Συνέντευξη της Κα Μπακογιάννη στην εφημερίδα PANORAMA (albanian and greek verssion)

Συνέντευξη στην εφημερίδα PANORAMA
9/2/09
Στον Robert Rakipllari
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κα Μπακογιάννη, επισκέπτεστε την Αλβανία με την ιδιότητα της προεδρεύουσας του ΟΑΣΕ, παραμονές των βουλευτικών εκλογών. Ποια είναι η ατζέντα της επίσκεψής σας στα Τίρανα και ποια είναι τα κυριότερα θέματα στα οποία θα επικεντρωθείτε στις συνομιλίες με τις αλβανικές αρχές;

ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Έχω την χαρά να επισκέπτομαι την Αλβανία σε ένα από τα πρώτα μου ταξίδια από την ανάληψη της Προεδρίας του ΟΑΣΕ από την Ελλάδα. Θα πρέπει να σας πω ότι, στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας μας, θα επισκεφθώ και τις 19 Αποστολές του ΟΑΣΕ, κατά τη διάρκεια του χρόνου και είναι φυσικό να ξεκινώ από τους φίλους και γείτονες. Θεωρώ ότι έχουμε πολλά και σημαντικά θέματα να συζητήσουμε. Μεταξύ άλλων, η εντολή της Αποστολής του ΟΑΣΕ στην Αλβανία, η υποψηφιότητα της Αλβανίας για την Προεδρία του Οργανισμού, οι επερχόμενες Κοινοβουλευτικές Εκλογές της 28ης Ιουνίου 2009, το κράτος δικαίου και η ελευθερία του Τύπου βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα μας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπήρξε συζήτηση για την εντολή της αποστολής του ΟΑΣΕ στην Αλβανία. Θα αποτελέσει το θέμα αυτό αντικείμενο των συνομιλιών που θα έχετε στα Τίρανα; Είστε υπέρ του αιτήματος της αλβανικής κυβέρνησης για περιορισμό της εντολής της αποστολής του ΟΑΣΕ;

ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Βεβαίως, όπως ήδη ανέφερα, η εντολή της Αποστολής του ΟΑΣΕ στην Αλβανία, θα είναι ένα από τα βασικά θέματα προς συζήτηση. Γνωρίζω την εκπεφρασμένη επιθυμία της αλβανικής κυβέρνησης για υιοθέτηση νέας εντολής, πιο περιορισμένης. Οφείλω να σας πω ότι η υπάρχουσα εντολή έχει την υποστήριξη τόσο της πλειοψηφίας των κρατών μελών του ΟΑΣΕ, όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Σε κάθε περίπτωση, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τις επιθυμίες και τις ανησυχίες της αλβανικής κυβέρνησης, η αποστολή του ΟΑΣΕ στην Αλβανία καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες να συγκεράσει τις δράσεις της με τις στρατηγικές προτεραιότητες του κράτους υποδοχής.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η αποστολή του ΟΑΣΕ στα Τίρανα υποστήριξε τις ανησυχίες μερικών διεθνών οργανισμών σχετικά με το νόμο για το άνοιγμα των φακέλων και την απαλλαγή του κρατικού μηχανισμού από ορισμένες κατηγορίες αξιωματούχων του πρώην κομμουνιστικού συστήματος, νόμος ο οποίος ψηφίστηκε τελευταία από την αλβανική Βουλή. Είναι στο πρόγραμμα των συνομιλιών σας με τις αλβανικές αρχές αυτός ο νόμος; Ως υπουργός Εξωτερικών χώρας μέλους της Ε.Ε., πιστεύετε ότι ο νόμος αυτός θα επηρεάσει την ενταξιακή πορεία της Αλβανίας;

ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Το ζήτημα που αναφέρετε βρίσκεται σαφώς στα θέματα τα οποία προτίθεμαι να συζητήσω με τις Αλβανικές αρχές. Εμείς χαιρετίζουμε την αποφασιστικότητα της Αλβανίας να καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια, προς την κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής της προοπτικής. Βεβαίως στο πλαίσιο αυτό, η Αλβανία θα πρέπει να συνεχίσει τις θετικές πρωτοβουλίες της και να κάνει τα απαραίτητα βήματα, προκειμένου να επιτύχει το στόχο της. Όπως ξέρετε ο ΟΑΣΕ, σε απόλυτη συμφωνία με την ΕΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει εκφράσει την ανησυχία του ως προς το συγκριμένο νόμο και τις πιθανές επιπτώσεις του στο δικαστικό σύστημα της Αλβανίας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Στις 28 Ιουνίου φέτος διεξάγονται στην Αλβανία βουλευτικές εκλογές. Πόσο σημαντικές θα είναι οι εκλογές αυτές; Προγραμματίζει ο ΟΑΣΕ ευρεία κάλυψή τους με παρατηρητές;

ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Οι κοινοβουλευτικές εκλογές σε μια χώρα είναι πάντοτε πολύ σημαντικές. Η ώρας της κάλπης είναι ιερή. Είναι η ώρα που μιλούν οι πολίτες και δίνουν την εντολή τους για το μέλλον που θέλουν να έχει η χώρα τους. Βεβαίως ο ΟΑΣΕ θα είναι παρών. Στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντικό οι εκλογές στην Αλβανία να διεξαχθούν σύμφωνα με τις αρχές και τις συστάσεις του αρμόδιου Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ (ODIHR), αλλά και σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Η υιοθέτηση του νέου εκλογικού νόμου και η σύνταξη νέων εκλογικών καταλόγων, βάσει των νέων δημοτολογίων, αποτελούν θετικά και απαραίτητα βήματα προς την κατεύθυνση αυτή.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η ελληνική Βουλή επικύρωσε τελευταία τη Συμφωνία Σύνδεσης και Σταθεροποίησης ΕΕ–Αλβανίας και βρίσκεται σε πορεία η επικύρωση του πρωτοκόλλου ένταξης της Αλβανίας στο ΝΑΤΟ. Τι θα λέγατε για μερικά σχόλια που έγιναν εδώ στην Αλβανία ότι η Ελλάδα ήταν η τελευταία από τις χώρες της Ε.Ε. που επικύρωσε αυτή τη συμφωνία και είναι από τις τελευταίες που επικυρώνει το πρωτόκολλο ένταξης στο ΝΑΤΟ;

ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Ξέρετε, η κύρωση μιας διεθνούς συνθήκης από το ελληνικό κοινοβούλιο, όπως και από κάθε άλλο κοινοβούλιο, υπακούει σε συγκεκριμένες διαδικασίες και χρονικούς ορίζοντες που ορίζονται στην εθνική νομοθεσία. Σαφώς, δεν πρόκειται για αγώνα δρόμου. Ποιος θα επικυρώσει πρώτος και ποιος τελευταίος μπορεί να είναι αποτέλεσμα εντελώς συγκυριακό. Η σειρά των κυρώσεων δεν επιτρέπει ούτε θα πρέπει να οδηγεί σε αβάσιμα συμπεράσματα. Στην περίπτωση δε της Συμφωνίας Σύνδεσης και Σταθεροποίησης, όπως ήδη γνωρίζετε, υπήρξαν, για την Ελλάδα και τη Γερμανία, τεχνικά προβλήματα που έπρεπε να ξεπερασθούν σχετικά με τις μεταφράσεις των κειμένων της Συμφωνίας. Η διαδικασία κύρωσης του πρωτοκόλλου εισδοχής της Αλβανίας και της Κροατίας στο ΝΑΤΟ ολοκληρώνεται εντός των ημερών στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Οφείλω όμως να επαναφέρω το θέμα στην πραγματική του διάσταση και να επαναλάβω το ότι η Ελλάδα παραμένει σταθερός και συνεπής υποστηρικτής της ευρωπαϊκής προοπτικής της Αλβανίας και ολόκληρων των Δ. Βαλκανίων. Υποστηρίξαμε και υποστηρίζουμε την υποψηφιότητα της Αλβανίας για ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ και χαιρόμαστε ιδιαίτερα που πολύ σύντομα, οι σχέσεις μας θα ενισχυθούν ακόμα περισσότερο μέσω της προσχώρησης της Αλβανίας στον Οργανισμό.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πριν από την επικύρωση της Συμφωνίας Σύνδεσης, η ΟΜΟΝΟΙΑ, με υπόμνημά της προς την ελληνική Βουλή, ζήτησε να μην επικυρωθεί η συμφωνία, ζήτησε η Αλβανία να εκπληρώσει μερικούς όρους σχετικά με τη μειονότητα, διοργανώθηκαν μάλιστα και διαμαρτυρίες μπροστά από τη Βουλή. Γιατί δεν ελήφθη υπόψη το υπόμνημα αυτό; Πιστεύετε ότι η αλβανική κυβέρνηση δεν έχει κάνει όσα θα έπρεπε για τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία;

ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Ασφαλώς, οι απόψεις που εκφράζονται από εκπροσώπους της ελληνικής εθνικής μειονότητας λαμβάνονται σοβαρά υπ’ όψιν και σταθμίζονται ανάλογα κατά τη διαδικασία λήψης συγκεκριμένων αποφάσεων. Είμαστε σίγουροι ότι το ίδιο γίνεται και από την αλβανική κυβέρνηση. Σε κάθε περίπτωση, η φροντίδα της Ελληνικής Πολιτείας για τα θέματα της μειονότητας είναι αδιαμφισβήτητη, σταθερή και ουσιαστική. Η Ελλάδα, όπως σας ανέφερα και προηγουμένως, υποστηρίζει ένθερμα την ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας και έχουμε την πεποίθηση ότι μέσα από την πρόοδο που συντελείται στο πλαίσιο αυτής της πορείας, εξυπηρετούνται και τα θέματα της μειονότητας. Αναγνωρίζουμε ότι η Αλβανία έχει συντελέσει πρόοδο σε θέματα ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων, ενώ ταυτόχρονα ενθαρρύνουμε και υποστηρίζουμε τις προσπάθειες της αλβανικής κυβέρνησης για περαιτέρω απτά βήματα προόδου σε αυτούς τους τομείς.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πώς θα εκτιμούσατε τις σχέσεις της Αλβανίας με την Ελλάδα αυτή τη στιγμή; Μολονότι μόλις υπεγράφη η συμφωνία για τα νεκροταφεία των ελλήνων στρατιωτών που έπεσαν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Αλβανία, κυκλοφορούν σχόλια ότι η Ελλάδα δεν έχει σεβαστεί το άρθρο 15 του Συμφώνου Φιλίας μεταξύ των δύο χωρών αναφορικά με τις περιουσίες των αλβανών υπηκόων εκεί. Υπάρχει σχετικό αίτημα από πλευράς των αλβανικών αρχών και ποια, κατά την άποψή σας, θα ήταν η λύση;

ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι, καθώς τα τελευταία χρόνια, με κοινές προσπάθειες των δύο πλευρών, έχουμε οικοδομήσει πολύ καλές διμερείς σχέσεις και εργαζόμαστε σε κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και διάθεσης στενής συνεργασίας, όπως επιβεβαιώνεται σε όλες τις επαφές μας με την αλβανική κυβέρνηση. Σε αυτό το πλαίσιο, κατέστη δυνατή η υπογραφή Συμφωνίας με την αλβανική κυβέρνηση για τα Στρατιωτικά Κοιμητήρια των ελλήνων στρατιωτών πεσόντων κατά τον ελληνο-ιταλικό πόλεμο του 1940-41, στην Αλβανία. Πρόκειται για ζήτημα ανθρωπιστικής φύσεως και έχω εκφράσει ήδη δημοσίως τις ευχαριστίες της ελληνικής πλευράς προς την αλβανική κυβέρνηση και τον αλβανικό λαό για τη συνεργασία και την κατανόηση που επέδειξαν, οδηγώντας σε αίσια έκβαση ένα θέμα που διαρκούσε χρόνια. Όσον αφορά στο δεύτερο σκέλος της ερωτήσεώς σας, θα ήθελα να τονίσω ότι η Ελλάδα τηρεί τα συμπεφωνημένα και δεσμεύεται απόλυτα από όλες τις συμφωνίες που έχει υπογράψει. Αυτό είναι θέμα αρχής για την ελληνική εξωτερική πολιτική. Τυχόν περιουσιακά ζητήματα αλβανών πολιτών μπορούν να επιλυθούν ενώπιον της ελληνικής δικαιοσύνης, όπως προβλέπεται σε κάθε σύγχρονο ευνομούμενο και δημοκρατικό κράτος.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Στην Ελλάδα ζουν περίπου 700.000 αλβανοί μετανάστες. Ποια είναι η άποψή σας για τη συμβολή τους στην ελληνική οικονομία, έχετε βραχυπρόθεσμα κάποιο πρόγραμμα που θα διευκόλυνε τις διαδικασίες ένταξής τους στην ελληνική κοινωνία;

ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Στην Ελλάδα ζει και εργάζεται μεγάλος αριθμός οικονομικών μεταναστών και εποχικών εργατών από την Αλβανία, οι οποίοι είναι ομαλά ενσωματωμένοι στην ελληνική κοινωνία. Η συμβολή τους στην ελληνική οικονομία είναι ουσιαστική και αναγνωρισμένη, αλλά και στην αλβανική οικονομία συμβάλλουν εξίσου, καθώς αποστέλλουν συχνά εμβάσματα και οικονομική ενίσχυση στις οικογένειες τους. Η καλή διαχείριση των μεταναστευτικών ροών αποτελεί πρόκληση για την Ελλάδα εδώ και 15 χρόνια. Όταν ήμουν Δήμαρχος της Αθήνας προχωρήσαμε σε μια σειρά επιτυχημένων προγραμμάτων για να διευκολύνουμε τους μετανάστες. Η Ελληνική Κυβέρνηση καταβάλλει ειλικρινείς και συστηματικές προσπάθειες για την πρακτική διευκόλυνση των μεταναστών
στα διάφορα θέματα που τους αφορούν και που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα Ελληνικών Υπουργείων.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποιοι είναι μερικοί από τους κυριότερους λόγους που η Ελλάδα δεν έχει αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσόβου, μολονότι αναγνωρίζει τα διαβατήρια αυτής της χώρας; Πιστεύετε ότι το κράτος του Κοσσυφοπεδίου είναι μία νέα πραγματικότητα στα Βαλκάνια;

ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Όπως ανέφερα και κατά την προ ημερών επίσκεψή μου στην Πρίστινα, η Ελλάδα έχει επίγνωση των αυξημένων ευθυνών της στην Νοτιοανατολική Ευρώπη και εργάζεται για την προώθηση της ειρήνης, της σταθερότητας και της ευημερίας. Υποστηρίζουμε σταθερά την ευρωπαϊκή προοπτική της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων. Στο πλαίσιο αυτό, επιθυμούμε οι κάτοικοι του Κοσόβου να μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα στην Ευρώπη και, συνεπώς, χορηγούμε θεωρήσεις επί χωριστού φύλλου χάρτου, με ισχύ μόνο για την ελληνική επικράτεια, στους κατόχους των νέων κοσοβαρικών διαβατηρίων. Η θέση της Ελλάδας στο ζήτημα της ανεξαρτησίας του Κοσόβου παραμένει σταθερά προσανατολισμένη στη διατήρηση της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή, καθώς επίσης και τη διεθνή νομιμότητα. Πιστεύουμε στις αμοιβαίως αποδεκτές λύσεις, τις λύσεις που προκύπτουν ως αποτέλεσμα διαλόγου και διπλωματίας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είχατε έντονες διαφορές με τα Σκόπια για το θέμα του ονόματος. Πώς βλέπετε τις μέχρι τώρα διαπραγματεύσεις, πιστεύετε σε μια σύντομη λύση σε αυτό το αδιέξοδο;

ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Η Ελλάδα παραμένει προσηλωμένη με υπεύθυνο και εποικοδομητικό τρόπο στη διαδικασία διαπραγμάτευσης, υπό τον Γεν. Γραμματέα του ΟΗΕ, με στόχο την εξεύρεση μιας αμοιβαία αποδεκτής λύσης το ταχύτερο δυνατό, προς όφελος των διμερών μας σχέσεων καθώς και της περιφερειακής σταθερότητας και συνεργασίας. Μιας λύσης χωρίς νικητές και ηττημένους. Δυστυχώς, η Κυβέρνηση των Σκοπίων έχει επιλέξει να επενδύσει στον ακραίο εθνικισμό και έχει προβεί σε πληθώρα προκλητικών ενεργειών και δηλώσεων, ακολουθώντας παρελκυστική πολιτική. Οι πρακτικές αυτές σίγουρα δεν ευνοούν τη δημιουργία θετικού κλίματος και τις σχέσεις καλής γειτονίας. Χαρακτηριστικά σας αναφέρω το θέμα που προέκυψε με τη χρηματοδότηση του τμήματος του πανευρωπαϊκού διαδρόμου Χ που διέρχεται από την επικράτεια της ΠΓΔΜ.
Η ελληνική κυβέρνηση είχε ανακοινώσει την πρόθεσή της να χρηματοδοτήσει με 50 εκατομμύρια ευρώ το τμήμα αυτό. Ωστόσο πρόσφατα η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ αποφάσισε να το ονομάσει «Μέγας Αλέξανδρος». Τέτοιες ενέργειες υπονομεύουν δυστυχώς τη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης και κατανόησης και δυσχεραίνουν την προοπτικήεπίλυσης του ζητήματος της ονομασίας.

Ακολουθεί το δημοσίευμα στην αλβανική εφημερίδα:
Ministrja e Jashtme e Greqisë, Dora Bakojanis ka theksuar dje edhe njëherë shqetësimin
e OSBE, BE dhe Këshillit të Evropës për ligjin e pastërtisë së figurave. Në një intervistë
ekskluzive për gazetën “Panorama”, shefja e diplomacisë greke ka folur hapur për pasojat
e këtij ligji në sistemin gjyqësor të Shqipërisë. Bakojanis, e cila viziton sot Tiranën është
shprehur pro mandatit aktual të OSBE-së si dhe ka pranuar të komentojë çështjen e
pronave të shqiptarëve në Greqi, ratifikimin e protokollit të Shqipërisë në NATO,
emigrantët dhe pavarësinë e Kosovës.

Znj. Bakojani, Ju vizitoni Shqipërinë si kryetare e radhës e OSBE-së në prag të
zgjedhjeve parlamentare. Cila është axhenda e kësaj vizite në Tiranë dhe cilat do të jenë
pikat kryesore ku ju do të fokusoheni gjatë bisedimeve me autoritetet shqiptare?
Kam kënaqësinë të vizitoj Shqipërinë në një nga udhëtimet e mia të para, pasi Greqia mori
Presidencën e OSBE-së. Duhet t’ju them se në kuadrin e Presidencës greke, do të vizitoj
brenda vitit, të 19 misionet e OSBE-së dhe është e natyrshme që ta filloj nga miqtë dhe
fqinjët. Mendoj se kemi çështje të shumta dhe të rëndësishme për të diskutuar. Midis të
tjerave, Mandati i Misionit të OSBE-së në Shqipëri, kandidatura e Shqipërisë për
Presidencën e Organizatës, zgjedhjet e pritshme parlamentare të 28 qershorit 2009, shteti
i së drejtës dhe liria e shtypit janë ndër çështjet e para të axhendës sonë.
Ka pasur një debat për mandatin e misionit të OSBE-së në Shqipëri. A do të jetë kjo
çështje pjesë e bisedimeve tuaja në Tiranë dhe a e përkrahni kërkesën e qeverisë
shqiptare për reduktimin e mandatit të misionit të OSBE-së?
Sigurisht, ashtu siç përmenda, Mandati i Misionit të OSBE në Shqipëri, do të jetë një nga
çështjet kryesore për diskutim. Jam në dijeni të dëshirës që ka shprehur qeveria Shqiptare
për adoptimin e një mandati të ri, me të kufizuar. Me duhet t’ju them se mandati ekzistues
ka mbështetjen si të shumicës së shteteve anëtare të OSBE –se, ashtu dhe të Bashkimit
Evropian si dhe të Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Në çdo rast, duke marrë seriozisht
parasysh dëshirat dhe shqetësimet e qeverisë Shqiptare, misioni i OSBE në Shqipëri bën
përpjekje të rëndësishme për të koordinuar veprimtarinë e tij me përparësitë strategjike të
vendit mikpritës.
Misioni i OSBE-së në Tiranë ka përkrahur shqe-tësimet e disa kancelarive ndërkombëtare
lidhur me ligjin për Pastërtinë e Figurave, të miratuar së fundmi nga Parlamenti shqiptar. A
e keni planifikuar si temë të bisedimeve me autoritetet shqiptare këtë ligj dhe si ministre e
Jashtme e një vendi të BE-së a e rrezikon procesin e integrimit në ligj i tillë?
Tema së cilës i referoheni, është e qarte që përfshihet në çështjet, që jam e predispozuar
të diskutoj me autoritetet Shqiptare. Ne përshëndesim vendosmërinë e Shqipërisë që të
bëjë çdo përpjekje të mundshme në drejtim të perspektives së vet evropiane. Sigurisht që
në këtë kuadër, Shqipëria duhet të vazhdojë nismat e saj pozitive dhe të bëjë hapat e
domosdoshëm, në mënyrë që të arrijë objektivat e veta. Siç e dini, OSBE në marrëveshje
të plotë me BE dhe me Këshillin e Evropës ka shprehur shqetësimin e vet për ligjin në fjalë
dhe pasojat eventuale të tij në sistemin gjyqësor të Shqipërisë.
Shqipëria do të mbajë zgjedhjet e përgjithshme parlamentare në 28 qershor të këtij viti. Sa
të rëndësishme do të jenë këto zgjedhje dhe a planifikon OSBE-ja një mbulim të gjerë me
vëzhgues të tyre?
Zgjedhjet parlamentare në një vend, janë gjithmonë shumë të rëndësishme. Ora e kutisë
së votimit është e shenjtë. Është ora gjatë së cilës shprehen qytetarët dhe japin verdiktin e
tyre në lidhje me të ardhmen që dëshirojnë për vendin e tyre. Sigurisht që OSBE do të jetë
prezente. Në këtë kuadër është e rëndësishme që zgjedhjet në Shqipëri të zhvillohen në
bazë të parimeve dhe rekomandimeve të Zyrës kompetente të Institucioneve Demokratike
dhe të së Drejtave të Njeriut të OSBE (ODIHR), por dhe në bazë të kritereve
ndërkombëtare. Adoptimi i kodit të ri elektoral dhe hartimi i listave të reja të zgjedhësve në
bazë të regjistrit të ri, përbëjnë hapa pozitivë dhe të domosdoshëm në këtë drejtim.
Parlamenti grek sapo ratifikoi MSA-në e BE-së me Shqipërinë, ndërsa keni në proces
protokollin e anëtarësimit të Shqipërisë në NATO. Si do t’i vlerësonit disa komente në
Shqipëri që Greqia ka qenë e fundit në ratifikimin e MSA dhe po rezulton si një prej
shteteve të fundit që po ratifikon protokollin e NATO-s?
E dini që ratifikimi i një konvente ndërkombëtare nga ana e parlamentit grek, ashtu dhe
prej çdo parlamenti tjetër, u bindet procedurave konkrete dhe limiteve kohore që
përcaktohen në legjislacionin kombëtar. Pra këtu qartësisht, nuk kemi të bëjmë me gara.
Se kush do ta ratifikojë i pari dhe kush i fundit, mund të jetë një rezultat krejtësisht
koniunktural. Radha e ratifikimeve nuk lejon, dhe as që duhet të na çojë në konkluzione të
pabaza. Në rastin e Marrëveshjes së Asociim-Stabilizimit, u shfaqën, siç jeni në dijeni
ndërkohë, probleme teknike për Greqinë dhe për Gjermaninë që lidheshin me përkthimin e
tekstit të Marrëveshjes, të cilat duheshin kapërcyer. Procedura e ratifikimit të Protokollit të
anëtarësimit të Shqipërisë dhe të Kroacisë në NATO përfundon në pak ditë në Parlamentin
grek. Por më duhet ta risjell çështjen në dimensionet e veta reale dhe të përsëris faktin, se
Greqia mbetet mbështetëse e qëndrueshme dhe konsekuente e perspektives evropiane të
Shqipërisë dhe i të gjithë Ballkanit Perëndimor. Mbështetem dhe mbështesim
kandidaturën e Shqipërisë për anëtarësim ne NATO dhe gëzohemi posaçërisht për faktin
se shumë shpejt, marrëdhëniet tona do të forcohen akoma me tepër nëpërmjet aderimit të
Shqipërisë në organizëm.
Para se të ratifikohej MSA-ja, organizata OMONIA i dërgoi një memorandum Parlamentit
grek, ku i kërkonte që të mos miratohej kjo marrëveshje dhe se Shqipëria duhej të
plotësonte disa kushte në lidhje me minoritetin, madje pati dhe protesta para godinës së
Parlamentit. Pse nuk u mor parasysh ky memorandum dhe a mendoni se qeveria
shqiptare nuk ka bërë aq sa duhet për të drejtat e minoritetit grek në Shqipëri?
Sigurisht, pikëpamjet e shfaqura nga përfaqësuesit e minoritetit etnik grek merren
seriozisht parasysh dhe gjykohen respektivisht gjatë procedurës së marrjes së vendimeve
konkrete. Jemi të sigurt se e njëjta gjë bëhet dhe nga ana e qeverisë shqiptare. Në çdo
rast, kujdesi i shtetit grek për çështjet e minoritetit është i padiskutueshëm, i qëndrueshëm
dhe esencial. Greqia, siç e theksova më lart, mbështet ngrohtësisht perspektiven
evropiane të Shqipërisë dhe kemi bindjen se nëpërmjet progresit që shënohet në kuadrin e
kësaj ecurie, u shërbehet dhe çështjeve të minoritetit. Ne e njohim se Shqipëria ka
shënuar progres në çështjen e të drejtave të njeriut dhe minoriteteve, ndërsa inkurajojmë
dhe mbështesim njëkohësisht përpjekjet e qeverisë shqiptare për hapa të mëtejshëm
progresi të dukshëm në këto fusha.
Si do t’i konsideronit marrëdhëniet mes Shqipërisë dhe Greqisë në këtë moment?
Megjithëse sapo është nënshkruar marrëveshja për varrezat e ushtarëve grekë të rënë
gjatë Luftës së Dytë Botërore në Shqipëri, ka komente se Greqia nuk ka respektuar nenin
15 te Traktatit të Miqësisë mes dy vendeve lidhur me pronat e shtetasve shqiptarë atje. A
ekziston një kërkesë nga autoritetet shqiptare për këtë çështje dhe cila është zgjidhja
sipas jush?
Jemi shume të kënaqur që viteve të fundit, me përpjekje të përbashkëta të të dyja palëve,
kemi ndërtuar marrëdhënie shumë të mira dypalëshe dhe punojmë në një klimë besimi
reciprok dhe predispozicion bashkëpunimi të ngushtë, ashtu siç vërtetohet nga të gjitha
kontaktet tona me qeverinë shqiptare. Në këtë kuadër u bë i mundur nënshkrimi i
Marrëveshjes me qeverinë Shqiptare për Varrezat Ushtarake të ushtarëve grekë të rënë
në Shqipëri, gjatë luftës greko-italiane të 1940–‘41. Bëhet fjalë për një çështje të natyrës
humane dhe kam shprehur ndërkohë publikisht falënderimet e palës greke për qeverinë
shqiptare dhe popullin shqiptar për bashkëpunimin dhe mirëkuptimin që treguan, duke
çuar në një përfundim të mbarë një çështje që vazhdonte prej vitesh. Përsa i përket pjesës
së dytë të pyetjes suaj, do të dëshiroja të theksoja se Greqia u përmbahet atyre për të cilat
ka rënë dakord dhe është tërësisht e obliguar nga të gjitha Marrëveshjet që ka nënshkruar.
Kjo për politikën e jashtme greke është një çështje parimore. Probleme eventuale pronësie
të qytetarëve shqiptare mund të zgjidhen para drejtësisë greke, ashtu siç parashikohet në
çdo shtet modern demokratik dhe ligjor.
Në Greqi jetojnë rreth 700 mijë emigrantë shqiptarë. Si e vlerësoni kontributin e tyre në
ekonominë greke dhe a keni ndonjë plan të afërt për të lehtësuar procedurat e integrimit të
tyre në shoqërinë greke?
Në Greqi jeton dhe punon një numër i madh emigrantësh ekonomikë dhe punëtorësh
sezonale nga Shqipëria, të cilët janë integruar normalisht në shoqërinë greke. Kontributi i
tyre në ekonominë greke është thelbësor dhe i njohur, por ata kontribuojnë në po të
njëjtën masë dhe për ekonominë shqiptare, me remitancat qe dërgojnë shpesh duke
mbështetur ekonomikisht familjet e tyre. Administrimi i mirë i prurjeve emigratore përbën
një sfidë për Greqinë tashmë prej 15 vjetësh. Në periudhën që isha kryetare Bashkie e
Athinës zbatuam një sërë programesh të suksesshme për të lehtësuar emigrantët. Qeveria
greke bën përpjekje sistematike dhe të sinqerta për të lehtësuar në praktike emigrantët në
çështje të ndryshme, që i preokupojnë dhe që janë kompetencë e ministrive greke.
Cilat janë disa nga arsyet kryesore që Greqia nuk e ka njohur pavarësinë e Kosovës edhe
pse njeh pasaportat e këtij shteti. A mendoni se shteti i Kosovës është një realitet i ri në
Ballkan?
Ashtu siç theksova dhe gjatë vizitës që realizova para disa ditësh në Prishtinë, Greqia
është e ndërgjegjshme për përgjegjësitë e saj të shtuara në Evropën Juglindore dhe
punon për avancimin e paqes, të stabilitetit dhe të prosperitetit. Mbështesim në mënyrë të
qëndrueshme perspektiven evropiane të rajonit të Ballkanit Perëndimor. Në këtë kuadër,
dëshirojmë që banorët e Kosovës të mund të udhëtojnë lirisht në Evropë dhe, rrjedhimisht,
akordojmë viza mbi një fletë të veçantë letre, të vlefshme vetëm për territorin grek, për
poseduesit e pasaportave të reja kosovare. Qëndrimi i Greqisë në çështjen e pavarësisë
së Kosovës mbetet i orientuar qëndrueshëm ndaj ruajtjes së stabilitetit në rajonin më të
gjerë dhe gjithashtu ndaj ligjshmërisë ndërkombëtare. Ne besojmë tek zgjidhjet
reciprokisht të pranueshme, tek zgjidhjet që janë rezultat i dialogur dhe i diplomacisë.
Ju keni pasur mosmarrëveshje të forta me FYROM për çështjen e emrit. Si i vlerësoni
negociatat e deritanishme dhe a shikoni një zgjidhje të shpejtë të këtij ngërçi?
Greqia i qendrën me devocion, në mënyrë konstruktive dhe të përgjegjshme, procedurës
së negocimit, nën Sekretarin e Përgjithshëm të OKB, me qëllim gjetjen e një zgjidhjeje
reciprokisht të pranueshme sa më shpejtë që të jetë e mundur, në favor të marrëdhënieve
tona dypalëshe si dhe të stabilitetit dhe bashkëpunimit rajonal. Të një zgjidhjeje pa
fitimtarë dhe të mundur. Për fat të keq, qeveria e Shkupit ka përzgjedhur që të investojë
tek nacionalizmi i skajshëm dhe ka bërë shumë veprime dhe deklarata provokuese, duke
ndjekur politikën e zvarritjes së problemit. Këto praktika sigurisht nuk favorizojnë krijimin e
një klimë pozitive dhe marrëdhënie të fqinjësisë së mirë. I referohem për ilustrim problemit
që lindi me financimin e segmentit te Korridorit Panevropian 10-të, i cili përshkon territorin
e FYROM. Qeveria greke kishte bërë të ditur predispozicionin e vet për të financuar me 50
milionë euro këtë segment. Ndërkohë, tashti së fundi, qeveria e FYROM–it vendosi t’i japë
këtij segmenti emrin «Aleksandri i Madh». Veprime të tilla minojnë për fat të keq krijimin e
klimës së besimit dhe të mirëkuptimit dhe vështirësojnë perspektiven e zgjidhjes së
çështjes së emrit.