History-Unpublieshed letter of Spiro Milo-1912

perdikis

[mailto:dperdiki@otenet.gr]

click in the picture to increase

Αριθ. 6832

ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Εν Χειμάρρα Κατεπείγουσα

Τη 30 Αυγούστου 1913 Εμπιστευτική

Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΧΕΙΜΑΡΡΑΣ

ΠΡΟΣ

Τας πολεμικάς επιτροπάς και τα χωρία της επαρχίας

Διά την πατρίδα μας είναι ανάγκη οί Ευρωπαίοι αντιπρόσωποι των δυνάμεων να ίδωσιν τα τέκνα της Χειμάρρας όντας αποφασισμένα την ελευθερίαν την οποίαν είχον από τους σουλτάνους και την οποίαν ήδη από 10 μηνών διά νέου αγώνος και αίματος απέκτησαν πλήρη, να κρατήσουν.

Διά την πατρίδα και διά την τιμήν της Χειμάρρας επίσης είναι ανάγκη ημείς να δώσωμεν θάρρος και πεποίθησιν εις τους άλλους Ηπειρώτας, τους οποίους η διπλωματία των ισχυρών ζητεί να σφαγιάση.

Οι αντιπρόσωποι των Δυνάμεων τους Χειμαρριώτας πρέπει να ίδωσιν και εκτός της Χειμάρρας, διότι πρέπει να πιστοποιηθεί ότι παντού της Ηπείρου δυνάμεθα να πολεμήσωμεν και είμεθα ικανοί προς τούτο.

Αν είναι δυνατόν όλοι νά φέρουν κάλτσες, τσαρούχια, κοντό πανταλόνι μαύρο ή γαλάζιο και ένα σακκίδιον διά το ψωμί.

Έκαστον χωρίον με τούς άνδρας θα υποδείξει και ανά έναν ιερέα. Επίσης ανά πέντε ή τρείς γυναίκας, αναλόγως του χωρίου, ενόπλους.

Το τελευταίον τούτο το συνιστώ ενθέρμως. Μην σκέπτεσθε στενώς. Αι γυναίκες είναι μητέρες και αδελφαί μας, θα ακολουθήσουν τους αδελφούς και υιούς των διά την πατρίδα. Διά την διατροφήν και μεταφοράν να μεριμνά ο Αρχηγός όστις θα είναι επικεφαλής αυτών. Η συγκέντρωσις εις πρώτην διαταγήν, εις μέν τα δυτικά χωρία, θα παραγγελθή τηλεφωνικώς, εις δε τα ανατολικά δι’ ιδίων αγγελιοφόρων. Ο Αρχηγός θα μεριμνήση περί του επιδοθησομένου υπομνήματος κ.τ.λ.

Αι πολεμικαί επιτροπαί θα συνεργάζωνται μετά του υπολοχαγού κ. . . . . . . όστις θα αναπληρώνη τον Αρχηγόν. Ο Αρχηγός πιστεύει ότι οι Χειμαρριώτες έχουν πεποίθησιν εις τον αγώνα αυτόν και μόνον διά την πατρίδα μας γενομένην εργασίαν και θα ακολουθήσωσιν άνευ συζητήσεων όπως μέχρι μέχρι τούδε τα διατασσόμενα παρ’ αυτού εν ονόματι της Πατρίδος.

Οι Χειμαρριώται ως επαναστάται έχουν το δικαίωμα ενόπλως να εμφανισθώσιν, ενώ οι άλλοι Ηπειρώτες ουχί. Την Χειμάρραν όθεν και την Ήπειρον όλην θ’ αντιπροσωπεύσωμεν.

Προς τον σκοπόν τούτον ο Αρχηγός εντέλλεται, αι επιτροπαί, οι φρούραρχοι και οι Κοινότητες να έχωσιν ετοίμους εις πρώτην διαταγήν προς εκκίνησιν τους εξής κατά χωρίον άνδρας:

Παλάσσα . . . άνδρας 25 Κιπαρό άνδρας 40

Δρυμάδες « 40 Τσόραϊ « 10

Βούνο « 30 Πικέρνι « 15

Χειμάρρα « 40 Αγ.Βασίλειος & Χουτέτσοβο 15

Πύλιουρι « 25 Λούκοβο « 15

Κούδεσι « 15 Νίβιτσα « 30

εν όλω 290

Οι άνδρες θα φέρουν τα όπλα των, τας λόγχας και τα φυσίγγιά των και τας καθαρωτέρας ενδυμασίας μετά μιάς μικρής σημαίας. Ο προεστός η Αστυνομία και το υπόλοιπον των κατοίκων θα φρουρήσωσιν τον τόπον μέχρι της επανόδου.

- Αναφέρατε την ετοιμασίαν.

- Εμπρός, έχομεν τον Θεόν μαζί μας.

Ζήτω η Χειμάρρα.

Ο Αρχηγός

Σ. Σπυρομήλιος

Μία ανέκδοτη επιστολή του Σπυρομήλιου

Ο κ. Βασίλης Κούρας από το χωριό Τσόραϊ, μου παρέδωσε σε φωτοτυπίες την ανωτέρω επιστολή του Σ. Σπυρομήλιου. Η επιστολή αυτή που προφανώς απεστάλη σε κάθε χωριό της περιοχής της Χειμάρρας παρουσιάζει ιδιαίτερο ιστορικό ενδιαφέρον. Η προσεκτική μελέτη της και η ανάλυσή της δίνουν πολλές λεπτομέρειες, που σε μία σε βάθος ιστορική έρευνα αποκτούν μεγαλύτερη σημασία και μας δίνουν μία πιο καθαρή εικόνα της κατάστασης, των ανησυχιών και των αισθημάτων που επικρατούσαν στην περιοχή της Χειμάρρας, και όχι μόνο, μερικούς μήνες πριν από την κήρυξη του αυτονομιακού αγώνα. Αναφέρω μερικά σχετικά σημεία:

1. Αριθ.6832. Δείχνει μία τεράστια σε όγκο αλληλογραφία που διενεργείτο στο σχετικά μικρό χρονικό διάστημα από την απελευθέρωση της Χειμάρρας στις 5.11.1912. Στις 300 περίπου ημέρες αναλογούν 23 εξερχόμενα έγγραφα ημερησίως.

2. Ο Σπυρομήλιος έβλεπε καθαρά την εξέλιξη της κατάστασης. Πέντε και πλέον μήνες πριν από τον Αυτονομιακό Αγώνα ήταν ήδη έτοιμος.

3. Διέτασσε την στράτευση και των γυναικών, κάτι πρωτοποριακό για τα ήθη της συντηρητικής εποχής του. Φαίνεται πως υπήρχαν αντιρρήσεις στο θέμα αυτό και προσπαθούσε με επιχειρήματα να τις κατευνάσει.

4. Η ζητούμενη ανά χωριό δύναμη. Η Νίβιτσα θα πρέπει να έχει έτοιμους διπλάσιους άνδρες από χωριά όπως ο Άγιος Βασίλειος, Πικέρνι, Λούκοβο κλπ

Θέλω να ευχαριστήσω τον κ. Βασίλη Κούρα για την επιστολή και την ταμία της «Αναγέννησης» κ. Κονδυλία Αρβανιτάκη που αντέγραψε καθαρά και με ευχέρεια αναγνώσιμο το κείμενο. Συνημμένες υπάρχουν και οι πρωτότυπες σελίδες της επιστολής.