Interviste e marre nga kryetari i sillogos se Himares (perkthyer nga greqishtja)

Çfarë ndodhi, z. Beleri që u vra një njeri?

E folmja e banorëve të Himarës i irriton shqiptarët. I shqetëson që himarjotët flasin greqisht. Disa prej atyre të shqetësuarve janë ekstremistë nga Kosova dhe FYROM dhe këta të fundit i ofendojnë ata që flasin gjuhën greqishte dhe kërkojnë ta ndalojnë atë të folur. Viktima, Aristoteli Guma, jetonte përgjithmonë në Athinë dhe kishte ardhur në Himarë për pushime. Kur i thanë të mos flistë greqisht reagoi dhe ndodhi hataja. E kërcënuan Aristotelin, e goditën mbi motor dhe makina vrastare shkeli mbi kufomën e te ndjerit dy herë. E bënë atë njësh me baltën. Aristoreli u sulmua nga një bandë prej shtatë vetash me dy makina.

Në dimër, banorët e Himarës janë reth tre mijë, por gjatë verës ky numur arrin në njëzet mijë. Janë shumë himariotë që jetojnë dhe punojnë në Greqi, si dhe shumë shqiptarë nga Shqipëria, Kosova dhe Shkup. Sidomos për shqiptarët, Himara është një vendpushim turistik i preferuar. Nuk do ta tepëroja po të thosha se Himara është Mykono e Shqipërisë. Ajo është pjesa më e përdorshme e bregdetit shqiptar për turizmin. Pra në Himarë gjatë verës grumbullohen gjithë turistët shqiptarë.
Cila është gjendja sot në rajon?

Njerëzit ndjejnë frikë, trishtim, indinjim dhe zemërimin. Ata duan që të dënohet fajtori dhe pyesin veten se çfarë do të ndodhë nesër. Bëhen gjithashtu edhe përshpirtje për viktimën si parakalim me qirinj, u mbyllën rrugët në ditën e varrimit të viktimës dhe të enjten u bë një demonstrim tjetër.

Ndodhin shpesh ngjarje ekstreme në këtë zonë?
Kanë ndodhur dhe incidente tjera, të cilat për fat të keq nuk janë vlerësuar si duhet nga qeveria dhe si rezultat ndodhi e keqja. Situata në Himarë ka qenë shumë e tendosur gjatë tre viteve të fundit. Një muaj më pare shpërtheu një bombë jashtë shtëpisë së kryetarit të të Bashkisë. Ka vërtet dhe disa site- shqiptare në internet që janë veçanërisht agresive. Këto site janë bërë nga shqiptarë që faktikisht e urrejnë Greqinë, ndërkohë që autorët e vrasjes së fundit u përkasin grupeve të tilla që mbjellin urrejtje në internet dhe faqe si facebook.

A është e vërtetë që banorët e Himares janë një rast i veçantë, pasi ndaj tyre ka racizëm si nga shqiptarët dhe nga grekët?

Aktualisht nuk ka grekë që të na trajtojnë me racizëm. Sigurisht ne kemi disa probleme në Greqi, por në asnjë rast për shkak të fenomeneve raciste. Për shkak se shumë pak është shkruar për Epirin e Veriut, ku shumë prej tyre nuk e dinë dhe besojnë se jemi shqiptarë. Megjithatë, kjo nuk është shenjë e racizmit. Nuk është e nevojshme, për shembull një banor i Selanikut të dijë se çfarë po ndodh nëHimarë. Megjithatë, ne kemi planifikuar të organizojnë disa aktivitete për informim dhe ngritjen e vetëdijes në Athinë pas kësaj ngjarjeje.
Dua të denoncoj me këtë rast faktin që kufoma nuk u egzaminua nga mjeku ligjor dhe akoma nuk ka mbritur në Himarë prokuroria dhe hetuesia për të marrë deponime nga dëshmitarë okularë. Kjo do të thotë se kur çështja të mbrijë gjyq, nuk do të ketë dëshmi të mjaftueshme dhe autorët e krimit do të bjenë në të buta (duke e trajtuar thjesht si aksident rrugor).

Ju e konsideroni se “aksidenti” është i qëllimshëm ?

Po. Personat e përfshirë në krim vandalizonin zonën në mëngjezin e ditës së vrasjes. Dhe një grup himarjotësh shkoi në stacionin e polici për ankesë por shefi i policisë nuk regjistroi ankimin, as masa morri, madje i dëboi ata.

Ju këmbëngulni që sulmi kriminal mund të ishte evituar?

Sigurisht. Nëse policia do merrte masa kjo nuk do të kish ndodhur. Ka një suportim (mosveprim). Për fat të keq përvoja jonë me shqiptarët na ka bërë shumë skeptikë. Për më tepër ngjarjet provokuese janë tashmë të përditshme.

Ajo që kërkojnë shqiptarët është që banorët të mos flasin greqisht ?

Dhe jo vetëm. Kërkojnë të mos zgjerohen kufijtë e pakicës kombëtare greke.

Sigurisht ka dhe shqiptarët të cilët nuk janë ekstremistë apo racistë.

Sigurisht që ka.

Pra, ka pasur shqetësim dhe nga një pjesë e shoqërisë shqiptare?

Natyrisht që Jo. Të gjithë shqiptarët janë nacionalistë. Por jo të gjithë hidhen në veprim. Nëse keni lexuar deklaratat e palëve në lidhje me vrasjen, gjen se deklarata më e avancuar është ajo e Berishës. Partitë e tjera si dhe opozitaishin më shumë "miqësore" me autorët e krimit. Nuk ka artikull në gazetën shqiptare, madje as edhe një intelektual që të mbrojë viktimën. Të gjitha mbrojnë autorët e krimit.
Por unë dua të them diçka në lidhje me shoqatat e emigrantëve shqiptarë në Greqi. Ata ankohen për një ensimë të humbur, që ja "hëngëri" ndonjë një punëdhënës dhe mire bëjnë. Megjithatë, nuk u publikua asnjë deklaratë e tyre mbështetjeje për viktimën dhe dënimin e këtij akti të urryer, racist. Shumë keq kur ndonjë punëdhënës (afendiko) nuk i trajton emigrantët si duhet, por unë nuk e kuptoj pse janë kaq të ndjeshëm ndaj një dite siguracioni (ensime) dhe jo për jetën. Jeta e njeriut është vlera e lartë.

A mendoni se çështja nuk mori dimensione që duhet të merrte?
Ne jemi të kënaqur nga deklaratat e partive politike greke dhe Ministrisë së Punëve të Jashtme. Por problemi mbetet i përhershëm. Në vend që të punohet per prandalimin e krimit, pas krimit bëhen deklarime për të mbuluar dobësitë. Do të duhej që shteti grek të siguronte të drejtat e grekëve të Himarës. Ka shkelje, finalja arriti në ekstreme. Për fat të keq, nuk ka asnjë plan apo strategji.