Thursday, January 25, 2007

Nje debat nga Apeninet ne Groelande

Ne lidhje me nje shkrimin tim te pak diteve me pare me titull “Pergjigje e nje Himarioti”, me ka ardhur nje e-mail nga nje zonje shqiptare ne Kanada. Me sa kuptova, shkrimin tim e kishte postuar z.X ne gazeten Koha Jone on-line ne lidhje me nje teme te hapur prej zonjes ne fjale. E-maili i eshte drejtuar z.X, po ndoshta ne ngaterrese adresash mberriti tek une. Meqe nuk jam komplet i huaj ne kete teme, iu pergjigja zonjes se nderuar ne baze te njohurive te mia, ne baze te njohurive te nje himarioti. Po i bashkangjit ne vijim e-mailit te zonjes Kola, pergjigjen time.

I nderuar zoteri,

Se pari te falenderoj per faktin qe behesh pjese e ketij diskutimi.Eshte mire te diskutohen ceshtje te tilla delikate edhe nga mendesia e qytetareve te thjeshte.Ketu fillon dhe mbaron edhe emancipimi i nje shoqerie.

Per te qene e qarte dhe e besueshme ne ato qe do them pergjigjen time nuk do ta jepja ne nivel debati personal dhe pasionant.Deshiroj qe ky te jete diskutim konceptesh dhe pastaj gjithkush le te reagoj ne menyren e vet.

1)Po ta keni lexuar me kujdes shkrimin tim tek Koha Jone do te thoshja se ne asnje fjali nuk shprehem se jam kundra faktit se mjaft njerez ne Himare duan te ndihen grek.Nuk do ta lejoja kurrsesi qe diskutimi im te degradonte ne kete fare feje per vete arsimin dhe formimin tim.Eshte e drejta e njerezve atje qe te bejne zgjedhjen e vete ashtu si edhe eshte e drejta e pjeses tjeter te popullates te ndihen shqiptar.

2)Shkrimi im kap nje kontekst me te gjere dhe nenteksti ka te bej me ceshtjen e respektimit te ligjit dhe Kushtetutes.Une zoteri jetoj ne nje shtet, qe besoj se edhe ju nuk keni kundershtim qe eshte mjaft me i zhvilluar se Greqia.Ketu ne Kanada une flas sa here te dua shqip por femijet e mi Himnin e flamurit e kendojne ne Gjuhen angleze ne shkolle.Ata kane te drejte te mesojne shqip ne shkolla qe komuniteti shqiptar mund ti hapi vete por qe te jene te certifikuar ne arsimimin e tyre duhet qe ti nenshtrohen kurrikules se shtetit kanadez.Deri ketu eshte e qarte si drita e diellit...Une jam e lire te ndihem ortodokse edhe ketu edhe pse kete besim nuk e perdor si mjet per te thene qe shiko se origjina e qytetit ku une jetoj eshte nga ortodoksizmi.....

3)Ju zoteri edhe pse ndiheni grek do deshironit,patjeter mendoj,qe Shqiperia te zhvillohet,sepse per "ironi"ju keni zgjedhur te jetoni ketu.Pyetja eshte nese doni ju zoteri te perfaqesoheni nga nje "person" si zoti Bollano i cili eshte gjeresisht i akuzuar per Korrupsion.Korrupsioni nuk ka kombesi....

4)Ka nje kombinim interesant ne mbiemrin tuaj.Ju jeni grek sic thoni vete por mbiemrin e keni X.Nuk e di sa i guximshem do te jeni ju qe te thoni qe "X" eshte toponim grek.Mua dhe shume te tjereve qe jane shume me ekspert se sa mua na tingellon si dicka qe jehone nga Koha e Skenderbeut. Gjithsesi, kjo nuk me jep te drejten qe te them se njerezit atje nuk duhet te ndihen grek.Kjo gjithashtu nuk me jep te drejten te them qe Kalabria eshte Shqiperi sepse ka atje nje minoritet shqiptar.

5)Ne fazen e shoqerive moderne,ku bota pretendon se eshte futur, debati publik eshte mjet qe i jep forme komuniteteve dhe politikave qeverisese.Le te mos kemi frike nga debati racional i mbeshtetur ne fakte dhe te verteta.Thuhet qe jeni grek ne vendin tuaj dhe kaq mjafton per te perligjur krenarine.Kemi nje perplasje dhe kontradikte konceptuale.Jeni minoritet qe kerkoni te respektohen te drejtat tuaj ne territorin pelembe per pellembe shqiptar apo jeni vendalinj qe duhet te na siguroni te drejat ne shqiptareve qe ne kete rast do te dilnim te ishim "minoritare".Perseri behet fjale qe te respektohet korniza ligjore e shtetit shqiptar.

6)Ju me citoni thenie te historianeve si per te me treguar se fati i Shqiperise varet nga theniet e tyre.Fati i Shqiperise ashtu si edhe i Greqise varet vetem respektivisht nga shqiptaret dhe Grekerit.Une mund te gjej gjithashtu mjaft citime si ky me poshte qe do te thone te kunderten.A kemi ndryshuar dicka ne menyren si reagojme.Absolutisht jo...

Gaius Plinius Secundus, i njohur si Plini Plaku (23-79 e.s.)Natyralist romak i famshëm që botoi në vitin 77 e.s. serinë madhështore prej 37 vëllimesh për historinë natyrore të titulluar Naturalis Historia.

Këtu, në vëllimin VII 56(57), ai shkruan:

"Ilirët kanë krijuar të parin alfabet dhe romakët shkrimin e tyre e morën nga ilirët."

7)Shume veta vrapojne te japin shpjegimin se pozita gjeografike e Himares te mbushka mendjen se Himara eshte "toke greke".Perqasja shkencore e problemit do te ishte qe pozita gjeografike ka favorizuar shkembimet tregetare te Himares me greqine por nuk shpjegon qe Himara eshte toke greke.Permetej mund te na jap disa shpjegime pse ka minoritet grek ne Himare por katerciperisht nese po kjo pozite gjeografike perseri interpretohet vetem shkencerisht flet per te kunderten.Si ka mundesi qe kemi ne toke greke qe eshte Himara e rethuar me toka shqiptare nga te gjitha drejtimet dhe per me teper vazhdon perseri me tokat shqiptare te camerise?Apo edhe ne kete pike eshte gjetur pergjigja sipas tezes se VorioEpirit?!!!!

8)Se fundi,do te doja qe gjithkush ti therrasi logjikes statistikore e cila eshte e ftohte dhe nuk pyet per pasionet e mija dhe te tjereve.

Cfare jane gjithe ata shqiptare qe gjate komunizmit u emeruan per te punuar ne Himare dhe rrethinat e saj.Mos valle ndodhi i njejti evolucion si me shqiptaret e Kohes se Skenderbeut?Ndoshta ata iken te gjithe ne Greqi dhe ne Himare ngelen vetem grekerit te cilet s'donin te "shkonin ne Greqi".Nuk di ti jap pergjigje kesaj pyetje edhe pse kam studiur Fizike....Te njejten pyetje e shtroj edhe per popullesine myslimane qe jetonte ne Himare pavaresisht perqindjeve te saj.

Edhe pse ky debat duket sikur vetem ngre pikepyetje ne fakt krijon retorike te shendetshme dhe prek tangencialisht ceshtje te mobilizimit dhe angazhimit qytetar atje ku politika le zbrastesira.Perderisa politika jone nuk e shikon identitetin kombetar si prioritet te strategjise se saj ne marredheniet me shtete e tjera ne qytetaret do te reagojme brenda hapesires se pergjegjesise qytetare.

Me kete rast falenderoj te gjithe ata persona qe gjeten kohen te lexojne dhe reagojne ndaj nje shkrimi te tille edhe pse pergjigja e mesiperme eshte refleksion i imi ndaj nje e-maili qe kam marr nga nje minoritar himariot.

Margarita Kola
Ryerson University
Toronto,Kanada

E dashur zonje! Te me falesh po nuk e di se cfare shkruhani ju ne shkrimin tuaj, pasi nuk jam une personi me te cilin po kerkonit shkembimin e ideve. Une faktikisht jam autori i shkrimit qe z.X me sa kuptova, ka postuar tek gazeta ne fjale. Nuk jam ne djeni te debatit tuaj te meparshem, po meqe jam cituar dhe nese ju nuk keni kundershtim, mund t’iu pergjigjem me sa mundem.

1) – Nuk e di sic te thashe me larte se c’ke shkruar, po me mjaftojne dy reshtat e para te pikes tende te pare, per te kuptuar se jeni nje person thellesisht i pozicuanuar. Shprehja juaj “duan te ndihen Greke” eshte cinike, ofenduese dhe aspak ne linjen e tipologjise se debatit qe ju pretendoni te mbani. Himariotet nuk duan te ndihen Greke, himariotet ndihen greke se jane te tille ashtu sikurse dhe shqiptaret ndihen shqiptar sepse jane te tille.

2) Ju kerkoni te kapni vertete nje kontekst tjeter qe e vetquani me te gjere, ate te respektimit te ligjit dhe kushtetutes, po nuk e kuptoj se perse bini aq poshte ne krahasime shtetesh “te zhvilluara”(tipike te depresionit te emigrantit shqiptar). Fakti se ne Kanada zhvillimi mund te kete arritur ne pika te tilla, ku kapaku i WC njeh te zotin dhe vetehapet kur ky hyn ne banje, nuk paragjykon faktin qe Greqia eshte djepi i demokracise dhe vend i bashkimit evropian me nje kushtetute dhe ligje te njejta me vendet e tjera te ketij bashkimi. Po meqe ra fjala, une po ju them se une jetoj ne Itali ku ka pakica te kombesise austriake dhe gjermane, te cilat ne komunat dhe bashkite e tyre kane pervec simboleve te shtetit ku bejne pjese, edhe simbolet e shtetit te kombesise, dhe flasin e kendojne himnin e tyre ne gjuhen e tyre nga mengjesi deri ne darke dhe shume prej tyre, italishten nuk e dine fare. Te jete valle Italia me e “zhvilluar” se Kanadaja? Nuk e di, por di qe Italia eshte shtet i bashkimit evropian.

3) Une nuk jetoj ne Shqiperi ne krahasim me z.X(i cili nuk mendoj se jeton per “ironi” ne Himare, po me te drejten e zotit qe kushdo mund te jetoje ne vendin ku kane jetuar gjysherit, stergjysherit dhe stetr ster ster… gjysherit e vet) , po kjo nuk paragjykon deshiren qe ne himariotet kemi per zhvillimin e Shqiperise edhe kur nuk jetojme ne Himare. Pyetja nese duam te perfaqesohemi nga z.Bollano mund te mare shume mire pergjigje ne zgjedhjet qe jane ne prag. Ato te meparshmet deklaruan se te pakten 75% e krahines se Himares donin te perfaqesoheshin nga z.:Bollano. Le te presim ditet ne vijim per te azhornuar kete satistike reale. Ndersa per epitet qe ju i vini Z.Bollano, mund te te them vetem se nuk eshte e hijshme te akuzosh dike qe ne prokurori nuk rezulton as i akuzuar dhe as i denuar, te pakten deri ne diten qe flasim. Ne himariotet zonje, jemi mesuar ti zgjidhim me institucine preblemet tona, dhe jo me laffe pazari, ashtu sukurse zgjidhem me Brukselin problemin e vjedhjes se votave tona nga qeverite e ndryshme shqiptare, qe ne himare edhe lidheshin me njera tjetren, vetem e vetem qe vjedhja te ishte e sigurte. Kjo tregon edhe nje here se ju nuk jeni per debat konstruktiv dhe te paanshem.

4) Sa per mbiemrin e Z.X, nuk dua te prononcohem pasi nuk kam shume experience ne kete fushe, po ia le vete z.X nese ka deshire te pergjigjet apo persona te tjere qe mund te te japin nje pergjigje. Gjithsesi zonje, ju jeni e lutur te jepni shpjegime, meqe jeni me experte, per tingujt dhe jehonat qe krijon ne ty ky emer. Une e kam Kyritsis mbiemrin tim, qe i shkruar ne shqip eshte Qirici. Nese ke deshire mund te te jap shpjegime per mbiemrin tim ne lidhje me gjuhen greke po besoj se po te ishe para meje ne kete moment do me thoje “jo, ska nevoje”. Megjithate mund te te them se nese Iftios dhe Atlas, baballaret e vorio-epirit, nuk e kishin mbiemrin Kyritsis, me siguri ndonje prej 4000 personave qe ata kishin me vete ne shekujt X-IX para krishtit, duhet ta kishte.

5) Me vjen cudi qe ju nuk arrine te beni nje lidhje te himarioteve vendas me te drejtat e tyre si greke ne shtetin shqiptar. Po e perseris, ne jemi ne vendin tone qe ne 1913 kur u ndane kufijte, Italia dhe Austria qe ishin dy fuqite me te medha te asaj kohe dhe kundershtare te Greqise, duke u perpjekur per ti hequr kesaj te fundit zoterimin strategjik te ngushtices se Kerkyras, e perfshine vorio-epirin ne territorin e shtetit te sapokrijuar Shqiptar. Kurre vorio-epiri nuk e pranoi kete gje dhe revoltat e asaj kohe, shpallja e autonomise se Vorio-epirit, qeveria Zografos e vorio-epirit dhe me vone akoma pakti i Kerkyras e deshmojne me se miri kete gje. Kjo persa i perket faktit se cilet jemi dhe pse jemi ku jemi. Ndersa ashtu sikunder thate edhe ju, bota ka hyre ne nje faze qe tenton ne hapje kufijsh dhe jo ne kufizime te reja dhe askush me teper se ne himariotet nuk e kupton dhe pranon me mire kete fakt. Ne kerkojme te drejtat tona, ato qe edhe ju zonje po na i mohoni ne kete shkrim. Shpresoj te jete thjesht vetem ndikimi i vendit te zhvilluar Kanada. Besoj se me kaq more edhe pergjigjen qe himariotet nuk kane frike nga debati racional i mbeshtetur ne fakte dhe te verteta.

6) Une zonje nuk kam pretenduar kurre se fati i Shpiperise varet nga theniet e historianeve po mund te pretendoje se theniet e hiatorianeve, i vishen shume mire fatit te Shqiperise. Me behet qejfi zonje qe ju keni lexuar Plinin pasi eshte vertete nje historian i vertete. Citimi i tij se iliret e krijuan te paret alfabetin e tyre dhe romaket e moren te tyren prej ilireve, mund te jete nje e vetrtete e madhe, po fakti qe gjuha shqipe eshte shkruar me shkronje greke deri para 200 vjetesh, fakti qe nuk ka histori te shkrimit ilirik dhe nuk dihet se cfare gjuhe flisnin ata, fakti qe shqiptaret nuk jane te vertetuar si pasardhes se Ilireve po te gjitha historite citojne frazen “ndoshta me prejardhe Ilire” si dhe teorite e ndryushme per ardhjen e shqiptareve nga zona e kaukazit dhe studimet e fundit mbi ngjajshmerine e gjuhes shqipe me ate te Azerbaixhanit, duhet t’iu shtyne ju shqiptareve te tholloni kerkimet dhe njohurite mbi prejardhjen tuaj. Dhe meqe ju zonje me sollet nje citim nga Plini i Vjeter, me lejoni t’iu sjell edhe une nje citim nga Plini i Ri Epiri i marrë në përgjithësi nis tek malet Keraune. Ai përfshin në fillim Kaonët, prej nga vjen emri Kaoni, Thesprotët, Antigonasit, vendin Aorn me gazrat e këqia për zogjtë, Kestrinët, Përrebejt tek të cilët është Pindi, Kasopët, Driopët, Selët, Helopët, Molosët ku ndodhet tempulli i Zeusit të Dodonës, i përmëndur për orakullin e tij, mali Tomar me njëqind burimet që gurgulojnë në këmbët e tij, mal i lavdëruar nga Theopompi”. Ndërsa Iliria sipas të gjitha të dhënave shtrihet nga Danubi deri Shkodrën e sotme. Po keni deshire zonje, mund edhe t’iu lidh harta te enciklopedive te njohura boterore po mendoj se citimi i mesiperm eshte shume me teper se nje fotografi.

7) Ne piken tuaj numer 7 zonje, kerkoni te shpjegoni helenizmin e himares me mardheniet tregtare me Greqine. Nuk dua ta komentoj kete teme sa te trajtuar aq edhe te deshtuar dhe qe koha po e nxjerr gjithnje e me pak te perdorur. Ju kujtoj vetem se ne librat e historise qe mesonim ne shkolle, na thuhej se Himara filloi te mesonte greqisht ne kohen e Zogut per arsye te mardhenieve tregtare me greqine, madje edhe atje thuhej “mendohet”. Deshperimi i historianeve te sotem shqiptar, nuk ka bere gje tjeter vetem shtyrjen ne kohe te periudhes mbi kete teori superqesharake (dhe mjafton te njohesh pak fare Himaren per te mos e pranuar dhe per te pasur argumenta per ta hedhur poshte me mijera here) te detyruar nga faktet historike dermuese qe cdo dite dilnin nga arkivat e historise boterore. Eshte vertete per te ardhur keq qe edhe pse kufijte u hapen, mentaliteti i shume shqiptareve ne kete pike u mbyll edhe me teper, po z. Elsie e ka thene fare te sakte. Ndersa persa i perket cameve, te me falesh qe nuk te jap dot nje shpjegim po ne asnje encikloperdi boterore nuk gjeta dot termin “tokat shqiptare te camerise”. Di vetem qe cameve u eshte sekuaestruar pasuria nga shteti me ligj kushtetute, si kolaboracionist me okupatoret. Pak a shume sic beri shqiperia ne kongresin e permetit me te njejten klase njerezish dhe me duket se konfiskimet e kongresit te Permetit jane akoma ne fuqi.

8) Per te gjithe ata te emeruar nga shteti shqiptar me pune ne Himare, mund t’iu them se jane ose ne Himare ose kane emigruar ne Greqi. Rini e qete zonje se askush nuk i ka debuar. Dua vetem te korrigjoj nje ide satistikore tuajen qe dyshoj se eshte pak jo e qarte. Te emeruarit ne Himare nga shteti, ishin ne pergjithesi ushtarake, mjeke farmaciste etj.. Po sa ushtarake mendoni ju zonje se kishte Himara, me mijera? Sa mjeke, me qindra? Sa farmaci, me dhjetera? Dhermiu kishte nje mjeke dhe kjo ishte himariote puro e martuar me dhermias puro. Himara kishte nje farmaci dhe farmacisti ishte Panua, himariot puro e martuar me shqiptare nga Brati. Shume emertime te tjera ishin pendolare qe shkonin e vinin perdite ose nuk shkonin fare se keshtu funksiononte puna ne Shqiperi. Keshtu zonje e dashur, ata oficere qe mbeten ne Himare, nuk i ka ndjekur njeri. Ndoshta jane pikerisht ata 3-4-5-6% ne gjithe zonen qe voton per partite e tjera. Ndersa ne lidhje me popullsine muslymane qe sipas jush jetonte ne Himare, mund t’iu them zonje se nuk kam as idene me te larget se per cfare po flisni. Me sa di une, banoret e Borshit jane te besimit te kthyer myslyman, po Borshi nuk ben pjese me duket ne bashkine e Himares. Nese e ke fjalen per keta, mendoj se jane shendosh e mire dhe te cojne edhe te fala, po popullsi myslymane ne Himare nuk di te kete pasur qe nga lindja e njerezimit.

Me respekt Edvin Qirici

11 comments:

Anonymous said...

"Ketu ne Kanada une flas sa here te dua shqip por femijet e mi Himnin e flamurit e kendojne ne Gjuhen angleze ne shkolle.Ata kane te drejte te mesojne shqip ne shkolla qe komuniteti shqiptar mund ti hapi vete por qe te jene te certifikuar ne arsimimin e tyre duhet qe ti nenshtrohen kurrikules se shtetit kanadez.Deri ketu eshte e qarte si drita e diellit.."
keto tja thoni nacionalisteve shqiptare qe kerkojne shkolla shqipe ne Greqi (nga Kostaqi)

Anonymous said...

Përse në Himarë ndodhi sërish incident? PDF Printo E-mail
Vleresim i lexuesit: / 19
KeqShkelqyeshen
Shkruar nga Administrator
Në shumë gazeta këto ditë u shkrua rreth incidentit të ndodhur në Himarë në prezantimin e kandidatit Bollano. Pati nga ata që e cilësuan tension politik, ashtu siç pati edhe nga ata që e klasifikuan në një ngjarje të zakonshme fushate. Më bëri shumë përshtypje fakti që pothuajse në të gjitha shkrimet përshkruhej incidenti, por mungonte pothuajse analiza mbi kontekstin në të cilin ky incident i përsëritur kryhet. Për t'iu shmangur keqinterpretimeve si edhe pasioneve do të doja të ngrija disa pyetje, të cilat i hapin portën diskutimit racional dhe realist.

1) Përse është kaq e lehtë në vendin tonë me shumicë të spikatur shqiptare, që të përbaltet Kushtetuta në mes të ditës me diell? Kush ia jep të drejtën zotit Bollano të provokojë ndjenjat e qenësishme kombëtare dhe të luajë përsëri po me to? Greqia, shteti ynë fqinj, që në listën e vlerësimeve zë vend mjaft më lartë se ne do të ishte kaq "tolerante" dhe "zemërgjerë" për shqiptarët atje?

2) Kush është reagimi i shtetit shqiptar për një incident të përsëritur? Heshtja apo servilizmi? Mos vallë shtetarët tanë nuk e kuptojnë institucionin shtet apo institucioni shtet është një mjet për të arritur qëllimet e tyre dhe aspak për të përfaqësuar qytetarët? Përsëri përgjigjen edhe pse e di do të doja që së brendshmi të artikulohet nga çdo qytetar i përgjegjshëm shqiptar.

3) Eshtë skandaloze për mos të thënë e turpshme dhe makabre që Greqia mohon në mënyrë ekstreme çështjen çame, e cila është mjaft më komplekse se çështja e minoritetit grek në Shqipëri. Them më komplekse, sepse bazuar vetëm në histori aty janë të përzier çështje që prekin të drejat e njeriut, pronës dhe genocidit masiv të ushtruar nga qeveria greke e atherëshme mbi popullësinë çame.

Mos vallë ne jemi më pak të ndjeshëm për problemin e vëllezërve tanë çamë, krahasuar me ndjeshmërinë e grekërve për minoritarët në Shqipëri? Me sa duket edhe për disa kohë qytetarët tanë do të jenë të hutuar nga politika e jashtme shqiptare.

4) Përse vrapon me vrap policia e shtetit të arrestojë vetëm ata që kundërshtuan mitingun? Mos vallë jemi një shtet shembull për zbatimin e ligjit? Nëse krahu i Ligjit është kaq i "gjatë" përse nuk shoqërohen në polici edhe personat që e provokojnë situatën?

5) Është e rastit që sa herë ka zgjedhje lokale ose të përgjithshme dy partitë e mëdha vrapojnë të lidhin kualicion me Dulen në termat që ta lënë zonë të lirë për partinë e tij.Mos vallë të shkretët besojnë që Himara vërtet është pjesë e Greqisë?Me atë nivel që kanë politikanët tanë ndoshta edhe e perceptojnë problemin kësisoj!!!!

Çështja e incidenteve të përsëritura në Himarë mendoj se nuk është çështje që rrjedh nga veprimet e kryera nga disa njerëz që siç i përshkruan media ose zoti Bollano janë të blerë nga parti të ndryshme. Nëse do të ishte kështu atëherë këto parti s'kanë nevojë ta bëjnë top futbolli Himarën, por do të prezantonin kandidatët e tyre atje.

E them këtë për ta çuar logjikën që të arsyetojë ndryshe. Dhe mos qofsha e gabuar logjika do të funksiononte kështu. Eshtë politika e "politikanëve" tanë, e cila ka përgatitur shtratin që gazetarët dhe politikanët grekë të vijnë në Himarë si në shtëpinë e tyre dhe të bëjnë çfarë të duan sa herë që kemi apo s'kemi zgjedhje dhe po ata pastaj të akuzojnë se njerëzit e ardhur nga Vlora apo ku e di unë, provokojnë incidente!!! Mund të më thojë ndonjeri se ku qëndron ndjeshmëria sociale në këtë që do të them më poshtë:

Ndërsa në Himarë me një ligj të pashkruar qenka normale sipas zotit Bollano të flasësh greqisht, atëherë si nuk qenka normale që në një territor shqiptar dhe të sanksionuar me një ligj të shkruar qenka mëkat të flasësh shqip. Për të qeshur edhe për të qarë....

Natyrshëm m'u kujtua thënia e një kolegut tim amerikan i cili një herë më kishte thënë pasi ishte kthyer nga pushimet në Greqi: "Interesant me këta grekërit, të cilët mendojnë se çdo ortodoks i kësaj toke është dhe duhet të jetë grek". Dhe për t'i dhënë fund kësaj eseje lutem, meqenëse edhe une jam ortodoks shqiptar, që dhëntë Zoti të kthejmë mendje ta respektojmë vendin dhe veten tonë më tepër në mënyrë që edhe fqinjët tanë të na respektojnë më tepër.

Qe te marrim vesh cka thene znj. Kola po postoj artikullin e saj ne koha jone (nga sotiri)

Margarita Kola

Ryerson University

Toronto,Kanada mrkola@rogers.comKjo adrese eshte e mbrojtur nga spam bots, duhet te aktivizoni Javascript per ta lezuar

E Marte 23 janar 2007

Anonymous said...

Pasi lexova plotesisht shkrimin e zonjes Kola, mund te them pa medyshje se ajo qe shprehu raporti i monitorimit te keshillit te Europës mbi Shqiperine (qe ne trajtimin e minoritetit eshte ecur disi perpara, po shume akoma ka per te bere), eshte mese e sakte. Dua te shtoj se shume me teper duhet bere ne mentalitetin e shqiptareve ne lidhje me konceptin "te drejtat e minoritetit", duke filluar qe nga fjalet qe perdorin shpesh pa ditur kuptimin e mirfillte te tyre. P.sh. nuk thuhet "grekerit" sepse do te ishte njesoj sikur ne te thoshim "shqiptarekerit", por thuhet "greket" ashtu sic ne themi "shqiptaret". Jam i bindur se znj.Kola nuk e ka pasur te qellimshme perdorimin ne kete forme te kesaj fjale dhe ne nuk e marim si ofendim edhe sepse jemi shume tolerant, po ne rast se gjendet duke biseduar me nje banor te Dukatit, e keshilloj ti drejtohet me termin "dukatas" dhe jo "dukaqot" se dukatasit ne kete pike jane me pak tolerant.

Anonymous said...

Himarioti, si 'me i bukri i shpendve', vazhdon te ciceroje per 'hapje kufijsh', 'gjuhen e nenes' e me-the-te-thashe.

Une si nacionalist Shqiptar, nuk kam problem se si 'ndihet' dikush. Ne fund te fundit, me kriterin e 'te ndjerit Grek', edhe nje Marsian klasifikohet si i tille.

Problemi me Himaren qendron gjetke. Ne Himare perplaset botekuptimi realist me ate surrealist te identitetit.

Greqerit ishin jane, nje koktej spermatozoidesh te rraces 'iliro-sllave' po te citoj studiusin Gjerman Fallmerayer. Nderkohe ende kerkojne te gjejne gjenezen e tyre tek 'Akejte bjond' te Iliades.

Shqiptari, thjesht per faktin qe ekziston, i injekton nje doze realiteti Greqerise te sotme, e pinxhove te saj ne Himare.

Perndryshe, nuk na behet shume vone per ato fshatra te humbura.

Anonymous said...

Faleminderit per nderhyrjen tende "i panjohur kurajoz". Mendoj se komenti yt, vlen shume per te evidentuar edhe nje here dy botkuptime te kunderta; te Himarioteve qe cicerojne per hapjen e kufijve dhe gjuhen e nenes dhe te asaj pjese te Shqiptareqerve qe kakarisin gjithsecili teorine e vet duke tentuar mbarsjen e realitetit me kokteile spermatozoidesh qe ty kaq rjedhshem te dalin nga goja.

Anonymous said...

Kostaqi paraqet me kete rast dhe nje artikull te "ambasadorit" turk Skender Shkupi :
ZGJEDHJET DHE HIMARA

Skënder Shkupi
27-01-2007


Temperatura e ngritur parazgjedhore në Shqipëri pati një prelud disi të veçantë: atë që u quajt incidenti i Himarës. Ai nuk qe një ballafaqim ndërmjet dy dinozaurëve tanë politikë, PD e PS, por thjesht një përplasje midis një nacionalizmi të venitur shqiptar dhe arrogancës dorëgjatë e shoviniste të fqinjëve tanë të Jugut. Me të drejtë, shumë vërejtës politikë e quajtën gati-gati "normale" ngjarjen, në këndvështrimin e përsëritjeve pothuajse të rregullta të "gjesteve të forta" të demonstruara rëndom në Himarë, nga grekë të mirëfilltë apo shqiptarë shpirtërisht të greqizuar me rastin e zgjedhjeve në Shqipëri, parlamentare apo vendore qofshin. Me sa duket grekët "na e kanë marrë dorën" dhe kujdesi ynë tepër i madh për t'i marrë me të mirë ata edhe kur na përmjerin kokën, do të sjellë jo zbutjen dhe fisnikërimin e tyre ndaj shqiptarëve "të shtruar" e "të butë" në të ardhmen, por egërsimin dhe një shkallë edhe më të lartë harbutërie politike.

Është për t'u përshëndetur gjesti i z.Gjoka, që i është kundërvënë një kryetari bashkie që flet greqisht majë tribunës dhe valëvit flamurin bardheblu të Athinës, në një veprimtari kushtetuese brenda territorit shqiptar, në një zonë disa dhjetëra kilometra larg kufirit grek. Ai mund të jetë çdo gjë, por vetëm përfaqësues zyrtar i një krahine me tradita shqiptare të shkëlqyera si Himara, nuk mund të jetë.

Kam përshtypjen, se dhunimet e vazhdueshme të sovranitetit të shtetit shqiptar nga ana e Greqisë kanë arritur një pikë kritike, tej së cilës nuk mund të tolerohet më. Indiferenca e drejtuesve të shtetit apo të qeverive shqiptare të çfarëdo ngjyre politike qofshin, mund të na sjellë shumë shpejt pasoja të paparashikuara. Alibia se këto veprime janë punë personash apo grupesh, që nuk kanë lidhje me shtetin apo qeverinë greke, nuk qëndron më. Mjafton të kujtojmë emisionin informativ të kanalit televiziv shtetëror të Greqisë, NET, të datës 18 dhjetor 2006, për t'u bindur për të kundërtën. Në atë emision, teleshikuesit grekë dhe shqiptarë panë se si një gazetare greke, kishte zbuluar se tej Kakavijës kishte dy popullsi: greke dhe turke. Shqiptarë nuk kishte rreth e rrotull, asgjëkundi. Jo vetëm kaq, por, sipas emisionit në fjalë, minoritarët që emërtoheshin thjesht grekë, deklaronin se ata banonin në tokat e tyre, në Greqi, se Derviçani ishte tokë greke, por ishte pushtuar nga shqiptarët (të cilët, me sa duket jetonin tutje larg atyre anëve) vetëm pas L2B. Fshati fqinjë, Lazarati, banohej nga turqit që i kishin gratë të mbuluara me ferexhé.

Kemi të bëjmë me një "informacion" të dhënë nga një kanal televiziv publik, madje me peshë, siç është NET, të një vendi që ka më shumë se një të katërt shekulli anëtarësim në BE. E, pa dashur të vjen në mendje, këmbëngulja sfilitëse e funksionarëve të lartë të Evropës së Bashkuar, për respektimin e standardeve të kandidatëve të rinj për t'u anëtarësuar në klubin e madh të 27-shes. Sikur një gazetar shqiptar të kalonte matanë kufirit shqiptaro-grek dhe pas ca intervistave të stisura, të deklaronte se andej nuk pa veçse dy popullsi: shqiptaro-arvanitas dhe kuço-vllehë, ndërkohë që Greqia ato zona i kishte pushtuar në vitin 1912 dhe që grekët ishin tutje, larg, matanë Gjirit të Artës, e të gjitha këto të transmetoheshin në TVSH, çfarë do të ndodhte vallë? Do të ndodhte ajo, që një miku im dikur e thoshte me humor: "Hiroshima s'është gjë fare!". Do të tundej Evropa dhe ne, si shtet, as që do të llogariteshim ndonjëherë se mund t'u qaseshim kufijve të Evropës së Bashkuar. Ne do të ishim "shumë larg" standardeve, kurse grekët, megjithëse i bëjnë këto marrëzira skandaloze politike, janë "brenda" standardeve.

E vërteta është e hidhur. Ne i kemi të gjitha kapacitetet intelektuale, politike e shkencore, t'i kundërvihemi vendosmërisht dhunimeve të vazhdueshme të normave elementare të marrëdhënieve normale ndërmjet vendeve fqinje. Mirëpo nuk kemi zemër. Një frikë e pashpjegueshme na ka paralizuar sot e 16 vjet, madje po ta tjerrësh hollë, qysh më 1944. Ka zëra që thonë se nuk është vetëm frika. E para- thonë ato- është karrigia. Nuk e besoj! E para, është frika, e dyta është karrigia! Sepse nëse drejtuesit tanë do të ishin realisht të guximshëm, gjasat për të ruajtur karrigen do të ishin shumë më të mëdha (të mos mendojë lexuesi se po sikletosemi për karriget e tyre, por realiteti është i tillë, guximtari, trimi, qoftë edhe arrivist, mbijeton ndaj atij që u bëhet urë të huajve për të mbijetuar).

Plaga e Himarës nuk mbyllet me mospërfillje. Ideja se "tri ditë vazhdon edhe çudia më e madhe, pastaj harrohet" mund të ketë vlerë për ne, por jo për fqinjët tanë të Jugut. Ata kanë projekte afatgjata strategjike që synojnë t'i vënë në jetë nëpërmjet hapash taktike afatshkurtra, afatmesme e afatgjata. Pavarësisht antagonizmave partiake, kur vjen puna për interesat e Greqisë, flasin e veprojnë me një gjuhë e me një komandë. Ekziston një brez intelektualësh në Shqipëri, që kjo gjuhë u vret veshin. U duket arkaike, në kundërshtim me realitetin e Evropës moderne, rrezatim i romantizmit patriotik të shekullit XIX, e kështu e më tutje. Ndofta ka diçka të vërtetë në të tilla cilësime. Mirëpo nuk duhet harruar edhe një maksimë tjetër: Me harbutin, duhet të sillesh si harbut! Ai, jo vetëm nuk ta kupton finesën, por ta përbuz fisnikërinë. Për më tepër, qëndrimin e butë e të kujdesshëm, në pajtim jo me ato që bën Evropa, por me ato që thotë, ta quan dobësi. Dhe mjerë ai që shfaqet i dobët në Ballkan!

Problemi ka një zgjidhje të thjeshtë. Vetëm se kërkohet, të paktën një herë të vetme, të mendojmë më shumë për Shqipërinë, se për Partinë, blu apo rozë qoftë ajo. Duhet nënshkruar një marrëveshje, pa afat të caktuar kohor, që në zonën e Himarës, në të gjitha zgjedhjet, vendore apo të përgjithshme qofshin, të kandidojë vetëm një përfaqësues, ose nga PD ose nga PS. Të dyja partitë e mëdha t'i lenë njëra-tjetrës, në mënyrë alternative, Bashkinë e Himarës apo vendin e deputetit të saj në Parlament. Dhe fitues të programohet, një herë kandidati i PD-së dhe një herë ai i PS-së. Asnjë koalicion në Himarë me ata që këndojnë himnin e Greqisë, valëvisin flamurin e saj, apo flasin me zë të lartë greqisht nëpër tribuna. Nëse janë më të shumtë të konvertuarit në grekë se socialisto-demokratët të marrë së bashku, atëherë le të fitojnë ata. Por jo me votat e shqiptarëve.

Himara ka edhe problemet e saj të mprehta ekonomike. Janë ato vështirësi dhe njëfarë mospërfilljeje për hallet e saj, që nxit politika antishqiptare të fqinjëve. Pavarësisht nga problemet e mëdha që ka e gjithë Shqipëria, duhen marrë masa të tilla relativisht privilegjuese për atë zonë. Hapi i parë, do të ishte përfundimi i rrugës së gjerë të nisur për të lidhur Vlorën me Sarandën gjatë bregdetit, mes për mes Himarës. Mund të hartohen plane përzgjedhëse për të favorizuar biznesin turistik elitar në atë zonë, nëpërmjet një propagandimi më të zgjuar të potencialit turistik të krahinës, programe punësimi sezonal për himariotët në kuota më të larta se zonat e tjera, financimin e nevojshëm për të vendosur antena pasqyruese të valëve televizive të TVSH-së, e të stacioneve private të Tiranës etj. Atje ku ka specifika të veçanta, duhen zbatuar edhe programe të veçanta. Dhe në këtë këndvështrim nuk jemi aspak origjinalë. Në Qipron e Veriut, investimet turke janë shumë më të mëdha se në Anadollin përballë. "Pse?"-ja është e tepërt të shtrohet. Ankaraja synon të rrafshojë kontrastin e vjetër ndërmjet Jugut të pasur dhe Veriut të varfër të ishullit. Një përpjekje që do ta lehtësojë bashkimin e ishullit në të ardhmen.

Meqenëse gazetarja greke na ka quajtur "turq", ndonëse ajo e di mirë se çfarë jemi dhe nga vijmë, le të shfrytëzojmë përvojën e "turqve të mirëfilltë" me Qipron e Veriut, për të shmangur një të ardhme të hirtë që kërcënon Himarën tonë, atë zonë për atdhedashurinë, qëndresën dhe burrërinë historike të së cilës, krenohemi të gjithë ne të tjerët që lindëm në trojet etnike, që nga Mitrovica e deri në Prevezë.

Anonymous said...

Disa verejtje nga nje Grek me respekt per zotin Skender Shkupi:
-N.q.s. do te luash analistin mos u ngaterro me Qipron. Krahasimi me Himaren eshte i pabaze pasi Qipro e ''veriut'' eshte nje krahine e pushtuar qe njihet vetem nga nje vend ne tere boten.Pra te supozoj se gjithashtu Himara eshte nje krahine e pushtuar?
-Mendohu dhe njehere per nacionalizmin. Valle mos je me teper nacionalist se ata qe kritikon?P.sh. e mbylle shkrimin tend me fjalen etnike, qe supozoj se ja di kuptimin, une nuk kam pare ndonje ''Shqiperi etnike'' te pakten deri ne Preveze.Naiviteti ka nje kufi, asnjehere dhe askush nuk mund te shtypi nje popullsi me ndjenje etnike kompakte (spanja-basket, UK-irlandezet) sado interasa ekonomike te medha te luhen, pra mos genjeni popullin tuaj. Perqindja dermuese e popullsise autoktone, ne zonat qe permendi,nuk e konsideron veten me origjine shqiptare.
-Nga fjalet qe perdorni ne tekst,duket qarte prania e urrejtjes, une personalisht nuk kam pare ne asnje gazete serioze ne Greqi te flitet ne kete menyre per popujt e tjere dhe mos me detyroni te jap shembuj.Shpresoj te kuptoni demin qe kryeni,idete tipike ballkanase qe perfaqeson dhe transmeton teksti juaj e kane shkaterruar kete rajon shume here dhe sic duket do vazhdojne ta bejne. Skagje, paqja eshte e mire por po nuk ju pelqen jemi gati ta plotesojme deshiren tuaj.

Shpresoj qe zeri tim do degjohet...

Anonymous said...

Pershendetje z-nja M.Kola,
Quhem Emili. Une, gjithashtu kam mbaruar fizike speciale ne Tirane dhe jam bregase.
Nuk jetoj ne Shqiperi.Ndihem shqiptare 24 karat.
Me vjen keq, por me duket naive nga ana juaj te angazhoheni ne nje debat per HIMAREN.
Pervecse, nese jeni politikane dhe ju intereson zhurma para zgjedhjeve.
Aresye tjeter eshte deshira per te provokuar pergjigjen qe moret, reagim te cilin e provokon edhe z. Shkupi.
Bregasit sic kane qene edhe jane GJALLE.

Anonymous said...

Para pak kohesh piva nje kafe me Aristotel Cacin, dikur ka qene kryetar lokaliteti i Himares, vellai i Aleks Cacit. Sapo kishte marre pensionin e OGA(nje nga seksionet siguriacioneve ne Athine) dhe donte te me qeraste. Ai e ndjente veten 24 karat grek dhe sic kuptohej dhe nga e folmja e tij shqipe, kjo ishte gjuha e tij e dyte. Jam kurioz te di lidhjen qe ka zj. Emilia me kete familje.

nga Petraqi

Artur Gjidede said...

O Petraq.

Kjo Emilia ndihet kaq e paster dhe e hapur sa shkruan emrin dhe mbiemrin e saj. Kjo do te thote qe di kush eshte dhe se cfare flet.
Kurse ti fshihesh duke na u paraqitur thejshte si Petraq...

Pa shkruaj njeher mbiemrin tend dhe leri kuriozitetet idiote. Na qenke dhe kurioz ti,frikacak i mendimit tend....

E ce pastaj, sikur te kete dhe ndonje lidhje kjo Emilia me Aristotel Cacin ? Cili do jete konkluzioni yt ???

Artur Gjidede said...

O Petraq.

NE shqip do te thoshja Guri, se keshtu duhet te jete emri yt i shqiperuar, per ty qe je kaq patriot.
Pyet tet ate dhe tet eme, pse ta vune emrin Petraq. Atje kerko lidhje dhe jo tek Emilia. Nuk e kuptoj kete kuriozitetin tend dhe ne se je apo jo i afte menderisht te nxjerresh ndonje konkluzion nga lidhja e Emilise me ate qe ke pire ti kafe.
Ti djale i mbare je ne krize identiteti. Dil dhe ti me emer dhe mbiemer ne koment. Keshtu tipat si ty mund te te bejne dhe ty biografine...