Από τη μεγάλη Αλβανία στη «Φυσική Αλβανία»

Από τη μεγάλη Αλβανία στη «Φυσική Αλβανία»

Κωνσταντίνος Χολέβας

Αντίβαρο, Οκτώβριος 2006


Η πρόσφατη επίσκεψη του Αλβανού Πρωθυπουργού Σάλι Μπερίσα στην Αθήνα συνοδεύθηκε από μία ευχάριστη και από μία δυσάρεστη έκπληξη. Ευχάριστο ήταν το γεγονός ότι δεν έθεσε το θέμα των Τσάμηδων, δηλαδή των εγκληματιών πολέμου του 1941-44 που έδρασαν στην Θεσπρωτία. Πρόκειται για ένα ζήτημα , το οποίο τίθεται συστηματικά από την αλβανική πολιτειακή και πολιτική ηγεσία και ξεκινά από το αίτημα επιστροφής των περιουσιών και φθάνει μέχρι υπαινιγμούς εδαφικής διεκδικήσεως στην ελληνική Ήπειρο. Το δυσάρεστο είναι ότι ο Αλβανός Πρωθυπουργός έθεσε θέμα διδασκαλίας της αλβανικής γλώσσας για τους συμπατριώτες του οικονομικούς μετανάστες που εργάζονται στην Ελλάδα. Το αίτημα αυτό έχει σκοπό να μας κάνει να ξεχάσουμε τα σοβαρά προβλήματα στην εκπαίδευση των Βορειοηπειρωτών στην Αλβανία. Επιπλέον έχει στόχο να εξομοιώσει τους Αλβανούς οικονομικούς μετανάστες με την ελληνική εθνική μειονότητα της Αλβανίας, η οποία όμως είναι γηγενής και ριζωμένη εκεί επί αιώνες. Ας προσέξουμε αυτή την απαράδεκτη προσπάθεια εξομοιώσεως. Πάντως το κλίμα ήταν καλύτερο από άλλες ελληνοαλβανικές συναντήσεις. Πρώτον διότι ο Μπερίσα θέλει να σβήσει τις κακές εντυπώσεις από παλιότερες ανθελληνικές του ενέργειες, όπως η φυλάκιση των στελεχών της ΟΜΟΝΟΙΑΣ το 1994. Και δεύτερον, διότι η Αλβανία έχει ανάγκη από την ελληνική στήριξη για να πλησιάσει, όσο τούτο είναι εφικτό, την Ευρ. Ένωση.

Ενώ, όμως, μένουμε επιφυλακτικοί ως προς τις διμερείς σχέσεις των δύο χωρών μας, καλό θα ήταν να εξετάσουμε την γενικότερη αλβανική ιδεολογία και προπαγάνδα σχετικά με την « Μεγάλη Αλβανία». Τα τελευταία χρόνια ο αλβανικός αλυτρωτισμός έχει αναζωπυρωθεί λόγω και της στήριξης που έδωσαν οι δυτικές δυνάμεις στο αλβανικό αίτημα για το Κοσσυφοπέδιο. Παρά την σφοδρή σερβική άρνηση και τις επιφυλάξεις της Ελλάδος, της Ρωσίας και ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών, φαίνεται ότι ΗΠΑ και Βρετανία έχουν δρομολογήσει την ανεξαρτησία της σερβικής αυτής επαρχίας. Ποια θα είναι τα επόμενα βήματα των αλβανικών απαιτήσεων στα Βαλκάνια; Ας μην ξεχνούμε ότι η Αλβανία πρεσβεύει ότι τα σύνορα του 1913 άφησαν περισσότερους Αλβανούς εκτός Αλβανίας παρά εντός. Το 1997 η θεωρία αυτή κατεγράφη στο λεγόμενο « Εθνικό Δόγμα» της Αλβανικής Ακαδημίας Επιστημών. Οι συντάκτες του δηλώνουν ότι εκτός από την διεκδίκηση του Κοσσυφοπεδίου στόχος είναι η αυτονομία των Αλβανών της ΠΓΔΜ και του Μαυροβουνίου και η ανακίνηση μειονοτικού ζητήματος για τους ....Αλβανούς της Ελλάδος. Δεν μας εξηγεί βεβαίως ποιούς εννοεί, αλλά η απειλή αιωρείται.

Ο ασκός του Αιόλου άνοιξε στο Κοσσυφοπέδιο (Κόσσοβο) και έκτοτε έχουμε μία σειρά από πολύ ενδιαφέρουσες δηλώσεις που οροθετούν τη νέα μορφή του οράματος της «Μεγάλης Αλβανίας». Πρόκειται για την προοπτική στο ανεξάρτητο Κοσσυφοπέδιο να ενταχθούν και οι πολυπληθείς Αλβανοί των δυτικών επαρχιών του σκοπιανού κράτους. Σε επόμενο βήμα δεν αποκλείεται να ενωθούν Κόσσοβο και Αλβανία , αν και υπάρχουν σοβαρές πολιτιστικές και οικονομικές διαφορές μεταξύ των Αλβανών που έζησαν υπό τον Χότζα και εκείνων που έζησαν υπό τον Τίτο. Θυμίζω ορισμένες από τις δηλώσεις αυτές.

Στις 3 Νοεμβρίου 2005 ο ηγέτης του Δημοκρατικού Κόμματος των Αλβανών, το οποίο ήταν τότε αντιπολιτευόμενο και σήμερα συγκυβερνά στα Σκόπια, ο γνωστός Αρμπεν Τζαφέρι, δήλωσε στην βρετανική τηλεόραση ότι το Κοσσυφοπέδιο πρέπει να ενωθεί με την Αλβανία και ότι σε αυτή την ένωση δικαιούνται να ενταχθούν και οι Αλβανοί της ΠΓΔΜ.

Στις 14 Μαρτίου 2006 ο Αλβανός Υπουργός Εξωτερικών Μπεσνίκ Μουσταφάι δήλωσε σε αλβανικό τηλεοπτικό πρόγραμμα ότι μετά την απόσχιση του Κοσσόβου από την Σερβία η Αλβανία δεν εγγυάται την σταθερότητα των συνόρων της ΠΓΔΜ. Τόνισε μάλιστα ότι την θέση αυτή εξέφρασε και στις Βρυξέλλες ενώπιον υψηλοβάθμων στελεχών της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ. Στις 8 Απριλίου 2006 ο Πρόεδρος της Βουλής του Κοσσόβου Κολ Μπερίσα δήλωσε στα Τίρανα ότι μετά την ανεξαρτητοποίηση του Κοσσόβου δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα μείνει αναλλοίωτη η υπόλοιπη συνοριακή γραμμή, εννοώντας προδήλως ότι δεν αποκλείει την απόσχιση των αλβανικών επαρχιών των Σκοπίων.

Τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους 2006 ο Κότσο Ντονάι, πολιτικός σύμβουλος του Αλβανού Πρωθυπουργού Σάλι Μπεερίσα , έδωσε συνέντευξη στο περιοδικό ΕΠΟΚΑ Ε ΡΕ του Κοσσόβου και εξήγησε ότι μέχρι το 2013 πρέπει να έχει δημιουργηθεί η «φυσική Αλβανία». Ο κ. Ντονάι είπε ότι θα ήταν καλύτερο οι Αλβανοί των Σκοπίων και του Μαυροβουνίου να ενωθούν σε μία χώρα με πρωτεύουσα τα Τίρανα , παρά να συμμετέχουν ως μειονότητες στις κυβερνήσεις των χωρών τους. Η εμμονή στην χρονολογία του 2013 οφείλεται σε ιστορικούς λόγους, διότι τότε συμπληρώνονται 100 χρόνια από την « άδικη» χάραξη των συνόρων με την δημιουργία του αλβανικού κράτους. Βλέπουμε, λοιπόν, από επίσημα χείλη να εκφράζεται η νέα εκδοχή της Μεγάλης Αλβανίας που ονομάζεται πιο ήπια « φυσική Αλβανία» , Το μήνυμα είναι: Μη μας κατηγορείτε για επεκτατισμό. Ζητούμε απλώς αυτά τα εδάφη και τους πληθυσμούς που φυσιολογικά μάς ανήκουν!

Η ελληνική διπλωματία πρέπει να μελετήσει σοβαρά το ενδεχόμενο διαλύσεως του σκοπιανού κρατιδίου. Αντί να ανησυχούμε μόνο για το όνομα της ΠΓΔΜ, θα αρχίσουμε να διερωτώμεθα τι θα απογίνει το εναπομένον σλαβικό κομμάτι αφού αποχωρίσουν οι Αλβανοί. Έχει κανείς συγκεκριμένη απάντηση;


Το άρθρο αυτό πρωτοδημοσιεύθηκε στο περιοδικό Άμυνα και Διπλωματία Οκτωβρίου 2006