat e veta. Ato kishin nevojë për një farë mbështetje politike dhe ata e kërkonin një gjë të tillë. Por mesa duket edhe politikës i interesonte që mund t’i shfytëzonte.
A është përfshirë ShIK-u në goditjen dhe në rrahjen e deputetëve ende me mandate të opozitës në 28 maj të 96?
Jo nuk është përfshirë SHIK në këtë rrahje. Shiko ajo shtë një gjë e vështirë që të mund të përshkruhet e të shpjgohet. Sepse nga njëherë gjërat që i is jellë momenti rasti, në një ngjarje të caktuar, jo cdo gjë shkon sipas parashikimit. Unë nuk e them dot se kisha këtë konkluzion në atë kohë. Kurse z. Sterkaj në çfarë ane është rradhitur , nuk ka pse të mos mendosh, që ai ishte një provokacion nga zot Stërkaj me porosi të opozitës në atë kohë.
Po shërbimi juan është i përfshire?
Jo nuk është i përfshire.
Në janar të vitit 1997 kur filluar protestat e para në Lushnje dhe më pas në Vlorë, a i kuptuat ju z, Gazidede si shef i SHIK që duhej të merreshit me mbrojtjen e Kushtetutës dhe parandalimin e këtyre akteve?
Po.
A u shqetësuat që nuk po mereshin masat konkrete për të gjetur një zgjidhje në këtë drejtim?
Shiko unë nuk mund të them që nuk po merreshin masa konkrete në këtë drejtim por situata po ikte nga dora gradualisht dhe nuk është se ishte një gjë shumë e thejshtë për t’u vendosur. Për mendimin tim kishte dy mënyra, e para ishte ajo represive të cilën unë mendoj se Z. Berisha nuk e ka preferuar asnjëherë dhe e dyta ishta ajo që shpresohej se mund të rregullohej kështu apo ashtu.
A ishte ju në favor të vendosjes së gjendjes së jashtëzakonshme që në shkurt që kur u propozua në Parlament?
Besoj që po.
Pse?
Mendosj se vendosja e gjendjes së jashtëzakonshme do tju jepte më tepër dorë forcave që ishin në mbrojtje të ligjit për të vendosur rendin dhe qetësinë.
A e ka provokuar SHIK ose pjesëtar të të degës së Vlorës grevën e urisë të studentëve vlonjatë në mbrëmjen e 28 shkurtit 1997?
Absolutisht jo. Në asnjë rast dhe në asnjë moment. Nuk ishte në interesin tonë ta bënim një gjë të tillë. Aty ishin njerëz të irrituar që mblidheshin përditë në miting, që flisin kundër qeverisë me një urrejtje patologjike. Kuptohej fare qartë, që nëse do ti ngacmoje këta njerëz do të kishte pasoja. Aty është folur sikur shkuan punonjësit e shërbimit edhe ngacmuan ata të grevës së urisë, sikur kishte shkuar një furgon i bardhë, dhe kjo është edhe shkruar. Po unë po ju them se atë fugonin e bardhë ato e kishin në dorë ta kapnin dhe t’i gjenin targat dhe nga erdhi. Po u fol për këtë furgon të bardhë, por nuk është gjendur asnjëherë se kush ishte fugoni i bardhë. Ato ishin të gjitha të stisura, të organizuara në mënyrë që të goditej i vetmi institucion që kishte mbetur në atë kohë në këmbë, që ishte SHIK Mund tju them një gjë interesante; që nuk e kam deklaruar asnjëherë. Kanë qënë dy deputetë të opozitës në atë kohë me vizituar ato të grvës së urië në Vlorë. Aty janë parë mitrolozë 12.7, kallashnikovë, granada-hedhës dhe ato ishin tmerruar sepse ato nuk e dinin që grabitja e armëve kishte filluar shumë kohë më parë se ajo publikja.
Dhe pse nuk ishin marrë masa për të penguar këtë grabitje?
Kjo grabitje duhej të ishte penguar nga ushtria dhe nuk pengohej dot nga SHIK. Ju duhet të dini një gjë shumë qartë. SHIK në atë kohë kishte rreth 1300 veta, këtu përfshiheshin që nga roja e deri tek niveli më i lartë. Pra është një shërbim që informon, por nuk kishte fuqi ekzekutive. Nuk mund të ruante Shërbimi Informativ depot e ushtrisë.
Si e morët informacionin se selia e SHIK po sulmohej dhe punonjësit tuaj ndodheshin brenda të rrethuar?
Na njoftuan punjonjësit që ishin brenda në godinë.
Cili ishte reagimi juaj?
Nuk dua të komentoj këtë. Aty ndodhën gjëra të tmerrshme, nuk dua të komentoj këtë.
A keni kërkuar ju që ministri Zhulali t’u vinte në ndihmë?
Po a ka interes që të diskutojmë për këtë problem tani. Nuk është kjo ajo që duhet diskutuar , por fakti që zoti Klosi më vrau dy kryetarë të SHIK që kisha unë atë kohë, atë të Vlorës dhe atë të Lushnjes, të dy kanë qënë njerëz shumë të mirë.
Si i vrau?
Duhet pyetur Klosi sesi i vrau .
Kur u vranë?
Njëri u vra në shtëpinë e tij, në Greqi se ishte në emigracion dhe tjetri në Lushnje.
Në c’vite janë vrarë?
Menjëherë sapo erdhi Klosi në krye të SHIK.
Dy kryetarët janë vrarë më pas?
Po, njëri në shtëpinë e tij dhe tjetri në mes të qytetit të Lushnjes.
Dhe është marrë vesh pse janë vrarë?
Se kanë qënë kryetarë SHIK-u, për ç’arsye tjetër.
A kanë patur dorë shërbimet fqinje në ngjarjet e ‘97?
Është më mirë të mos komentojmë për këtë problem.
Po shërbimi informativ amerikan?
Ju thashë që ne kemi patur një marrëdhënie shumë normale me CIA-n. Ndofta dhe me agjenci të tjera. Unë u thashë se kam marrë dy letra falenderimi prej tyre. Madje kam marrë dhe një dekoratë për shërbime të çmuara që kam bërë për Amerikën pas ’96, jo nga CIA por nga një tjetër agjenci se ju e dini që ka mjaft agjenci zbulimi.Pa dashur të komentoj, ju duhet ta dini se çfarëdo lloj politikani në SHBA ka në dorë mjaft gjëra për të ndikuar në një vend vogël sic është Shqipëria.
Z. Gazidede, me vendosjen e gjendjes së jashtëzakonshme në Shqipëri, më datë 2 mars të ‘97 pse ju u zgjodhët komandat i operacionit dhe jo ministri Zhulali?
Ju po më pyesni mua, nuk u zgjodha vetë, më zgjodhën. Unë sigurisht që nuk kundërshtova.
A keni dijeni pse ju?
Jo nuk e di. Por nuk më dukej burrëri të kundërshtoja
A keni tentuar ju, z.Gazidede të shtypnit me dhunë atë që është quajtur revolta e ‘97?
Jo. Unë u thashë që Berisha nuk zgjodhi rrugën represive. Nqs do të zgjidhej rruga represive, problemi do të ishte shumë i thjeshtë. Do të burgoseshin drejtuesit e opozitës dhe Zani Caushi do të ishte në motoskaf dhe do të ikte.
Ju po thoni që opozita i ka stimuluar këto lëvizje?
I ka drejtuar, jo stimulur. Ajo ishte një kryengritje që e organizoi Paria Komuniste, Partia e Punës së Shqipërisë kundër pushtetit antipopullor të Sali Berishës, sic e quanin ata. Për këtë nuk kam foluar ansjëherë, por për cudi nuk ka foluar as Klosi apo askush nga Ministria e Brendshme deri më tani. Në vitin 1976, pas atyre grupeve të famshme armiqësore në të gjitha fushat në Shqipëri, është vendosur të ngrihej një degë e posaçme në këtë ministri që quhej dega e agjentëve të konservuar, jashtë quhej e agjentëve të fjetur.
Cfarë ishin këta?
Këta ishin njerëz do të rekrutoheshin që nuk do të kishin ndonjë aktivitet në atë periudhë, por që në ndonjë pushtet antipopullor të ardhshëm do të depërtonin dhe do të shërbenin pastaj për ta rrëzuar atë pushtet që ata e quanin antipopullor. Ata lloj agjentësh janë zgjedhur sistematikisht deri në vitin 1992 deri kur kemi ardhur ne në pushtet. Dhe nga ky vit deri më sot, nuk ka kaluar shumë kohë, janë vetëm 14 vjet. Dhe pse jo, të aktivizuar gjatë kohës që ne ishim në pushtet. Më 92-96 ata janë aktivizuar për të përmbysur pushtetin antipopullor, siç e quanin ata dhe pse të mos jenë aktive dhe sot. Dosjet e këtyre lloj njerëzish duhen hapur.
A gjenden?
Ato janë zhdukur. Por ne kemi gjetur disa fragmente që u kanë shpëtuar këtej andej për të treguar ekzistencën e këtyre lloj agjentëve.
A mund të gjenden?
Shiko e pamundur nuk është. Por mund të rikonstruktohen edhe në qoftëse nuk gjënden.
Z. Gazidede ku keni jetuar në këtë vite dhe ku u larguat? Është folur që keni ënë në siri, afganisatan arabine saudite?
Unë kam qënë në Turqi dhe gjatë gjithë periudhës nuk kam lëvizur nga Turqia.
Keni qënë i kontaktuar nga shërbimet atje apo jo?
Unë kam qënë atje me një lloj asistence me të cilën kam jetuar.
Dhe me se jeni marrë?
Unë jam marrë me profesionin tim dhe kam shkruar rreth 7 libra matematike, katër prej të cilava janë botuar. Këto katër libra kanë afërsisht nga 3 mijë faqe.
Pse vendoset të ktheheshit në 2005?
Unë ju thashë se edhe largimi në një farë mënyrë qe i detyruar. Nuk desha që të më gjykojnë kriminelët.
A jeni në disponim të sekreteve që mund tju bëjnë të fuqishëm tek politika z. Gazidede?
Edhe nëqoftë se jam unë nuk jam nga ato persona që mundohem të përfitoj nga të tilla gjëra.
Jeni apo jo?
S’jam munduar të përfitoj asnjëherë nga të tilla rrethana dhe s’do të mundohem asnjëherë të përfitoj. E quaj një rrugë të paligjshme një përfitim të tillë
TV Klan
No comments:
Post a Comment