Nga Dom Gjegj Meta (Marre nga Gazeta Ngallja-Jenar)
“Deklarata (e AKZ) përbën një rrezikshmëri të lartë për të ardhmen e lirisë fetare në vendin tonë”
Ka kohë që
një lloj nacionalizmi dylekësh i përhapur ndër disa shqiptarë më shkakton
neveri, por asnjëherë sa në ditët e fundit të 2012-ës, kur u sulmua
Kryepeshkopi i Kishës Ortodokse të Shqipërisë, Fort-lumturia e Tij Anastasios Janullatos, nga eksponentët e Aleancës Kuqezi.Prej
kohësh ai sulmohet. Sigu-risht, nuk jam unë personi më i për-shtatshëm për t’i
bërë apologjinëFortlumturisë së Tij, dhe nuk kamndër mend të bëj këtë gjë në
këtëshkrim. Së pari, vetë puna dhe ve-primtaria e tij janë apologjia më emirë,
e së dyti, ka edhe të tjerë qëmund ta bëjnë më mirë se unë këtëgjë, sikurse
tashmë kanë vepruarklerikët e Kishës Ortodokse, që enjohin mirë dhe kanë punuar
prejvitesh afër tij. Ajo që më irritoi ishte diçka
tjetër, që do mundohem tashpjegoj në këtë shkrim. Në kësisoj deklaratash e në
letrën drejtuar Presidentit të Republi-kës nga ana e Aleancës Kuqezi, për tërheqjen e titullit “Gjergj Kastrioti-Skënderbeu”
Kryepeshkopit të Ki-shës Ortodokse, preken themelet elirisë fetare në vend, që
janë bazae çdo lloj lirie tjetër, pasi kanë të bëjnë
me lirinë e ndërgjegjes.Përveç faktit që tregojnë paburrni, pasi një gjë
e dhënë nuk kthehet mbrapsht, së paku në traditën më të mirë shqiptare, këto
deklaratat totalisht të papërgjegjshme krijojnë precedentë të rrezikshëm në
marrëdhënien e politikës me besimin fetar në Shqipëri. Madje kur politika kërkon të të japë edhe leksione administrimi
të brendshëm të Ki-shës, apo leksione
ekleziologjie apoteologjie, është si të thërrasësh një lopçar e të flasë
për astrofizikën vetëm sepse ka parë yjet natën. Paturpësia dhe pafytyrësia
shtyhen deri aty sa kërkohet zëvendësimi i
Krye-peshkopit me një prift shqiptar duke nxitur kësisoj edhe besimtarët
kundër hierarkut të tyre. Kush nuk e ka të qartë natyrën universale dhe unitare
të Kishës, që qëndron në thelbin e saj
dogmatik dhe teologjik, sigurisht që del me kështu deklaratash të
papërgjegjshme.
Sipas kësaj logjike të nxitur
nga të tilla deklarata i bie që edhe më shumë
se gjysma e episkopatit katolik duhet të ikë, po ashtu dhe pastorët
protestantë amerikanë, gjermanë apo anglezë që kanë themeluar komunitete e i
drejtojnë ende sot nëShqipëri... Të
imagjinojmë pak se çfarë bën një
lëvizje e tillë me një mendësi të tillë sikur, larg qoftë, të vijë në pushtet. Po çfarë do të thoshte një lëvizje e tillë sikur në Itali më shumë se gjashtë
a shtatë priftërinj katolikë shqiptarë që njoh unë e që drejtojnë
komunitete italiane të largoheshin prej shtetit apo prej besimtarëve të
atjeshëm vetëm sepse janë shqiptarë? A do
ishte ksenofobi kjo? Po në USA, ku janë disa meshtarë katolikë shqiptarë
që drejtojnë komunitet amerikane përveç
atyre që drejtojnë komunitetet e
diasporës shqiptare?
E ç’është
më e keqja, për t’iu kundërvënë Janullatos shkojnë e ndjekin
meshën e Krishtlindjes në një bashkësi që nuk është në bashkim meKishën
Ortodokse Shqiptare. Kjo e fundit është e njohur nga gjithë shqiptarët ortodoksë brenda e jashtë vendit, nga vetë
Patriarkana e Stambollit, nga Patriarkanat e tjera, nga Shteti shqiptar, nga
komunitetet e tjera fetare në vend dhe e
udhëhequr në thelbin e saj, jo sipas statutesh që shkojnë e vijnë, por sipas Kanoneve të Kishës Lindore e Etërve të Shenjtë, që
janë dymijëvjeçare. Duke u bërë palë e një
problemi të brendshëm të Kishës Ortodokse nxitet përçarjae besimtarëve e
kjo është një vepër për t’u ndjekur penalisht. Kisha (katolike, ortodokse,lindore
apo perëndimore qoftë) nuk ka në themel të vetin patriotizmin, por
Krishtin dhe kolonat e saj janë ipeshkvijtë,
d.m.th. mbikëqyrësit, që aty janë për vullnet të Hyjit. Në Kishë demokracia
nuk funksionon si në Parlament apo në politikë, pasi pjesëmarrja e popullit dhe e vullnetit të tij në vendimet e Kishës nuk
mund të anashkalojë edhe një element tjetër thelbësor dhe që i jep formë krejt jetës së Kishës, e që është ai frymore m’anë tjetër
aspektin hierarkik e institucional.
Nuk ka të drejtë askush të kërkojë
shpalljen shenjt të dikujt, nëse nuk i përket një grigje të ca-ktuar, por edhe
kur i përket duhet të bëhet sipas
rregullave. Kush është kjo farë aleance që i kërkon Kryepeshkopit shenjtërimin
e një prifti për sa patriot apo i zoti na paskësh
qenë ky? Me ç’të drejtë e nisur nga çfarë parimesh? Dëshira e mirë? Ajo
thjesht thuhet, por nuk mëtohet. E drejta? Cila e drejtë? Ku është shkruar?
Vetëm besimtarët ortodoksë, por dhe ata sipas rregullave, mund të kërkojnë një
gjë të tillë. Të gjitha këto janë ndërhyrje të politikës në punët e një
bashkësie fetare e cila funksionon me
rregullat e saja dhe, në territorin e Shqipërisë, edhe me marrëveshjet e ndërsjella të bashkësisë me shtetin shqiptar.
Nuk mund
t’i kërkojë Aleanca Kuq-ezi fonde Kryepeshkopit Janullatos për kishën e Elbasanit
apo për çdo kishë tjetër, sepse në nenin 10 tëKushtetutës së Shqipërisë thuhet
se “Bashkësitë fetare …kanë pavarësinë administrimin e pasurive të tyre sipas
parimeve, rregullave e kanoneve të tyre…”. Precedent i krijuar nga këto
deklarata përbën një rrezikshmëri të lartë për të ardhmen e lirisë fetare në vendin tonë dhe autonominë
e dy rendeve, atij fetare atij politik. Askush nuk mund të ndërhyjë në
funksionimin e brendshëm të komuniteteve fetare, apo të nxisë anëtarët e saj të
rebelohen kundër hierarkisë. Kishat funksionojnë me rregulla të qarta që janë
farkëtuar ndër shekuj e nuk kanë të bëjnë aspak me rregullat e lëvizjeve ideologjike.
Kush i ka ndjekur zhvillimet fetare në vend në këto vite nuk mund të mos
dëshmojë një përpjekje të jashtëzakonshme të krerëve fetarë të Shqipërisë,
të gjithë atyre, duke nisur nga i ndjeri
Haxhi Hafiz Sabri Koçi e tani Selim Muça e duke vazhduar, me Fortlumturinë e TijJanullatos,
Imzot Pelushin etj., me Baba Dede Reshat Bardhin e tani me Baba Mondin, me
Imzot Rrok Mirditën, Imzot Massafrën dhe
ipe-shkvijtë e tjerë katolikë, të cilët kanë qenë dhe janë shembull i
punës së pareshtur e me përkushtim në komunitetet
e tyre e po ashtu një shembull se si në momente të vështira kanë ditur
të jenë bashkë për të përballuar situata të veçanta. Këtu nuke shtë fjala vetëm
të ruhet figura e një kleriku ortodoks, por e të gjithë klerikëve në Shqipëri
të çfarëdo lloj feje apo race ato qofshin, por sidomos të ruhet autonomia
e ndërsjellë e institucioneve fetare dhe atyre shtetërore apo politike.
Nga Dom. Gjergj Meta
No comments:
Post a Comment